Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî Yapısı
Hitit İmparatorluğu’nun yıkılmasısonucu ortaya çıkan şehir devletleri içerisinde en batıda yer alanıTabal idi. Asur kaynaklarıve hiyeroglif yazıtların dağılım sahalarından hareketle, ülkenin coğrafî sınırlarının doğuda Malatya ve Gürün’den, batıda Tuz Gölü’ne; kuzeyde Kızılırmak’tan, güneyde Torosla...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Selcuk University Press
2010-02-01
|
| Series: | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1724396 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846145838590459904 |
|---|---|
| author | Mehmet Kurt |
| author_facet | Mehmet Kurt |
| author_sort | Mehmet Kurt |
| collection | DOAJ |
| description | Hitit İmparatorluğu’nun yıkılmasısonucu ortaya çıkan şehir devletleri içerisinde en batıda yer alanıTabal idi. Asur kaynaklarıve hiyeroglif yazıtların dağılım sahalarından hareketle, ülkenin coğrafî sınırlarının doğuda Malatya ve Gürün’den, batıda Tuz Gölü’ne; kuzeyde Kızılırmak’tan, güneyde Toroslara kadar uzandığıanlaşılmaktadır. Tabal Ülkesi’nin yayılım sahası; dağları, ovaları, akarsularıve gölleriyle coğrafî bir çeşitliliğe sahiptir. Söz konusu çeşitliliğe paralel olarak ülkede kültürel ve politik bir çeşitliliğin olduğu da anlaşılmaktadır. Birçok küçük devletten oluşan Tabal’ın, idarî sınırlarıise sıklıkla değişmiştir. Asur kaynaklarında Tabal adına ilk kez III. Salmanassar döneminde M.Ö. 858-827 rastlanmaktadır. Bu Asur kralızamanında ülkenin çok sayıda yerel krallıktan oluşmuşbir konfederasyon olduğu anlaşılıyor. Tabal’ın birleşik krallıklardan oluşan politik yapısı, III. Tiglatpileser zamanı M.Ö. 745-727 Asur kaynaklarıtarafından da doğrulanmaktadır. III. Tiglatpileser’in M.Ö. 738 yılıannallerinden öğrenildiğine göre Uassurme Wasusarmas ile birlikte, yine Tabal ile ilgili krallar olan Ushitti, Urballa, Tuhamme ve Urimme Asur’un yönetimi altında olup, vergi vermektedir. Aynızamanda bu krallar, Topada’da yazıtlarıele geçmişTabal’ın “Büyük Kralı” Wasusarmas’a bağlılıklarınıbildirmişlerdir. Öte yandan II. Sargon M.Ö. 722-705 ’un M.Ö. 710-709’da Kilikya valisine yazmışolduğu mektupta geçen Muşki’li Mita ilgili bilgiler, dolaylıolarak Tabal Bölgesi olaylarına da ışık tutmaktadır. Mektupta o zamana kadar düşmanca bir tavır sergileyen Mita’nın Asur’a yakınlaşmak amacıyla adımlar attığıbildirilir. Mektubun Tabal ile ilgili bölümünden ülkenin bir konfederasyon olduğu ve krallar arasında hiyerarşik bir politik teşkilatlanmanın olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Ayrıca Tabal sınırlarıiçerisinde bulunan hiyeroglif yazıtlar da bölgede bağımlıkralların varlığınıdoğrulamaktadırlar. Söz konusu yazıtlarda Tabal yerel krallarından bazıları, daha güçlü olan yerli bir krala bağlıolarak hareket ettiklerini anlatıyorlar. İşte bu makalenin amacı, Asur kaynaklarıve hiyeroglif yazıtlar ışığında Tabal Ülkesi’nin politik yapısıve yerel güçlerin rolünü gözler önüne sermektir. Bu şekliyle çalışma, Tabal’ın M.Ö. IX. Yüzyıl sonlarından M.Ö. VII. Yüzyıl ortalarına kadar olan tarihi konusunda genel bir değerlendirmeyi de içermektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-eed67e6b87ef4ccd9c8f90b89f5dbc46 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2667-4750 |
| language | English |
| publishDate | 2010-02-01 |
| publisher | Selcuk University Press |
| record_format | Article |
