Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi

Bu çalışmada, Türkiye’de dış ticaret dengesi ile reel döviz kuru arasındaki ilişki 1992:01- 2015:12 verileriyle incelenmiştir. Türkiye ve yüksek gelir grubundaki beş gelişmiş ticaret partneri ülkenin Almanya, İspanya, İtalya ve ABD reel döviz kuru, gelir etkileri ve ticaret dengelerini analiz et...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Şerife Gamze Albayrak, Hüseyin Servet Korkmaz
Format: Article
Language:English
Published: Selcuk University Press 2019-12-01
Series:Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725310
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841562278619512832
author Şerife Gamze Albayrak
Hüseyin Servet Korkmaz
author_facet Şerife Gamze Albayrak
Hüseyin Servet Korkmaz
author_sort Şerife Gamze Albayrak
collection DOAJ
description Bu çalışmada, Türkiye’de dış ticaret dengesi ile reel döviz kuru arasındaki ilişki 1992:01- 2015:12 verileriyle incelenmiştir. Türkiye ve yüksek gelir grubundaki beş gelişmiş ticaret partneri ülkenin Almanya, İspanya, İtalya ve ABD reel döviz kuru, gelir etkileri ve ticaret dengelerini analiz etmek üzere reel efektif döviz kuru, sanayi üretim endeksi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı değişkenleri kullanılmıştır. Bu çalışmada, seçilmiş ticaret ortakları ile Türkiye dış ticaretine ve döviz kuru politikası ilişkisi incelenmiştir. Bu bağlamda sadece paranın devalüasyonu, ticaret açığının ortadan kaldırılması için yeterli değildir. J-eğrisi hipotezini ve Marshall Lerner durumunu inceleyen çalışmalarda farklı modeller ve ekonometrik teknikler kullanılmıştır. Farklı bakış açıları ile bu makaleler farklı sonuçlar bulmuştur. Bazıları j-eğrisi hipotezini destekleyen kanıtlar bulurken, bazıları ise ampirik verilere göre yeterli kanıt bulamamıştır. Ancak, ayarlama gecikmesi nedeniyle döviz kuru değişikliklerinin ticaret dengesi üzerindeki etkileri anlık değildir. Nitekim, ilk başta ticaret dengesi kötüleşecek ve iyileşme ancak gecikmeler gerçekleştikten sonra gelecektir. Hem iç hem de dış piyasaların tepkileri döviz kurundaki değişimin etkisini belirlemektedir. İthalat-ihracat esnekliklerinin toplamı Marshall Lerner koşulunun üzerindeyse, açık azalmaktadır. Marshall-Lerner koşulu karşılanırsa, para devalüasyonu/revalüasyonu uzun vadede ticaret dengesini iyileştirecektir. Bu çerçevede, ticaret dengesinin kısa vadeli ve uzun vadeli esnekliklerini ve para revalüasyonu/devalüasyonunu araştırmak için eşbütünleşme testleri uygulanmaktadır. Ampirik bulgular uzun vadede döviz kuru ve dış ticaret dengesinin bir ilişkisi olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde için eşbütünleşme testlerinin sonuçları, devalüasyon/revalüasyonun ticaret dinamikleri üzerinde uzun vadeli etkileri olduğunu ve kısa bir süre için Türkiye için j-eğrisi paterni olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde J eğrisi çok kısa bir süre geçerli olmuştur. Reel efektif döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasında ve beş gelişmiş ülkenin ulusal gelirler düzeyleri ile dış ticaret dengeleri arasında Granger nedensellik testlerine göre, Türkiye'nin gelir dengesi ile ticaret dengesi, reel efektif döviz kuru ve yabancı gelir düzeyleri arasında iki yönlü ilişkiler bulunmaktadır. Öte yandan, Türkiye’de dış ticaret dengesinden ulusal gelir düzeyine doğru tek yönlü nedensellik bulunmaktadır.
