Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme
Kur’an semantiğinin bir alt birimi olan ‘yasaklı’ semantik alanın odağında bulunan حََرََامٌٌ kelimesinin muhtevası ve bu muhteva aracılığıyla kattığı an lamsal değerin Kur’an bağlamında analizi, makalemizin konusunu oluşturmaktadır. Nesnelerin, kişilerin ve eylemlerin alel...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Diyanet İşleri Başkanlığı
2024-03-01
|
| Series: | Diyanet İlmi Dergi |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.61304/did.1393422 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545191112048640 |
|---|---|
| author | Murat Oltulu |
| author_facet | Murat Oltulu |
| author_sort | Murat Oltulu |
| collection | DOAJ |
| description |
Kur’an semantiğinin bir alt birimi olan ‘yasaklı’ semantik alanın odağında bulunan حََرََامٌٌ kelimesinin muhtevası ve bu muhteva aracılığıyla kattığı an lamsal değerin Kur’an bağlamında analizi, makalemizin konusunu oluşturmaktadır. Nesnelerin, kişilerin ve eylemlerin aleladelikten ayrılıp zihinsel olarak hususî bir varlık düzeyine yükselmesini sağlayan ve kendisiyle ileti şimde çeşitli kısıtlamaları zorunlu kılan حََرََامٌٌ sözcüğünün bu etkiyi gerçek leştirme keyfiyeti, insan doğası ve yaşamı dikkate alınarak betimlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla öncelikle, insan için tehlikeli olduğundan kısıtla malar getiren ve haram sözcüğünün ‘kirlilik’ yönünün ifadesini oluşturan رِِجْْسٌٌ , نَجَََسٌٌ ve خََبِِيثْْ gibi anahtar kavramlar ağı tahlil edilmiş; sonrasında da insan için hayatî olması hasebiyle yasaklar getiren ve kelimenin ‘ulvîlik’ boyutunun ifadesi olan طُُهْْرْْ, بَرَََكََةٌ ve فََضْْلْْ gibi anahtar kavramlar ağı analize tabi tutulmuştur. Böylece Kur’an öncesi dönemde semantik ağı oldukça geniş olan ‘haram’ kavramının sınırlarının nasıl daraltıldığı, muhtevasının nasıl dönüştürüldüğü ve nihayet din dışı haram algısından dinî haram al gısına, bir zihniyet dönüşümünün nasıl gerçekleştirildiği tasvir edilmeye çalışılmıştır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-42187977f73c4b2396a777c6f1922acf |
| institution | Kabale University |
| issn | 1300-8498 |
| language | Arabic |
| publishDate | 2024-03-01 |
| publisher | Diyanet İşleri Başkanlığı |
| record_format | Article |
| series | Diyanet İlmi Dergi |
| spelling | doaj-art-42187977f73c4b2396a777c6f1922acf2025-01-12T09:01:55ZaraDiyanet İşleri BaşkanlığıDiyanet İlmi Dergi1300-84982024-03-0160112916610.61304/did.1393422 Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme Murat Oltulu0https://orcid.org/0000-0002-6028-3079ANKARA ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİ Kur’an semantiğinin bir alt birimi olan ‘yasaklı’ semantik alanın odağında bulunan حََرََامٌٌ kelimesinin muhtevası ve bu muhteva aracılığıyla kattığı an lamsal değerin Kur’an bağlamında analizi, makalemizin konusunu oluşturmaktadır. Nesnelerin, kişilerin ve eylemlerin aleladelikten ayrılıp zihinsel olarak hususî bir varlık düzeyine yükselmesini sağlayan ve kendisiyle ileti şimde çeşitli kısıtlamaları zorunlu kılan حََرََامٌٌ sözcüğünün bu etkiyi gerçek leştirme keyfiyeti, insan doğası ve yaşamı dikkate alınarak betimlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla öncelikle, insan için tehlikeli olduğundan kısıtla malar getiren ve haram sözcüğünün ‘kirlilik’ yönünün ifadesini oluşturan رِِجْْسٌٌ , نَجَََسٌٌ ve خََبِِيثْْ gibi anahtar kavramlar ağı tahlil edilmiş; sonrasında da insan için hayatî olması hasebiyle yasaklar getiren ve kelimenin ‘ulvîlik’ boyutunun ifadesi olan طُُهْْرْْ, بَرَََكََةٌ ve فََضْْلْْ gibi anahtar kavramlar ağı analize tabi tutulmuştur. Böylece Kur’an öncesi dönemde semantik ağı oldukça geniş olan ‘haram’ kavramının sınırlarının nasıl daraltıldığı, muhtevasının nasıl dönüştürüldüğü ve nihayet din dışı haram algısından dinî haram al gısına, bir zihniyet dönüşümünün nasıl gerçekleştirildiği tasvir edilmeye çalışılmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.61304/did.1393422 |
| spellingShingle | Murat Oltulu Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme Diyanet İlmi Dergi |
| title |
Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme
|
| title_full |
Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme
|
| title_fullStr |
Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme
|
| title_full_unstemmed |
Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme
|
| title_short |
Haram Kelimesinin Muhtevası ve Kattığı Semantik Değere Dair Bir İnceleme
|
| title_sort | haram kelimesinin muhtevasi ve kattigi semantik degere dair bir inceleme |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.61304/did.1393422 |
| work_keys_str_mv | AT muratoltulu haramkelimesininmuhtevasıvekattıgısemantikdegeredairbirinceleme |