ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی
طبقه‌بندی مفهومی واژه‌ها یکی از موضوعاتی است که از دیرباز، پژوهش‌گران در حوزۀ مفهوم‌شناسی و اصطلاح‌شناسی به آن توجه کرده‌اند. پژوهش پیشِ‌رو با هدف طبقه‌بندی مفهومی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی انجام شده است. برای این منظور، 660 واژۀ مشتق و مرکب، که به روش نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند از فرهنگ املایی خ...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)
2022-08-01
|
| Series: | پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8059_38362b15c79f886138aceb366794d714.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841555405562445824 |
|---|---|
| author | مریم حکیمی مریم ایرجی علی اکبر خمیجانی فراهانی |
| author_facet | مریم حکیمی مریم ایرجی علی اکبر خمیجانی فراهانی |
| author_sort | مریم حکیمی |
| collection | DOAJ |
| description | طبقه‌بندی مفهومی واژه‌ها یکی از موضوعاتی است که از دیرباز، پژوهش‌گران در حوزۀ مفهوم‌شناسی و اصطلاح‌شناسی به آن توجه کرده‌اند. پژوهش پیشِ‌رو با هدف طبقه‌بندی مفهومی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی انجام شده است. برای این منظور، 660 واژۀ مشتق و مرکب، که به روش نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند از فرهنگ املایی خط فارسی استخراج شده‌اند، براساسِ دو طبقه‌بندی مفهومی‌ای تحلیل و بررسی شده‌اند که فلبر و وایسن‌هوفر ارائه کرده‌اند. نتایج این تحلیل نشان داد این دو طبقه‌بندی قابلیت پوشش همۀ داده‌های پژوهش را ندارند و فقط بخشی از داده‌ها را می‌توان براساسِ آن‌ها طبقه‌بندی کرد. درادامه، به‌منظورِ رفع کاستی‌های این دو طبقه‌بندی و دست‌یابی به نظام مفهومی جامع، روی داده‌ها عمل مفهوم‌شناسی انجام شد. حاصل آن شناسایی 54 مفهوم زیربنایی مجزا بود که درنهایت، در قالب الگوی طبقه‌بندی نظام‌مندی ارائه شد. در این الگو، همۀ مفاهیم شناسایی‌شده در قالب پنج گروه بسیار کلی سامان‌دهی شده‌اند: 1. فرایند که خود به دو دستۀ عمدۀ کنش و روی‌داد تقسیم می‌شود؛ 2. موجودیت که خود شامل دو دستۀ عمدۀ موجودیت فیزیکی و موجودیت انتزاعی است؛ 3. رابطه؛ 4. وضعیت؛ 5. ویژگی. |
| format | Article |
| id | doaj-art-af5dd49f4793487cbdde51cffd8b298c |
| institution | Kabale University |
| issn | 2383-1650 |
| language | fas |
| publishDate | 2022-08-01 |
| publisher | Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS) |
| record_format | Article |
| series | پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی |
| spelling | doaj-art-af5dd49f4793487cbdde51cffd8b298c2025-01-08T05:37:19ZfasInstitute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی2383-16502022-08-01226295610.30465/crtls.2021.34925.21388059ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسیمریم حکیمی0مریم ایرجی1علی اکبر خمیجانی فراهانی2دکتری زبان‌شناسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایراناستادیار زبان‌شناسی، عضو هیئت علمی واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایراندانشیار زبان‌شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، تهران، ایرانطبقه‌بندی مفهومی واژه‌ها یکی از موضوعاتی است که از دیرباز، پژوهش‌گران در حوزۀ مفهوم‌شناسی و اصطلاح‌شناسی به آن توجه کرده‌اند. پژوهش پیشِ‌رو با هدف طبقه‌بندی مفهومی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی انجام شده است. برای این منظور، 660 واژۀ مشتق و مرکب، که به روش نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند از فرهنگ املایی خط فارسی استخراج شده‌اند، براساسِ دو طبقه‌بندی مفهومی‌ای تحلیل و بررسی شده‌اند که فلبر و وایسن‌هوفر ارائه کرده‌اند. نتایج این تحلیل نشان داد این دو طبقه‌بندی قابلیت پوشش همۀ داده‌های پژوهش را ندارند و فقط بخشی از داده‌ها را می‌توان براساسِ آن‌ها طبقه‌بندی کرد. درادامه، به‌منظورِ رفع کاستی‌های این دو طبقه‌بندی و دست‌یابی به نظام مفهومی جامع، روی داده‌ها عمل مفهوم‌شناسی انجام شد. حاصل آن شناسایی 54 مفهوم زیربنایی مجزا بود که درنهایت، در قالب الگوی طبقه‌بندی نظام‌مندی ارائه شد. در این الگو، همۀ مفاهیم شناسایی‌شده در قالب پنج گروه بسیار کلی سامان‌دهی شده‌اند: 1. فرایند که خود به دو دستۀ عمدۀ کنش و روی‌داد تقسیم می‌شود؛ 2. موجودیت که خود شامل دو دستۀ عمدۀ موجودیت فیزیکی و موجودیت انتزاعی است؛ 3. رابطه؛ 4. وضعیت؛ 5. ویژگی.https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8059_38362b15c79f886138aceb366794d714.pdfمفهوم‌شناسیطبقه‌بندی معناییطبقه‌بندی مفهومینظام مفهومیفرهنگ‌نگاریاصطلاح‌شناسی |
| spellingShingle | مریم حکیمی مریم ایرجی علی اکبر خمیجانی فراهانی ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی مفهوم‌شناسی طبقه‌بندی معنایی طبقه‌بندی مفهومی نظام مفهومی فرهنگ‌نگاری اصطلاح‌شناسی |
| title | ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی |
| title_full | ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی |
| title_fullStr | ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی |
| title_full_unstemmed | ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی |
| title_short | ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی |
| title_sort | ارائۀ نظامی مفهومی برای طبقه‌بندی واژه‌های مشتق و مرکب فارسی |
| topic | مفهوم‌شناسی طبقه‌بندی معنایی طبقه‌بندی مفهومی نظام مفهومی فرهنگ‌نگاری اصطلاح‌شناسی |
| url | https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8059_38362b15c79f886138aceb366794d714.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mrymḥḵymy ạrạỷەnẓạmymfhwmybrạyṭbqhbndywạzẖhhạymsẖtqwmrḵbfạrsy AT mrymạyrjy ạrạỷەnẓạmymfhwmybrạyṭbqhbndywạzẖhhạymsẖtqwmrḵbfạrsy AT ʿlyạḵbrkẖmyjạnyfrạhạny ạrạỷەnẓạmymfhwmybrạyṭbqhbndywạzẖhhạymsẖtqwmrḵbfạrsy |