format Article
id doaj-art-e7a4ec1afb9f4524a58110d9ba9f0624
institution Kabale University
issn 2667-4750
language English
publishDate 2019-12-01
publisher Selcuk University Press
record_format Article
series Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
spelling doaj-art-e7a4ec1afb9f4524a58110d9ba9f06242025-01-03T01:05:21ZengSelcuk University PressSelçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi2667-47502019-12-0142.1348359154Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisiŞerife Gamze Albayrak0Hüseyin Servet Korkmaz1Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bankacılık Bilim DalıBu çalışmada, Türkiye’de dış ticaret dengesi ile reel döviz kuru arasındaki ilişki 1992:01- 2015:12 verileriyle incelenmiştir. Türkiye ve yüksek gelir grubundaki beş gelişmiş ticaret partneri ülkenin Almanya, İspanya, İtalya ve ABD reel döviz kuru, gelir etkileri ve ticaret dengelerini analiz etmek üzere reel efektif döviz kuru, sanayi üretim endeksi ve ihracatın ithalatı karşılama oranı değişkenleri kullanılmıştır. Bu çalışmada, seçilmiş ticaret ortakları ile Türkiye dış ticaretine ve döviz kuru politikası ilişkisi incelenmiştir. Bu bağlamda sadece paranın devalüasyonu, ticaret açığının ortadan kaldırılması için yeterli değildir. J-eğrisi hipotezini ve Marshall Lerner durumunu inceleyen çalışmalarda farklı modeller ve ekonometrik teknikler kullanılmıştır. Farklı bakış açıları ile bu makaleler farklı sonuçlar bulmuştur. Bazıları j-eğrisi hipotezini destekleyen kanıtlar bulurken, bazıları ise ampirik verilere göre yeterli kanıt bulamamıştır. Ancak, ayarlama gecikmesi nedeniyle döviz kuru değişikliklerinin ticaret dengesi üzerindeki etkileri anlık değildir. Nitekim, ilk başta ticaret dengesi kötüleşecek ve iyileşme ancak gecikmeler gerçekleştikten sonra gelecektir. Hem iç hem de dış piyasaların tepkileri döviz kurundaki değişimin etkisini belirlemektedir. İthalat-ihracat esnekliklerinin toplamı Marshall Lerner koşulunun üzerindeyse, açık azalmaktadır. Marshall-Lerner koşulu karşılanırsa, para devalüasyonu/revalüasyonu uzun vadede ticaret dengesini iyileştirecektir. Bu çerçevede, ticaret dengesinin kısa vadeli ve uzun vadeli esnekliklerini ve para revalüasyonu/devalüasyonunu araştırmak için eşbütünleşme testleri uygulanmaktadır. Ampirik bulgular uzun vadede döviz kuru ve dış ticaret dengesinin bir ilişkisi olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde için eşbütünleşme testlerinin sonuçları, devalüasyon/revalüasyonun ticaret dinamikleri üzerinde uzun vadeli etkileri olduğunu ve kısa bir süre için Türkiye için j-eğrisi paterni olduğunu göstermektedir. İnceleme döneminde J eğrisi çok kısa bir süre geçerli olmuştur. Reel efektif döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasında ve beş gelişmiş ülkenin ulusal gelirler düzeyleri ile dış ticaret dengeleri arasında Granger nedensellik testlerine göre, Türkiye'nin gelir dengesi ile ticaret dengesi, reel efektif döviz kuru ve yabancı gelir düzeyleri arasında iki yönlü ilişkiler bulunmaktadır. Öte yandan, Türkiye’de dış ticaret dengesinden ulusal gelir düzeyine doğru tek yönlü nedensellik bulunmaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725310j curve trade balance real exchange rate turkish economyj eğrisi ticaret dengesi reel döviz kuru türkiye ekonomisi
spellingShingle Şerife Gamze Albayrak
Hüseyin Servet Korkmaz
Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
j curve
trade balance
real exchange rate
turkish economy
j eğrisi
ticaret dengesi
reel döviz kuru
türkiye ekonomisi
title Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi
title_full Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi
title_fullStr Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi
title_full_unstemmed Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi
title_short Türkiye J- Eğrisi: Ticaret Dengesi ve Reel Döviz Kuru İlişkisi
title_sort turkiye j egrisi ticaret dengesi ve reel doviz kuru iliskisi
topic j curve
trade balance
real exchange rate
turkish economy
j eğrisi
ticaret dengesi
reel döviz kuru
türkiye ekonomisi
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725310
work_keys_str_mv AT serifegamzealbayrak turkiyejegrisiticaretdengesivereeldovizkuruiliskisi
AT huseyinservetkorkmaz turkiyejegrisiticaretdengesivereeldovizkuruiliskisi