بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ

سابقه و هدف: کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) یک گیاه زراعی دو منظوره برای تولید دانه و علوفه است. کِشت کینوآ در کشور به‌دلیل نیاز آبی پایین، مقاومت به خشکی و شوری و ارزش غذایی بالای دانه در حال گسترش است. این آزمایش با هدف بررسی عملکرد تولید علوفه در 3 ژنوتیپ مختلف کینوآ و همچنین تعیین گوارش‌پذیری...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: پیروز شاکری, علیرضا آقاشاهی, مهدی بهرامی یکدانگی, امیرعلی شاکری
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2024-03-01
Series:پژوهش در نشخوارکنندگان
Subjects:
Online Access:https://ejrr.gau.ac.ir/article_6729_226ac7644b937cb8e5f1084b21a13cfa.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846148353609433088
author پیروز شاکری
علیرضا آقاشاهی
مهدی بهرامی یکدانگی
امیرعلی شاکری
author_facet پیروز شاکری
علیرضا آقاشاهی
مهدی بهرامی یکدانگی
امیرعلی شاکری
author_sort پیروز شاکری
collection DOAJ
description سابقه و هدف: کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) یک گیاه زراعی دو منظوره برای تولید دانه و علوفه است. کِشت کینوآ در کشور به‌دلیل نیاز آبی پایین، مقاومت به خشکی و شوری و ارزش غذایی بالای دانه در حال گسترش است. این آزمایش با هدف بررسی عملکرد تولید علوفه در 3 ژنوتیپ مختلف کینوآ و همچنین تعیین گوارش‌پذیری و تجزیه‌پذیری ماده خشک علوفه آن‌ها در مرحله خمیری‌شدن دانه‌ها به‌صورت علوفه خشک و سیلاژ انجام شد.مواد و روش‌ها: سه ژنوتیپ کینوآ شامل سجاما، تیتیکاکا و 12Q به‌صورت خشک‌شده و سیلاژ مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپ‌ها هم‌زمان کِشت شده و در زمان خمیری‌شدن دانه برداشت شدند. علوفه برداشت شده توزین شد و عملکرد تولید علوفه در واحد سطح تعیین شد. علوفه برداشت‌شده به دو شکل علوفه سایه خشک و ‌سیلاژ 60 روزه آماده شده و. سیلاژها پس از باز کردن سیلوها مورد ارزیابی ظاهری قرار گرفتند. از علوفه‌های خشک و سیلاژ نمونه‌برداری انجام شد و پس از خرد کردن با آسیاب با توری با قطر منافذ یک میلی‌متر برای تعیین فراسنجه‌های گوارش‌پذیری، تجزیه‌پذیری و میزان ناپدیدشدن شکمبه‌ای (از طریق انکوباسیون شکمبه‌ای نمونه‌ها در داخل کیسه) و میزان ناپدیدشدن پس ‌از شکمبه‌ای (از طریق انکوباسیون بقایای هضم شکمبه‌ای نمونه‌ها در دستگاه شبیه‌ساز هضم) ماده خشک مورد استفاده قرار گرفتند. برای انکوباسیون نمونه‌ها در شکمبه از کیسه‌های پلی‌استری با منافذ به قطر 50 میکرومتر استفاده شد. داده‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از نرم‌افزار SAS مورد تجزیه آماری قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که در هر سه ژنوتیپ کینوآ، طول دوره کِشت تا خمیری‌ شدن دانه‌ها در شرایط اقلیمی کرمان 60 روز بود و در این دوره میزان عملکرد گیاه تر برای ژنوتیپ‌های سجاما، تیتیکاکا و 12Q به‌‌ترتیب 34500، 30400 و 36610 کیلوگرم در هکتار تعیین شد. در ارزیابی ظاهری سیلاژها، امتیاز کلی 75/16، 50/17 و 13/18 از امتیاز 20 به‌ترتیب برای ژنوتیپ‌های سجاما، تیتیکاکا و 12Q تعیین شد (01/0>P). در ژنوتیپ‌ها و اشکال مختلف علوفه کینوآ میزان ناپدید شدن ماده خشک در شکمبه‌ از 64/64 تا 86/69 درصد و در کل دستگاه گوارش از 64/69 تا 19/75 درصد ماده خشک متغیر بود (01/0P<). میانگین غلظت ماده خشک با سرعت تجزیه بالا (بخش a) در علوفه‌های خشک‌شده کمتر از نوع سیلاژ (65/39 در مقابل 23/45 درصد) و میانگین غلظت ماده خشک با سرعت تجزیه کند (بخش b) و همچنین میانگین ثابت نرخ تجزیه (c) در علوفه‌های خشک‌شده بیشتر از سیلاژ علوفه‌ها (به‌‌ترتیب 46/41 در مقابل 39/36 درصد و 079/0 در مقابل 063/0 در ساعت) تعیین شد (01/0>P).نتیجه‌گیری: به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که علوفه کینوآ از گوارش‌پذیری مناسبی برخوردار است و می‌تواند در تغذیه نشخوارکنندگان جایگزین مناسبی برای علوفه‌های رایج با نیاز آبی بالا باشد. هم‌چنین در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی تیتیکاکا از نظز عملکرد علوفه، pH سیلاژ، میزان ناپدیدشدن ماده خشک در کل دستگاه گوارش و همچنین تجزیه‌پذیری ماده خشک نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برتر باشد.
