Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze Środkowej

W pracy, opierając się na wynikach pomiarów terenowych, oceniono rozwój form dennych i oporów przepływu w rzece Odrze Środkowej. Obiektem badawczym jest czterokilometrowy odcinek rzeki zlokalizowany poniżej przekroju wodowskazowego w Ścinawie (km 332). Cechą charakterystyczną wybranego odcinka rzek...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Robert Banasiak, Marcin Krzyżanowski
Format: Article
Language:English
Published: University of Agriculture in Krakow 2015-06-01
Series:Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
Subjects:
Online Access:http://www.formatiocircumiectus.actapol.net/pub/14_2_25.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846098525310418944
author Robert Banasiak
Marcin Krzyżanowski
author_facet Robert Banasiak
Marcin Krzyżanowski
author_sort Robert Banasiak
collection DOAJ
description W pracy, opierając się na wynikach pomiarów terenowych, oceniono rozwój form dennych i oporów przepływu w rzece Odrze Środkowej. Obiektem badawczym jest czterokilometrowy odcinek rzeki zlokalizowany poniżej przekroju wodowskazowego w Ścinawie (km 332). Cechą charakterystyczną wybranego odcinka rzeki jest regulacja ostrogami i zmiana trasy koryta z krzywoliniowej na prostoliniową. Pomiary wykonano w zakresie natężenia przepływu od 120 do 756 m3 · s–1 (SSQ = 180 m3 · s–1), przy głębokościach wody w korycie osiągających 6 m. W wybranych przekrojach pobrano materiał denny (piaszczysty i żwirowy), mierzono prędkości przepływu, rzędne zwierciadła wody, a także dokonano sondowania dna wzdłuż cieku, co pozwoliło na ustalenie topografii dna, tj. rodzaju i rozmiaru form dennych. Warunki hydrauliczne przeanalizowano z podziałem koryta na strefy przepływu pomiędzy ostrogami (pas regulacyjny) i strefy ostróg. Wyznaczono współczynnik szorstkości wg Manninga dla koryta z uwzględnieniem wpływu trasy. Na odcinku prostoliniowym opory przepływu zmieniają się nieznacznie, natomiast na odcinku krzywoliniowym są wyższe i wzrastają wraz z przepływem. Formy denne rozwijają się w zakresie wydm, osiągając wysokość 1 m, i podczas wezbrań ekstremalnych może wystąpić reżim ich rozmywania (liczba Froude’a < 0,34), jednak bez znaczącego wpływu na redukcję oporów przepływu w części koryta. Ponadto wpływ tej zmienności na przepływ całkowity traci na znaczeniu ze względu na to, iż podczas wezbrań udział przepływu korytowego w całkowitym relatywnie spada. Określone współczynniki szorstkości stanowią wartości „bezpieczne” w ocenie zdolności przepustowej Odry Środkowej.
format Article
id doaj-art-e4e2e1303d964c90a17fb3fe2bdbe80e
institution Kabale University
issn 1644-0765
1644-0765
language English
publishDate 2015-06-01
publisher University of Agriculture in Krakow
record_format Article
series Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
spelling doaj-art-e4e2e1303d964c90a17fb3fe2bdbe80e2025-01-02T00:13:15ZengUniversity of Agriculture in KrakowActa Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus1644-07651644-07652015-06-01142253810.15576/ASP.FC/2015.14.2.25Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze ŚrodkowejRobert Banasiak0Marcin Krzyżanowski1Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Oddział we WrocławiuInstytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Oddział we WrocławiuW pracy, opierając się na wynikach pomiarów terenowych, oceniono rozwój form dennych i oporów przepływu w rzece Odrze Środkowej. Obiektem badawczym jest czterokilometrowy odcinek rzeki zlokalizowany poniżej przekroju wodowskazowego w Ścinawie (km 332). Cechą charakterystyczną wybranego odcinka rzeki jest regulacja ostrogami i zmiana trasy koryta z krzywoliniowej na prostoliniową. Pomiary wykonano w zakresie natężenia przepływu od 120 do 756 m3 · s–1 (SSQ = 180 m3 · s–1), przy głębokościach wody w korycie osiągających 6 m. W wybranych przekrojach pobrano materiał denny (piaszczysty i żwirowy), mierzono prędkości przepływu, rzędne zwierciadła wody, a także dokonano sondowania dna wzdłuż cieku, co pozwoliło na ustalenie topografii dna, tj. rodzaju i rozmiaru form dennych. Warunki hydrauliczne przeanalizowano z podziałem koryta na strefy przepływu pomiędzy ostrogami (pas regulacyjny) i strefy ostróg. Wyznaczono współczynnik szorstkości wg Manninga dla koryta z uwzględnieniem wpływu trasy. Na odcinku prostoliniowym opory przepływu zmieniają się nieznacznie, natomiast na odcinku krzywoliniowym są wyższe i wzrastają wraz z przepływem. Formy denne rozwijają się w zakresie wydm, osiągając wysokość 1 m, i podczas wezbrań ekstremalnych może wystąpić reżim ich rozmywania (liczba Froude’a < 0,34), jednak bez znaczącego wpływu na redukcję oporów przepływu w części koryta. Ponadto wpływ tej zmienności na przepływ całkowity traci na znaczeniu ze względu na to, iż podczas wezbrań udział przepływu korytowego w całkowitym relatywnie spada. Określone współczynniki szorstkości stanowią wartości „bezpieczne” w ocenie zdolności przepustowej Odry Środkowej.http://www.formatiocircumiectus.actapol.net/pub/14_2_25.pdfrzeka Odrawezbranieformy denneopory przepływuwspółczynnik Manninga
spellingShingle Robert Banasiak
Marcin Krzyżanowski
Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze Środkowej
Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
rzeka Odra
wezbranie
formy denne
opory przepływu
współczynnik Manninga
title Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze Środkowej
title_full Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze Środkowej
title_fullStr Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze Środkowej
title_full_unstemmed Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze Środkowej
title_short Ocena reżimu morfologicznego i oporów ruchu podczas wezbrań w Odrze Środkowej
title_sort ocena rezimu morfologicznego i oporow ruchu podczas wezbran w odrze srodkowej
topic rzeka Odra
wezbranie
formy denne
opory przepływu
współczynnik Manninga
url http://www.formatiocircumiectus.actapol.net/pub/14_2_25.pdf
work_keys_str_mv AT robertbanasiak ocenarezimumorfologicznegoioporowruchupodczaswezbranwodrzesrodkowej
AT marcinkrzyzanowski ocenarezimumorfologicznegoioporowruchupodczaswezbranwodrzesrodkowej