Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi
Geç dönem Osmanlı dünyasında hem genel kültür sahasının içeriği sayılan bilgi çerçevesindeki paradigma değişimi hem de pek çok konu hakkındaki aslî referans kaynaklarının Avrupa’da üretilen yeni eserlerle ikame edilmesi devrin müelliflerini o güne değin hakkında kalem oynatı...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Milel ve Nihal: Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu Derneği
2024-06-01
|
| Series: | Milel ve Nihal |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.17131/milel.1433618 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545236815282176 |
|---|---|
| author | Doğukan Oruç |
| author_facet | Doğukan Oruç |
| author_sort | Doğukan Oruç |
| collection | DOAJ |
| description |
Geç dönem Osmanlı dünyasında hem genel kültür sahasının içeriği sayılan bilgi çerçevesindeki paradigma değişimi hem de pek çok konu hakkındaki aslî referans kaynaklarının Avrupa’da üretilen yeni eserlerle ikame edilmesi devrin müelliflerini o güne değin hakkında kalem oynatılmayan çeşitli konularda metin üretmeye teşvik etmiştir. Ek olarak, dinler tarihinin ayrı bir bilimsel disiplin olarak ortaya çıkışı da Osmanlı dünyasında bu alanda bir literatürün vücuda getirilmesinde önemli rol oynamıştır. Bu makalede de aynı yüzyılı tecrübe etmiş ve dinler tarihi disiplinine ait sayılabilecek eserler üretmiş iki Osmanlı müellifinin, Şemseddin Sâmî ile Ahmed Midhat Efendi’nin, Budizm’i anlama ve yorumlama çabaları ele alınmaktadır. Sözü geçen yazarların konu hakkında kendilerinden önce yazılmış eserlerden devraldıkları bilgiler incelendiği gibi hem Sâmi hem de Midhat’ın düşünüş biçimlerini etkilemesi son derece muhtemel olan biyografilerine de değinilmiştir. Çalışma esas olarak Sâmî’nin Esâtîr adlı eseri ile Ahmed Midhat’ın Tedrîsî Târih-i Edyân adlı çalışmasının Budizm bağlamında karşılaştırmalı bir tahlilini içermektedir. Bu iki metin 19. yüzyılda yaşamış iki entelektüelin Osmanlı dünyasında doğrudan temas kurma imkânları bulunmayan bir dini anlamak noktasında geliştirdikleri stratejileri ortaya koymaları bakımından önemli veriler sunmaktadır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-da2fa986592046859de8eb4625fa0934 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1304-5482 |
| language | English |
| publishDate | 2024-06-01 |
| publisher | Milel ve Nihal: Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu Derneği |
| record_format | Article |
| series | Milel ve Nihal |
| spelling | doaj-art-da2fa986592046859de8eb4625fa09342025-01-12T08:50:51ZengMilel ve Nihal: Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu DerneğiMilel ve Nihal1304-54822024-06-012119110610.17131/milel.1433618 Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi Doğukan Oruç0https://orcid.org/0000-0003-0242-2285KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ Geç dönem Osmanlı dünyasında hem genel kültür sahasının içeriği sayılan bilgi çerçevesindeki paradigma değişimi hem de pek çok konu hakkındaki aslî referans kaynaklarının Avrupa’da üretilen yeni eserlerle ikame edilmesi devrin müelliflerini o güne değin hakkında kalem oynatılmayan çeşitli konularda metin üretmeye teşvik etmiştir. Ek olarak, dinler tarihinin ayrı bir bilimsel disiplin olarak ortaya çıkışı da Osmanlı dünyasında bu alanda bir literatürün vücuda getirilmesinde önemli rol oynamıştır. Bu makalede de aynı yüzyılı tecrübe etmiş ve dinler tarihi disiplinine ait sayılabilecek eserler üretmiş iki Osmanlı müellifinin, Şemseddin Sâmî ile Ahmed Midhat Efendi’nin, Budizm’i anlama ve yorumlama çabaları ele alınmaktadır. Sözü geçen yazarların konu hakkında kendilerinden önce yazılmış eserlerden devraldıkları bilgiler incelendiği gibi hem Sâmi hem de Midhat’ın düşünüş biçimlerini etkilemesi son derece muhtemel olan biyografilerine de değinilmiştir. Çalışma esas olarak Sâmî’nin Esâtîr adlı eseri ile Ahmed Midhat’ın Tedrîsî Târih-i Edyân adlı çalışmasının Budizm bağlamında karşılaştırmalı bir tahlilini içermektedir. Bu iki metin 19. yüzyılda yaşamış iki entelektüelin Osmanlı dünyasında doğrudan temas kurma imkânları bulunmayan bir dini anlamak noktasında geliştirdikleri stratejileri ortaya koymaları bakımından önemli veriler sunmaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.17131/milel.1433618 |
| spellingShingle | Doğukan Oruç Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi Milel ve Nihal |
| title |
Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi
|
| title_full |
Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi
|
| title_fullStr |
Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi
|
| title_full_unstemmed |
Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi
|
| title_short |
Geç Dönem Osmanlı Dünyasında Budizm’i Anlamak ve Yorumlamak: Şemseddin Sâmî ve Ahmed Midhat Efendi
|
| title_sort | gec donem osmanli dunyasinda budizm i anlamak ve yorumlamak semseddin sami ve ahmed midhat efendi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.17131/milel.1433618 |
| work_keys_str_mv | AT dogukanoruc gecdonemosmanlıdunyasındabudizmianlamakveyorumlamaksemseddinsamiveahmedmidhatefendi |