واکاوای مفاهیم «تعریض» و سویه‌های مختلف آن
با وجود اهمیت و گستردگی کاربرد «تعریض» به‌عنوان بیانی غیرمستقیم و تأمّل‌برانگیز، به‌ویژه در آثار ادبی، بلاغیون متقدّم و متأخّر در آثار خویش، تنها به تعریفی کوتاه از آن، همراه با ذکر چند شاهد بسنده کرده‌اند. در این پژوهش کوشیده‌ایم ضمن نقد و تحلیل تعاریف مذکور و اشاره به برخی از نارسایی‌های آن‌ها، ت...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Semnan University
2023-01-01
|
| Series: | مطالعات زبانی و بلاغی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://rhetorical.semnan.ac.ir/article_7438_39d4aa72f8b3dba85c178ab2e1e2ef1a.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | با وجود اهمیت و گستردگی کاربرد «تعریض» به‌عنوان بیانی غیرمستقیم و تأمّل‌برانگیز، به‌ویژه در آثار ادبی، بلاغیون متقدّم و متأخّر در آثار خویش، تنها به تعریفی کوتاه از آن، همراه با ذکر چند شاهد بسنده کرده‌اند. در این پژوهش کوشیده‌ایم ضمن نقد و تحلیل تعاریف مذکور و اشاره به برخی از نارسایی‌های آن‌ها، تعریف جامع‌تری از تعریض ارائه دهیم که فاقد کاستی‌های تعاریف پیشین باشد. همچنین با نگاهی تحلیلی، از دو ویژگی «موقعیت زمانی و مکانی» و «ساخت و ماهیت جملۀ تعریضی» سخن به میان می‌آوریم که در ویژگی نخست، شرایط و احوال گوینده و مخاطب مورد بررسی قرار می‌گیرد و در ساخت جملۀ تعریضی نیز به پیوندِ عمیق تعریض با علم معانی پرداخته شده و آشکار می‌شود که تعریض در ساخت انواع جملات خبری و انشایی، دارای کارکردها و ارزش‌های بلاغی هنری متفاوتی است؛ چنان‌که میزان غیرمستقیم‌گویی، دریافت تعریض از سوی مخاطب، سهولت در انکار و... در انواع جملات، از سطح یکسانی برخودار نیست و سخنوران آگاهانه و با توجّه به موقعیت زمانی و مکانی، از جملات متناسب با آن موقعیت بهره می‌جویند. |
|---|---|
| ISSN: | 2008-9570 2717-090X |