Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’ü
Osmanlı bürokrasisinde önemli görevler üstlenen devlet adamlarının bir kısmı, ilmî ve edebî yönleriyle temayüz etmişlerdir. Bunlardan biri de Osmanlı coğrafyasının birçok merkezinde mutasarrıflıklarda bulunmuş olan Beratlı Mahmud Mahir Bey’dir. Son devir Osmanlı bürokratlarından olan Mahmud Mahir Be...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
2024-12-01
|
| Series: | İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3476853 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846099530672504832 |
|---|---|
| author | Metin Yıldırım |
| author_facet | Metin Yıldırım |
| author_sort | Metin Yıldırım |
| collection | DOAJ |
| description | Osmanlı bürokrasisinde önemli görevler üstlenen devlet adamlarının bir kısmı, ilmî ve edebî yönleriyle temayüz etmişlerdir. Bunlardan biri de Osmanlı coğrafyasının birçok merkezinde mutasarrıflıklarda bulunmuş olan Beratlı Mahmud Mahir Bey’dir. Son devir Osmanlı bürokratlarından olan Mahmud Mahir Bey, Millî Mücadele Dönemi’nde Çanakkale, Sakarya, Afyon gibi jeopolitik merkezlerde mutasarrıflık yapmıştır. Anadolu’nun kurtuluş mücadelesinde padişaha bağlı kalmayı tercih eden Mahmud Mahir Bey, cumhuriyetin ilanından sonra Millî Mücadele aleyhtarı olması hasebiyle 150’likler listesine alınarak sürgün edilmiştir. On beş yıl sonra çıkarılan af yasasıyla itibarları iade edilen yüzelliliklerden bir kısmı yurda dönmüş ancak Mahmut Mahir Bey’in akıbeti meçhul kalmıştır. Beratlı Mahmud Mahir Bey’in edebiyat tarihlerinde ismi zikredilmeyen ve bu çalışmanın ana konusunu oluşturan Terennüm adlı küçük çaplı manzum bir eseri bulunmaktadır. Bu eserin dikkat çekici yönü hem şekil hem de muhteva olarak, Tanzimat sonrası yenileşme dönemiyle klasik dinî şiir geleneğimizin özelliklerini bir arada barındırmasıdır. Eserin ağırlık noktasını, batı kaynaklı fikir hareketleri neticesinde düşünce ve edebiyat dünyamızda görülmeye başlanan pozitivist zihniyete karşı, tabiata ve kâinata hayret penceresinden bakılarak Allah’ın varlığının ve yüceliğinin şiir diliyle delillendirilmesi oluşturmaktadır. Eser üzerinde yaptığımız bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Tanzimat şiirinde yaşanan zihnî dönüşümlere değinilecek, ilk bölümde yazarın biyografisi genel hatlarıyla ortaya konulacak, ikinci bölümde eserin şekil, muhteva, dil ve üslup özellikleri incelenerek güçlü ve zayıf yönleri tespit edilmeye çalışılacaktır. Son bölümde ise eserin metni çevriyazıyla sunulacaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-e2dd4a6827644048b013926a2f03347b |
| institution | Kabale University |
| issn | 2149-0872 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Kütahya Dumlupınar Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj-art-e2dd4a6827644048b013926a2f03347b2024-12-31T13:01:36ZengKütahya Dumlupınar Üniversitesiİslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi2149-08722024-12-019218722010.20486/imad.137647296Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’üMetin Yıldırım0https://orcid.org/0000-0001-5066-302XANKARA ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİ, İLAHİYAT PR.Osmanlı bürokrasisinde önemli görevler üstlenen devlet adamlarının bir kısmı, ilmî ve edebî yönleriyle temayüz etmişlerdir. Bunlardan biri de Osmanlı coğrafyasının birçok merkezinde mutasarrıflıklarda bulunmuş olan Beratlı Mahmud Mahir Bey’dir. Son devir Osmanlı bürokratlarından olan Mahmud Mahir Bey, Millî Mücadele Dönemi’nde Çanakkale, Sakarya, Afyon gibi jeopolitik merkezlerde mutasarrıflık yapmıştır. Anadolu’nun kurtuluş mücadelesinde padişaha bağlı kalmayı tercih eden Mahmud Mahir Bey, cumhuriyetin ilanından sonra Millî Mücadele aleyhtarı olması hasebiyle 150’likler listesine alınarak sürgün edilmiştir. On beş yıl sonra çıkarılan af yasasıyla itibarları iade edilen yüzelliliklerden bir kısmı yurda dönmüş ancak Mahmut Mahir Bey’in akıbeti meçhul kalmıştır. Beratlı Mahmud Mahir Bey’in edebiyat tarihlerinde ismi zikredilmeyen ve bu çalışmanın ana konusunu oluşturan Terennüm adlı küçük çaplı manzum bir eseri bulunmaktadır. Bu eserin dikkat çekici yönü hem şekil hem de muhteva olarak, Tanzimat sonrası yenileşme dönemiyle klasik dinî şiir geleneğimizin özelliklerini bir arada barındırmasıdır. Eserin ağırlık noktasını, batı kaynaklı fikir hareketleri neticesinde düşünce ve edebiyat dünyamızda görülmeye başlanan pozitivist zihniyete karşı, tabiata ve kâinata hayret penceresinden bakılarak Allah’ın varlığının ve yüceliğinin şiir diliyle delillendirilmesi oluşturmaktadır. Eser üzerinde yaptığımız bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Tanzimat şiirinde yaşanan zihnî dönüşümlere değinilecek, ilk bölümde yazarın biyografisi genel hatlarıyla ortaya konulacak, ikinci bölümde eserin şekil, muhteva, dil ve üslup özellikleri incelenerek güçlü ve zayıf yönleri tespit edilmeye çalışılacaktır. Son bölümde ise eserin metni çevriyazıyla sunulacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3476853türk i̇slam edebiyatıyenileşme dönemiberatlı mahmud mahirterennümtabiatturkish islamic literaturereform periodberatli mahmud mahirterennumnature |
| spellingShingle | Metin Yıldırım Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’ü İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi türk i̇slam edebiyatı yenileşme dönemi beratlı mahmud mahir terennüm tabiat turkish islamic literature reform period beratli mahmud mahir terennum nature |
| title | Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’ü |
| title_full | Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’ü |
| title_fullStr | Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’ü |
| title_full_unstemmed | Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’ü |
| title_short | Tanzimat Sonrası Eski ve Yeni Arasında Bir Manzum Metin: Beratlı Mahmud Mahir’in Terennüm’ü |
| title_sort | tanzimat sonrasi eski ve yeni arasinda bir manzum metin beratli mahmud mahir in terennum u |
| topic | türk i̇slam edebiyatı yenileşme dönemi beratlı mahmud mahir terennüm tabiat turkish islamic literature reform period beratli mahmud mahir terennum nature |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3476853 |
| work_keys_str_mv | AT metinyıldırım tanzimatsonrasıeskiveyeniarasındabirmanzummetinberatlımahmudmahirinterennumu |