تحلیل تعادل معنایی در ترجمۀ خدیوجم از کتاب الأیام بر اساس الگوی رایس و بیکر

نوع متن، راهکارهای ترجمه را مشخص می‌کند؛ بنابراین برخورداری از نظامی که تعیین‌کنندۀ نوع متن است، بسیار اهمیت دارد. رایس در الگوی خود از چهار نوع متن با نقش‌های: اطلاعاتی، بیانی، ترغیبی و نیز شنیداری- رسانه‌ای نام برده است. آثاری نظیر: الأیام که در ژانر زندگی‌نامۀ خودنوشت طبقه‌بندی شده‌اند، ترکیبی از...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: موسی‌الرضا سلیمانی‌وند, مرتضی زارع برمی
Format: Article
Language:English
Published: The University of Tehran 2025-01-01
Series:پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی
Subjects:
Online Access:https://jflr.ut.ac.ir/article_100770_d7dc2c3be2978a6e98dd70198dcadbde.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:نوع متن، راهکارهای ترجمه را مشخص می‌کند؛ بنابراین برخورداری از نظامی که تعیین‌کنندۀ نوع متن است، بسیار اهمیت دارد. رایس در الگوی خود از چهار نوع متن با نقش‌های: اطلاعاتی، بیانی، ترغیبی و نیز شنیداری- رسانه‌ای نام برده است. آثاری نظیر: الأیام که در ژانر زندگی‌نامۀ خودنوشت طبقه‌بندی شده‌اند، ترکیبی از نقش‌های: اطلاع‌رسانی، بیانی و ترغیبی هستند؛ بنابراین مترجم باید در ترجمۀ این آثار از راهکارهای متناسب با هر نقش استفاده کند؛ زیرا این نقش‌ها هستند که تعیین می‌کنند، مترجم چگونه و بر اساس چه راهکارهایی باید ترجمه کند. پس از شناخت نوع متن، دو سنجۀ عینی در اختیار تحلیلگر ترجمه است؛ نخست معیارهای زبانی و دوم معیارهای فرازبانی. معیارهای زبانی شامل: تعادل‌های معنایی، واژگانی، دستوری و سبکی است که در پژوهش حاضر، تنها تعادل معنایی مد نظر است و با الگوی بیکر در ارتباط با انواع معانی منطقی، القائی، پیش‌انگاشته و برانگیخته حمایت می‌شود. به منظور کاربست الگوی رایس و بیکر در معنی‌شناسی نقش‌گرا، ترجمۀ حسین خدیوجم، از کتاب الأیام طه حسین، انتخاب شده است. خدیوجم، کتاب یاد شده را با عنوان آن روزها به فارسی ترجمه کرده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که خدیوجم، الأیام را بر اساس نقش مسلط آن یعنی: اطلاع‌رسانی، ترجمه کرده است. مترجم، صرف‌نظر از برخی کاستی‌هایی که در ترجمۀ معانی تأکیدی دارد، توانسته، تعادل معنایی را بین متن مبدأ الأیام و متن مقصد آن (= آن روزها) در ابعاد منطقی، القائی، پیش‌انگاشته و برانگیخته برقرار سازد. ترجمۀ خدیوجم، از الأیام، بر اساس سنجه‌های معنی‌شناسی نقش‌گرا هم‌ارز با متن مبدأ است.
ISSN:2588-4123
2588-7521