format Article
id doaj-art-e1b240e19be4485e8d16f4ecfd6d3da7
institution Kabale University
issn 2345-4253
2345-4261
language fas
publishDate 2024-03-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series پژوهش در نشخوارکنندگان
spelling doaj-art-e1b240e19be4485e8d16f4ecfd6d3da72024-12-01T08:41:51ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesپژوهش در نشخوارکنندگان2345-42532345-42612024-03-01121516810.22069/ejrr.2023.21515.19066729بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژپیروز شاکری0علیرضا آقاشاهی1مهدی بهرامی یکدانگی2امیرعلی شاکری3بخش تحقیقات تغذیه و فیزیولوژی دام، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزیعضو هیأت علمی بخش تحقیقات تغذیه و فیزیولوژی دام، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزیعضو هیأت علمی بخش تحقیقات تغذیه و فیزیولوژی دام، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزیدانشجوی رشته دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرجسابقه و هدف: کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) یک گیاه زراعی دو منظوره برای تولید دانه و علوفه است. کِشت کینوآ در کشور به‌دلیل نیاز آبی پایین، مقاومت به خشکی و شوری و ارزش غذایی بالای دانه در حال گسترش است. این آزمایش با هدف بررسی عملکرد تولید علوفه در 3 ژنوتیپ مختلف کینوآ و همچنین تعیین گوارش‌پذیری و تجزیه‌پذیری ماده خشک علوفه آن‌ها در مرحله خمیری‌شدن دانه‌ها به‌صورت علوفه خشک و سیلاژ انجام شد.مواد و روش‌ها: سه ژنوتیپ کینوآ شامل سجاما، تیتیکاکا و 12Q به‌صورت خشک‌شده و سیلاژ مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپ‌ها هم‌زمان کِشت شده و در زمان خمیری‌شدن دانه برداشت شدند. علوفه برداشت شده توزین شد و عملکرد تولید علوفه در واحد سطح تعیین شد. علوفه برداشت‌شده به دو شکل علوفه سایه خشک و ‌سیلاژ 60 روزه آماده شده و. سیلاژها پس از باز کردن سیلوها مورد ارزیابی ظاهری قرار گرفتند. از علوفه‌های خشک و سیلاژ نمونه‌برداری انجام شد و پس از خرد کردن با آسیاب با توری با قطر منافذ یک میلی‌متر برای تعیین فراسنجه‌های گوارش‌پذیری، تجزیه‌پذیری و میزان ناپدیدشدن شکمبه‌ای (از طریق انکوباسیون شکمبه‌ای نمونه‌ها در داخل کیسه) و میزان ناپدیدشدن پس ‌از شکمبه‌ای (از طریق انکوباسیون بقایای هضم شکمبه‌ای نمونه‌ها در دستگاه شبیه‌ساز هضم) ماده خشک مورد استفاده قرار گرفتند. برای انکوباسیون نمونه‌ها در شکمبه از کیسه‌های پلی‌استری با منافذ به قطر 50 میکرومتر استفاده شد. داده‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از نرم‌افزار SAS مورد تجزیه آماری قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که در هر سه ژنوتیپ کینوآ، طول دوره کِشت تا خمیری‌ شدن دانه‌ها در شرایط اقلیمی کرمان 60 روز بود و در این دوره میزان عملکرد گیاه تر برای ژنوتیپ‌های سجاما، تیتیکاکا و 12Q به‌‌ترتیب 34500، 30400 و 36610 کیلوگرم