Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma Denemesi

Kendisine mahsus kuralları olan dil, anlaşmayı sağlayan doğal bir vasıtadır.Her milletin kendisine özgü dili ve her dilin de kendisine özgü yapı ve işlev-leri mevcuttur. Ünlemler ise dilde belli bir görevi ve yapısı olan dil unsur-larından birisidir. Ünlemleri diğer dil unsurlarından ayı...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Ayşe Aydın
Format: Article
Language:English
Published: Sakarya University 2018-04-01
Series:Skad
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/460760
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841556437257420800
author Ayşe Aydın
author_facet Ayşe Aydın
author_sort Ayşe Aydın
collection DOAJ
description Kendisine mahsus kuralları olan dil, anlaşmayı sağlayan doğal bir vasıtadır.Her milletin kendisine özgü dili ve her dilin de kendisine özgü yapı ve işlev-leri mevcuttur. Ünlemler ise dilde belli bir görevi ve yapısı olan dil unsur-larından birisidir. Ünlemleri diğer dil unsurlarından ayıran özelliği yapı vekullanılışları bakımından farklı olmasıdır. Ünlemlerin bu farklılığı, görevleri“varlığı karşılamak” olan diğer kelimeler gibi belirli bir anlamı taşımayıpbağlama dayalı bir anlatımı karşılamalarıdır. Bu anlatım, daha çok iletişiminduygu ve heyecan yönüyle alakalı gibi gözükse de ünlemler ağızlarımızdaözelikle en az çaba kanunu gereği olacak ki az sözle çok mânâ aktarma arzu-su gereği (örneğin hayvanlara verilen komutlar, seslenmeler...) düşüncelerinifadesinde de işlevsel olarak karşımıza çıkar.Türkçede ünlemler üzerinde fazla durulmamıştır. Ünlemler konusundakiaraştırmalar çoğunlukla ünlemlerin anlamı veya işlevleri doğrultusunda su-nulan farklı görüşlerdir. Biz de ünlemler konusuna ufak da olsa katkı sağla-mak için, insanlarla veya diğer canlılarla (bilhassa hayvanlarla) iletişimimi-zin yazılı veya sözlü dökümünde çeşitli duyguların, dürtülerin, düşüncele-rin, seslenmelerin anlatımında yorumu yönlendiren tek ses, kelime ve hattatekrarlara kadar farklı yapıların oluşturduğu şekiller olan ünlemlerin dahasık kullanım imkânı bulacağını düşündüğümüz ağızlarda bir araştırma yap-tık ve ağız sözlükleri ile çeşitli müstakil ağız çalışmalarında tespit ettiğimizünlem örneklerini sistematik olarak sınıflandırmayı denedik.
format Article
id doaj-art-a6b01de008d044dbae3959b47e3c8c6b
institution Kabale University
issn 2667-4718
language English
publishDate 2018-04-01
publisher Sakarya University
record_format Article
series Skad
spelling doaj-art-a6b01de008d044dbae3959b47e3c8c6b2025-01-07T08:48:11ZengSakarya UniversitySkad2667-47182018-04-014710116210.25306/skad.41714328Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma DenemesiAyşe AydınKendisine mahsus kuralları olan dil, anlaşmayı sağlayan doğal bir vasıtadır.Her milletin kendisine özgü dili ve her dilin de kendisine özgü yapı ve işlev-leri mevcuttur. Ünlemler ise dilde belli bir görevi ve yapısı olan dil unsur-larından birisidir. Ünlemleri diğer dil unsurlarından ayıran özelliği yapı vekullanılışları bakımından farklı olmasıdır. Ünlemlerin bu farklılığı, görevleri“varlığı karşılamak” olan diğer kelimeler gibi belirli bir anlamı taşımayıpbağlama dayalı bir anlatımı karşılamalarıdır. Bu anlatım, daha çok iletişiminduygu ve heyecan yönüyle alakalı gibi gözükse de ünlemler ağızlarımızdaözelikle en az çaba kanunu gereği olacak ki az sözle çok mânâ aktarma arzu-su gereği (örneğin hayvanlara verilen komutlar, seslenmeler...) düşüncelerinifadesinde de işlevsel olarak karşımıza çıkar.Türkçede ünlemler üzerinde fazla durulmamıştır. Ünlemler konusundakiaraştırmalar çoğunlukla ünlemlerin anlamı veya işlevleri doğrultusunda su-nulan farklı görüşlerdir. Biz de ünlemler konusuna ufak da olsa katkı sağla-mak için, insanlarla veya diğer canlılarla (bilhassa hayvanlarla) iletişimimi-zin yazılı veya sözlü dökümünde çeşitli duyguların, dürtülerin, düşüncele-rin, seslenmelerin anlatımında yorumu yönlendiren tek ses, kelime ve hattatekrarlara kadar farklı yapıların oluşturduğu şekiller olan ünlemlerin dahasık kullanım imkânı bulacağını düşündüğümüz ağızlarda bir araştırma yap-tık ve ağız sözlükleri ile çeşitli müstakil ağız çalışmalarında tespit ettiğimizünlem örneklerini sistematik olarak sınıflandırmayı denedik.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/460760ünlemağızanlatımsesbağlam
spellingShingle Ayşe Aydın
Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma Denemesi
Skad
ünlem
ağız
anlatım
ses
bağlam
title Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma Denemesi
title_full Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma Denemesi
title_fullStr Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma Denemesi
title_full_unstemmed Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma Denemesi
title_short Anadolu Ağızlarında Ünlemler ve Bir Sınıflandırma Denemesi
title_sort anadolu agizlarinda unlemler ve bir siniflandirma denemesi
topic ünlem
ağız
anlatım
ses
bağlam
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/460760
work_keys_str_mv AT ayseaydın anadoluagızlarındaunlemlervebirsınıflandırmadenemesi