“Alman İslamı” ve “İslam’ın Yerlileştirilmesi” Kavramları Odağında Alman Dilinde İslam Din Kültürü/Bilgisi Ders Kitaplarının İçerik Analizi
Almanya’da anayasaya uygun, düzenli bir İslam din dersi yolunda önemli gelişmeler kaydedilmektedir. Fakat bu gelişim sürecinde, devlet denetiminde verilen ders modelleri ile İslam’ın Batı bağlamında yeni bir şekilde yorumlanması, Alman şekilli, liberal bir İslam anlayışının oluşturulması, bu anla...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ensar Neşriyat
2019-06-01
|
| Series: | Değerler Eğitimi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://ded.dem.org.tr/gorsel/pdf/ded-37-makale-2.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Almanya’da anayasaya uygun, düzenli bir İslam din dersi yolunda önemli
gelişmeler kaydedilmektedir. Fakat bu gelişim sürecinde, devlet denetiminde
verilen ders modelleri ile İslam’ın Batı bağlamında yeni bir şekilde yorumlanması,
Alman şekilli, liberal bir İslam anlayışının oluşturulması, bu anlamda
“İslam’ın yerlileştirilmesi” ve neticede “Alman İslamı” oluşturulması gibi
tartışmalar söz konusudur. Bu çalışmada, bahsi geçen iddiaları ders kitapları
örnekleminde analiz etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla Almanya’da çoğunlukla
İslam bilgisi/kültürü ders modelinde, 5-8. sınıf düzeyinde okutulmakta olan iki
farklı ders kitap serisi (Saphir ve Ein Blick in den Islam) örneklem olarak seçilmiş
ve içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Söz konusu tartışmaların kitaplara
yansıma durumunu tespit etmek amacıyla analiz kategorileri geniş tutulmuş ve
“İslam dininin tasviri” ile “hassas dinî kavram ve konuların sunumu” şeklinde
iki analiz kategorisi belirlenmiştir. Böylece kitaplarda nasıl bir İslam anlayışının
ortaya konduğu tespit edilmiş ve bu çerçevede Alman İslamı ve İslam’ın
yerlileştirilmesinden bahsetmenin imkânı tartışılmıştır. Çalışmanın sonunda,
ders kitaplarında İslam’ın nasıl takdim edildiği çeşitli alt kategorilerle ortaya
konmuştur. Bu bağlamda Saphir ders kitaplarında İslam’ın barış dini olduğu
yönündeki vurguların dikkat çektiği, Ein Blick in den Islam ders kitaplarında
ise tek bir vurgunun temayüz etmediği görülmüştür. Fakat elde edilen bulgulardan
hareketle ders kitaplarında Alman İslamının inşa edildiği şeklinde net bir
sonuca ulaşmak zordur. Hassas dinî kavram ve konuların sunumu kategorisine
ilişkin olarak da her iki yayında da cihat ve kısas gibi İslam dininin bazı meselelerinden
kaçınıldığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra Saphir ders kitaplarında
benimsenen ayet tercüme usulü ile anayasa ve demokrasi değerleriyle önemli
ölçüde örtüşen bir İslam anlayışının takdim edildiği görülmüştür. Saphir ders
kitaplarında Kur’an’ın ve İslam’ın yerlileştirilmesine işaret eden bu içeriğe
karşılık Ein Blick in den Islam ders kitaplarında bu kapsamda bir içerik tespit
edilmemiştir. |
|---|---|
| ISSN: | 1303-880X 2667-7504 |