در هکتار تعیین شد. در ارزیابی ظاهری سیلاژها، امتیاز کلی 75/16، 50/17 و 13/18 از امتیاز 20 به‌ترتیب برای ژنوتیپ‌های سجاما، تیتیکاکا و 12Q تعیین شد (01/0>P). در ژنوتیپ‌ها و اشکال مختلف علوفه کینوآ میزان ناپدید شدن ماده خشک در شکمبه‌ از 64/64 تا 86/69 درصد و در کل دستگاه گوارش از 64/69 تا 19/75 درصد ماده خشک متغیر بود (01/0P<). میانگین غلظت ماده خشک با سرعت تجزیه بالا (بخش a) در علوفه‌های خشک‌شده کمتر از نوع سیلاژ (65/39 در مقابل 23/45 درصد) و میانگین غلظت ماده خشک با سرعت تجزیه کند (بخش b) و همچنین میانگین ثابت نرخ تجزیه (c) در علوفه‌های خشک‌شده بیشتر از سیلاژ علوفه‌ها (به‌‌ترتیب 46/41 در مقابل 39/36 درصد و 079/0 در مقابل 063/0 در ساعت) تعیین شد (01/0>P).نتیجه‌گیری: به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که علوفه کینوآ از گوارش‌پذیری مناسبی برخوردار است و می‌تواند در تغذیه نشخوارکنندگان جایگزین مناسبی برای علوفه‌های رایج با نیاز آبی بالا باشد. هم‌چنین در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی تیتیکاکا از نظز عملکرد علوفه، pH سیلاژ، میزان ناپدیدشدن ماده خشک در کل دستگاه گوارش و همچنین تجزیه‌پذیری ماده خشک نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برتر باشد.https://ejrr.gau.ac.ir/article_6729_226ac7644b937cb8e5f1084b21a13cfa.pdf"تجزیه‌پذیری""سیلاژ""کینوآ""گوارش‌پذیری""عملکردتولید"
spellingShingle پیروز شاکری
علیرضا آقاشاهی
مهدی بهرامی یکدانگی
امیرعلی شاکری
بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ
پژوهش در نشخوارکنندگان
"تجزیه‌پذیری"
"سیلاژ"
"کینوآ"
"گوارش‌پذیری"
"عملکردتولید"
title بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ
title_full بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ
title_fullStr بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ
title_full_unstemmed بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ
title_short بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ (Chenopodium quinoa willd.) و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ
title_sort بررسی عملکرد تولید علوفه کینوآ chenopodium quinoa willd و تعیین گوارش‌پذیری آن به‌صورت خشک‌ و سیلاژ
topic "تجزیه‌پذیری"
"سیلاژ"
"کینوآ"
"گوارش‌پذیری"
"عملکردتولید"
url https://ejrr.gau.ac.ir/article_6729_226ac7644b937cb8e5f1084b21a13cfa.pdf
work_keys_str_mv AT pyrwzsẖạḵry brrsyʿmlḵrdtwlydʿlwfhḵynwậchenopodiumquinoawilldwtʿyyngwạrsẖpdẖyryậnbhṣwrtkẖsẖḵwsylạzẖ
AT ʿlyrḍạậqạsẖạhy brrsyʿmlḵrdtwlydʿlwfhḵynwậchenopodiumquinoawilldwtʿyyngwạrsẖpdẖyryậnbhṣwrtkẖsẖḵwsylạzẖ
AT mhdybhrạmyyḵdạngy brrsyʿmlḵrdtwlydʿlwfhḵynwậchenopodiumquinoawilldwtʿyyngwạrsẖpdẖyryậnbhṣwrtkẖsẖḵwsylạzẖ
AT ạmyrʿlysẖạḵry brrsyʿmlḵrdtwlydʿlwfhḵynwậchenopodiumquinoawilldwtʿyyngwạrsẖpdẖyryậnbhṣwrtkẖsẖḵwsylạzẖ