بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی

سابقه و هدف: بُر، یکی از عناصر کم‌‌مصرف مورد نیاز گیاهان است. غلظت زیاد این عنصر در آب‌‌های کشاورزی، خصوصاً در مناطق خشک و نیمه‌‌خشک، سبب بروز سمیت در گیاهان کشت‌‌شده در این مناطق می‌‌گردد. روش‌‌های مختلفی برای کاهش غلظت بُر در آب و خاک پیشنهاد شده است که روش جذب سطحی از مهمترین آنها به حساب می‌‌آید...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: ابراهیم فتاحی کیاسری, امیر فتوت, غلامحسین حق نیا, اکرم حلاج نیا, حمیدرضا مردانی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2020-10-01
Series:پژوهش‌های حفاظت آب و خاک
Subjects:
Online Access:https://jwsc.gau.ac.ir/article_5220_8ef6cd65f0dd8f33bb7bb6e50853d407.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846142812680093696
author ابراهیم فتاحی کیاسری
امیر فتوت
غلامحسین حق نیا
اکرم حلاج نیا
حمیدرضا مردانی
author_facet ابراهیم فتاحی کیاسری
امیر فتوت
غلامحسین حق نیا
اکرم حلاج نیا
حمیدرضا مردانی
author_sort ابراهیم فتاحی کیاسری
collection DOAJ
description سابقه و هدف: بُر، یکی از عناصر کم‌‌مصرف مورد نیاز گیاهان است. غلظت زیاد این عنصر در آب‌‌های کشاورزی، خصوصاً در مناطق خشک و نیمه‌‌خشک، سبب بروز سمیت در گیاهان کشت‌‌شده در این مناطق می‌‌گردد. روش‌‌های مختلفی برای کاهش غلظت بُر در آب و خاک پیشنهاد شده است که روش جذب سطحی از مهمترین آنها به حساب می‌‌آید. در طی سال‌‌های اخیر، استفاده از انواع هیدروکسیدهای لایه‌‌ای دوگانه (LDHs) یا ترکیبات شبه‌‌هیدروتالسیت ، به عنوان جذب‌‌کننده‌‌های آنیونی از محلول‌‌های آبی، مورد توجه خاص قرار گرفته است. از مهمترین دلایل موثر در استفاده از جاذب‌‌ها، مقرون به صرفه‌‌بودن است. حال اگر علاوه بر راندمان بالای جذب، قابلیت استفاده مجدد نیز وجود داشته باشند، به صورت کاربردی و در سطوح وسیع قابل استفاده خواهد بود. لذا با توجه به این نکات، علاوه بر سنجش قابلیت جذب بُر توسط انواع LDH، کیفیت واجذب بُر نیز مورد ارزیابی قرار گرفت؛ چرا که در قابلیت استفاده مجدد از آن نقشی بسزا دارد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق دو نوع هیدروکسید لایه‌ای دوگانه، با انواع مختلف فلزات (منیزیم- آلومنیوم و روی- آلومنیوم) در ابعاد نانومتر و با استفاده از روش هم‌رسوبی تهیه شد و در شرایط آزمایشگاهی، خصوصیات جذب سطحی هر کدام به منظور خروج عنصر بُر از آب مورد ارزیابی قرار گرفت. مشخصات شبه‌هیدروتالسیت‌ها توسط روش‌های آنالیز شیمیایی پراش اشعهی X (XRD)، تبدیل فوریهی مادون قرمز FTIR، طیف سنجی پراش انرژی پرتو ایکس EDS تعیین شد. تمایل این مواد برای جذب گونههای مختلف بُر در محلول، تحت اثر pH ، زمان تماس ، مقدار مادهی جذبکننده و غلظت بُر محلول (همدماهای جذب سطحی لانگ مویر و فروندلیچ) بررسی شد. یافتهها: با توجه به خصوصیات بافری LDHها، خروج بُر از محلول تحت تاثیر pH اولیه و نهایی محلول نبود. بیشترین مقدار بُر جذبشده توسط Mg-Al-LDH و Zn-Al-LDH، به ترتیب در 10 و 20 دقیقه اول اتفاق افتاد. زمان تعادل لازم برای جذب بُر از محلول آبی در مورد هر دو نوع LDH، 80 دقیقه تشخیص داده شد. ظرفیت جذب بُر در محدودهی مقادیر آزمایشی (5-5/0گرم در لیتر) روند افزایشی داشت و با استفاده از مقدار 5 گرم در لیتر Mg-Al-LDH و Zn-Al-LDH به ترتیب، 52 و60 درصد از بُر اولیهی محلول خارج شد. دادهها با همدماهای جذب سطحی مدل لانگمویر که از انواع همدماهای L-Type هستند، تطابق داشت که نشان میدهد، B(OH)4- به صورت ترجیحی روی مواد شبههیدروتالسیت جذب شده است. Zn-Al-LDH با بیشترین مقدار جذب 3 میلیگرم در گرم دارای توانایی بیشتری برای جذب بُر نسبت به Mg-Al-LDH (با بیشترین مقدار جذب 48/2 میلیگرم در گرم) بود. از طرفی واجذب بُر از Zn-Al-LDH توسط محلول 200 میلیگرم در لیتر نیترات سدیم بیشتر از Mg-Al-LDH بود.نتیجهگیری: استفاده 5/0 گرم از هر یک از شبههیدروتالسیتها در یک لیتر آب آلوده به بُر با غلظت 2 میلیگرم در لیتر، غلظت بُر را به کمتر از 5/0 میلیگرم در لیتر یعنی حد توصیه شدهی سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای آبهای شرب، کاهش داد. . هر دو نوع LDH برای خروج عنصر بُر از محلولهای آلوده قابلیت بالایی دارند؛ ولی با هدف استفاده مجدد از جاذب و بالتبع «مقرون به صرفه بودن آن»، نانوجاذب Zn-Al-LDH به دلیل جذب و واجذب بالاتر از نانوجاذب Mg-Al-LDH، قابلیت کاربردی بهتری می تواند داشته باشد.