| series | Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| spelling | doaj-art-eed67e6b87ef4ccd9c8f90b89f5dbc462024-12-02T05:11:04ZengSelcuk University PressSelçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi2667-47502010-02-0123127136154Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî YapısıMehmet Kurt0Karamanoğlu Mehmet Bey ÜniversitesiHitit İmparatorluğu’nun yıkılmasısonucu ortaya çıkan şehir devletleri içerisinde en batıda yer alanıTabal idi. Asur kaynaklarıve hiyeroglif yazıtların dağılım sahalarından hareketle, ülkenin coğrafî sınırlarının doğuda Malatya ve Gürün’den, batıda Tuz Gölü’ne; kuzeyde Kızılırmak’tan, güneyde Toroslara kadar uzandığıanlaşılmaktadır. Tabal Ülkesi’nin yayılım sahası; dağları, ovaları, akarsularıve gölleriyle coğrafî bir çeşitliliğe sahiptir. Söz konusu çeşitliliğe paralel olarak ülkede kültürel ve politik bir çeşitliliğin olduğu da anlaşılmaktadır. Birçok küçük devletten oluşan Tabal’ın, idarî sınırlarıise sıklıkla değişmiştir. Asur kaynaklarında Tabal adına ilk kez III. Salmanassar döneminde M.Ö. 858-827 rastlanmaktadır. Bu Asur kralızamanında ülkenin çok sayıda yerel krallıktan oluşmuşbir konfederasyon olduğu anlaşılıyor. Tabal’ın birleşik krallıklardan oluşan politik yapısı, III. Tiglatpileser zamanı M.Ö. 745-727 Asur kaynaklarıtarafından da doğrulanmaktadır. III. Tiglatpileser’in M.Ö. 738 yılıannallerinden öğrenildiğine göre Uassurme Wasusarmas ile birlikte, yine Tabal ile ilgili krallar olan Ushitti, Urballa, Tuhamme ve Urimme Asur’un yönetimi altında olup, vergi vermektedir. Aynızamanda bu krallar, Topada’da yazıtlarıele geçmişTabal’ın “Büyük Kralı” Wasusarmas’a bağlılıklarınıbildirmişlerdir. Öte yandan II. Sargon M.Ö. 722-705 ’un M.Ö. 710-709’da Kilikya valisine yazmışolduğu mektupta geçen Muşki’li Mita ilgili bilgiler, dolaylıolarak Tabal Bölgesi olaylarına da ışık tutmaktadır. Mektupta o zamana kadar düşmanca bir tavır sergileyen Mita’nın Asur’a yakınlaşmak amacıyla adımlar attığıbildirilir. Mektubun Tabal ile ilgili bölümünden ülkenin bir konfederasyon olduğu ve krallar arasında hiyerarşik bir politik teşkilatlanmanın olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Ayrıca Tabal sınırlarıiçerisinde bulunan hiyeroglif yazıtlar da bölgede bağımlıkralların varlığınıdoğrulamaktadırlar. Söz konusu yazıtlarda Tabal yerel krallarından bazıları, daha güçlü olan yerli bir krala bağlıolarak hareket ettiklerini anlatıyorlar. İşte bu makalenin amacı, Asur kaynaklarıve hiyeroglif yazıtlar ışığında Tabal Ülkesi’nin politik yapısıve yerel güçlerin rolünü gözler önüne sermektir. Bu şekliyle çalışma, Tabal’ın M.Ö. IX. Yüzyıl sonlarından M.Ö. VII. Yüzyıl ortalarına kadar olan tarihi konusunda genel bir değerlendirmeyi de içermektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1724396tabal ülkesiasurkapadokyapolitik yapıyerel güçlertabal countryassyriancappadociapolitical structurelocal powers |
| spellingShingle | Mehmet Kurt Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî Yapısı Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi tabal ülkesi asur kapadokya politik yapı yerel güçler tabal country assyrian cappadocia political structure local powers |
| title | Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî Yapısı |
| title_full | Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî Yapısı |
| title_fullStr | Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî Yapısı |
| title_full_unstemmed | Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî Yapısı |
| title_short | Tabal Ülkesi’nin Politik ve İdarî Yapısı |
| title_sort | tabal ulkesi nin politik ve idari yapisi |
| topic | tabal ülkesi asur kapadokya politik yapı yerel güçler tabal country assyrian cappadocia political structure local powers |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1724396 |
| work_keys_str_mv | AT mehmetkurt tabalulkesininpolitikveidariyapısı |