format Article
id doaj-art-e943c43c90ab47b19f28c0cb15056c6f
institution Kabale University
issn 2322-2069
2322-2794
language fas
publishDate 2020-10-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series پژوهش‌های حفاظت آب و خاک
spelling doaj-art-e943c43c90ab47b19f28c0cb15056c6f2024-12-03T04:54:25ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesپژوهش‌های حفاظت آب و خاک2322-20692322-27942020-10-0127421723110.22069/jwsc.2020.17711.33215220بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبیابراهیم فتاحی کیاسری0امیر فتوت1غلامحسین حق نیا2اکرم حلاج نیا3حمیدرضا مردانی4دانشجوی دکتری گروه علوم خاک، دانشگاه فردوسی مشهداستاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهداستاد بازنشسته گروه علوم خاک، رشته پیدایش و رده بندی خاک، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه فردوسی مشهداستادیار، گروه علوم خاک، رشته شیمی و حاصلخیزی خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهددانشکده علوم پایه، گروه شیمی، دانشگاه پیام نور تهران، ایرانسابقه و هدف: بُر، یکی از عناصر کم‌‌مصرف مورد نیاز گیاهان است. غلظت زیاد این عنصر در آب‌‌های کشاورزی، خصوصاً در مناطق خشک و نیمه‌‌خشک، سبب بروز سمیت در گیاهان کشت‌‌شده در این مناطق می‌‌گردد. روش‌‌های مختلفی برای کاهش غلظت بُر در آب و خاک پیشنهاد شده است که روش جذب سطحی از مهمترین آنها به حساب می‌‌آید. در طی سال‌‌های اخیر، استفاده از انواع هیدروکسیدهای لایه‌‌ای دوگانه (LDHs) یا ترکیبات شبه‌‌هیدروتالسیت ، به عنوان جذب‌‌کننده‌‌های آنیونی از محلول‌‌های آبی، مورد توجه خاص قرار گرفته است. از مهمترین دلایل موثر در استفاده از جاذب‌‌ها، مقرون به صرفه‌‌بودن است. حال اگر علاوه بر راندمان بالای جذب، قابلیت استفاده مجدد نیز وجود داشته باشند، به صورت کاربردی و در سطوح وسیع قابل استفاده خواهد بود. لذا با توجه به این نکات، علاوه بر سنجش قابلیت جذب بُر توسط انواع LDH، کیفیت واجذب بُر نیز مورد ارزیابی قرار گرفت؛ چرا که در قابلیت استفاده مجدد از آن نقشی بسزا دارد. مواد و روش‌ها: در این تحقیق دو نوع هیدروکسید لایه‌ای دوگانه، با انواع مختلف فلزات (منیزیم- آلومنیوم و روی- آلومنیوم) در ابعاد نانومتر و با استفاده از روش هم‌رسوبی تهیه شد و در شرایط آزمایشگاهی، خصوصیات جذب سطحی هر کدام به منظور خروج عنصر بُر از آب مورد ارزیابی قرار گرفت. مشخصات شبه‌هیدروتالسیت‌ها توسط روش‌های آنالیز شیمیایی پراش اشعهی X (XRD)، تبدیل فوریهی مادون قرمز FTIR، طیف سنجی پراش انرژی پرتو ایکس EDS تعیین شد. تمایل این مواد برای جذب گونههای مختلف بُر در محلول، تحت اثر pH ، زمان تماس ، مقدار مادهی جذبکننده و غلظت بُر محلول (همدماهای جذب سطحی لانگ مویر و فروندلیچ) بررسی شد. یافتهها: با توجه به خصوصیات بافری LDHها، خروج بُر از محلول تحت تاثیر pH اولیه و نهایی محلول نبود. بیشترین مقدار بُر جذبشده توسط Mg-Al-LDH و Zn-Al-LDH، به ترتیب در 10 و 20 دقیقه اول اتفاق افتاد. زمان تعادل لازم برای جذب بُر از محلول آبی در مورد هر دو نوع LDH، 80 دقیقه تشخیص داده شد. ظرفیت جذب بُر در محدودهی مقادیر آزمایشی (5-5/0گرم در لیتر) روند افزایشی داشت و با استفاده از مقدار 5 گرم در لیتر Mg-Al-LDH و Zn-Al-LDH به ترتیب، 52 و60 درصد از بُر اولیهی محلول خارج شد. دادهها با همدماهای جذب سطحی مدل لانگمویر که از انواع همدماهای L-Type هستند، تطابق داشت که نشان میدهد، B(OH)4- به صورت ترجیحی روی مواد شبههیدروتالسیت جذب شده است. Zn-Al-LDH با بیشترین مقدار جذب 3 میلیگرم در گرم دارای توانایی بیشتری برای جذب بُر نسبت به Mg-Al-LDH (با بیشترین مقدار جذب 48/2 میلیگرم در گرم) بود. از طرفی واجذب بُر از Zn-Al-LDH توسط محلول 200 میلیگرم در لیتر نیترات سدیم بیشتر از Mg-Al-LDH بود.نتیجهگیری: استفاده 5/0 گرم از هر یک از شبههیدروتالسیتها در یک لیتر آب آلوده به بُر با غلظت 2 میلیگرم در لیتر، غلظت بُر را به کمتر از 5/0 میلیگرم در لیتر یعنی حد توصیه شدهی سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای آبهای شرب، کاهش داد. . هر دو نوع LDH برای خروج عنصر بُر از محلولهای آلوده قابلیت بالایی دارند؛ ولی با هدف استفاده مجدد از جاذب و بالتبع «مقرون به صرفه بودن آن»، نانوجاذب Zn-Al-LDH به دلیل جذب و واجذب بالاتر از نانوجاذب Mg-Al-LDH، قابلیت کاربردی بهتری می تواند داشته باشد.https://jwsc.gau.ac.ir/article_5220_8ef6cd65f0dd8f33bb7bb6e50853d407.pdfبُرهیدروکسیدهای لایهای دوگانهجذبواجذبایزوترم
spellingShingle ابراهیم فتاحی کیاسری
امیر فتوت
غلامحسین حق نیا
اکرم حلاج نیا
حمیدرضا مردانی
بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی
پژوهش‌های حفاظت آب و خاک
بُر
هیدروکسیدهای لایهای دوگانه
جذب
واجذب
ایزوترم
title بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی
title_full بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی
title_fullStr بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی
title_full_unstemmed بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی
title_short بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی
title_sort بررسی نانوجاذب‌های شبه‌هیدروتالسیت دارای روی و منیزیم در جذب و واجذب بُر از محیط آبی
topic بُر
هیدروکسیدهای لایهای دوگانه
جذب
واجذب
ایزوترم
url https://jwsc.gau.ac.ir/article_5220_8ef6cd65f0dd8f33bb7bb6e50853d407.pdf
work_keys_str_mv AT ạbrạhymftạḥyḵyạsry brrsynạnwjạdẖbhạysẖbhhydrwtạlsytdạrạyrwywmnyzymdrjdẖbwwạjdẖbburạzmḥyṭậby
AT ạmyrftwt brrsynạnwjạdẖbhạysẖbhhydrwtạlsytdạrạyrwywmnyzymdrjdẖbwwạjdẖbburạzmḥyṭậby
AT gẖlạmḥsynḥqnyạ brrsynạnwjạdẖbhạysẖbhhydrwtạlsytdạrạyrwywmnyzymdrjdẖbwwạjdẖbburạzmḥyṭậby
AT ạḵrmḥlạjnyạ brrsynạnwjạdẖbhạysẖbhhydrwtạlsytdạrạyrwywmnyzymdrjdẖbwwạjdẖbburạzmḥyṭậby
AT ḥmydrḍạmrdạny brrsynạnwjạdẖbhạysẖbhhydrwtạlsytdạrạyrwywmnyzymdrjdẖbwwạjdẖbburạzmḥyṭậby