Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller
Bu makalede, Harîrî’nin Makâmât’ındaki müzikal görsellerin analizi yapılmıştır. Makaleye konu olan yazma eser, Fransa Millî Kütüphanesi (Paris Bibliothèque Nationale)’inde bulunan Arabe 5847 envanter numaralı nüshâdır. Vâsıtî, Makâmât’ı istinsâh ettiğinde, hat ve tasvirlerle...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Mehmet ŞAHİN
2022-09-01
|
| Series: | Turkish Academic Research Review |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.30622/tarr.1176915 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846162146841329664 |
|---|---|
| author | İbrahim Odabaşı |
| author_facet | İbrahim Odabaşı |
| author_sort | İbrahim Odabaşı |
| collection | DOAJ |
| description |
Bu makalede, Harîrî’nin Makâmât’ındaki müzikal görsellerin analizi yapılmıştır. Makaleye konu olan yazma eser, Fransa Millî Kütüphanesi (Paris Bibliothèque Nationale)’inde bulunan Arabe 5847 envanter numaralı nüshâdır. Vâsıtî, Makâmât’ı istinsâh ettiğinde, hat ve tasvirlerle eseri benzersiz bir hale getirmiştir. O sebeple Vâsıtî Makâmât’ı tabiri de kullanılmaktadır. Bu yazma eser, boş sayfalar haricince (8 ön ve 8 arka kapak sayfası) 167 varaktan oluşmaktadır. Kitabın dili Arapça’dır ve elli kısa öyküden oluşur. Bir edebî tür olan makâme tarzında; mensur, seci (nesir içinde kafiye) ve manzum olarak kaleme alınan eserin içeresinde, Vâsıtî’nin çizdiği toplam 99 görsel/minyatür bulunmaktadır. Çizimlerin; tarz, renk kullanımı, mekân algısı ve olay örgüsü dikkate alındığında, tek bir nakkâşın elinden çıktığı anlaşılmaktadır. Bu 99 görselin içerisinde, görünürde enstrümanların olduğu ve müzikal bir faaliyet içeren 4 görsel belirlenmiştir. Görsellerin varak numaraları Fransa Millî Kütüphanesi veri tabanında olduğu şekliyle verilmiştir. Belirlenen bu görsellere, makâme sırası ve hikâyenin geçtiği konumlar dikkate alınarak başlıklar verilmiştir. Görsellerde, genellikle bir sahne üzerinde duran kalabalık resmedildiği için makâme yerine meclis kelimesini kullanmak uygun görülmüştür. Müzikal görseller sırasıyla şöyledir: Berkâid (7. Meclis), Şam (12. Meclis), Kat’iyye (24. Meclis) ve Remle (31. Meclis). Her görsel, orijinal nüshadan gözlemlenerek ve Makâmât’ı retorik ve dil bilimsel olarak inceleyen Makamat or Rhetorical Anecdotes of al-Hariri of Basri (1850), The Assemblies of Harîrî (1867) ve Assemblies of al Harîri (1897) üç ayrı eserden faydalanarak analiz edilmiştir. Vâsıtî’nin çizdiği müzikal görsellerle, Makâmât’taki metinler karşılaştırılmıştır. Bu şekilde görsellerdeki çalgı aletlerinin yanı sıra çalgı aletlerinin hangi mekânlarda ve hangi amaçla kullanıldıklarına yönelik bir fikir edinmek amaçlanmıştır. Makâmât’ın metin kısmında geçen çalgı aletlerinin isimleriyle, görsellerdeki çalgı aletleri arasında benzerlikler olup olmadığı; bu çalgı aletlerinin morfolojik özellikleri göz önüne alınarak, eski ve çağdaş organoloji çalışmalarıyla mukayese edilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-cfe645532a1a4fedb57af63a49aef532 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2602-2923 |
| language | English |
| publishDate | 2022-09-01 |
| publisher | Mehmet ŞAHİN |
| record_format | Article |
| series | Turkish Academic Research Review |
| spelling | doaj-art-cfe645532a1a4fedb57af63a49aef5322024-11-20T17:47:22ZengMehmet ŞAHİNTurkish Academic Research Review2602-29232022-09-017376278010.30622/tarr.1176915 Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller İbrahim Odabaşı0https://orcid.org/0000-0002-0273-0117AKDENIZ UNIVERSITY Bu makalede, Harîrî’nin Makâmât’ındaki müzikal görsellerin analizi yapılmıştır. Makaleye konu olan yazma eser, Fransa Millî Kütüphanesi (Paris Bibliothèque Nationale)’inde bulunan Arabe 5847 envanter numaralı nüshâdır. Vâsıtî, Makâmât’ı istinsâh ettiğinde, hat ve tasvirlerle eseri benzersiz bir hale getirmiştir. O sebeple Vâsıtî Makâmât’ı tabiri de kullanılmaktadır. Bu yazma eser, boş sayfalar haricince (8 ön ve 8 arka kapak sayfası) 167 varaktan oluşmaktadır. Kitabın dili Arapça’dır ve elli kısa öyküden oluşur. Bir edebî tür olan makâme tarzında; mensur, seci (nesir içinde kafiye) ve manzum olarak kaleme alınan eserin içeresinde, Vâsıtî’nin çizdiği toplam 99 görsel/minyatür bulunmaktadır. Çizimlerin; tarz, renk kullanımı, mekân algısı ve olay örgüsü dikkate alındığında, tek bir nakkâşın elinden çıktığı anlaşılmaktadır. Bu 99 görselin içerisinde, görünürde enstrümanların olduğu ve müzikal bir faaliyet içeren 4 görsel belirlenmiştir. Görsellerin varak numaraları Fransa Millî Kütüphanesi veri tabanında olduğu şekliyle verilmiştir. Belirlenen bu görsellere, makâme sırası ve hikâyenin geçtiği konumlar dikkate alınarak başlıklar verilmiştir. Görsellerde, genellikle bir sahne üzerinde duran kalabalık resmedildiği için makâme yerine meclis kelimesini kullanmak uygun görülmüştür. Müzikal görseller sırasıyla şöyledir: Berkâid (7. Meclis), Şam (12. Meclis), Kat’iyye (24. Meclis) ve Remle (31. Meclis). Her görsel, orijinal nüshadan gözlemlenerek ve Makâmât’ı retorik ve dil bilimsel olarak inceleyen Makamat or Rhetorical Anecdotes of al-Hariri of Basri (1850), The Assemblies of Harîrî (1867) ve Assemblies of al Harîri (1897) üç ayrı eserden faydalanarak analiz edilmiştir. Vâsıtî’nin çizdiği müzikal görsellerle, Makâmât’taki metinler karşılaştırılmıştır. Bu şekilde görsellerdeki çalgı aletlerinin yanı sıra çalgı aletlerinin hangi mekânlarda ve hangi amaçla kullanıldıklarına yönelik bir fikir edinmek amaçlanmıştır. Makâmât’ın metin kısmında geçen çalgı aletlerinin isimleriyle, görsellerdeki çalgı aletleri arasında benzerlikler olup olmadığı; bu çalgı aletlerinin morfolojik özellikleri göz önüne alınarak, eski ve çağdaş organoloji çalışmalarıyla mukayese edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.30622/tarr.1176915 |
| spellingShingle | İbrahim Odabaşı Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller Turkish Academic Research Review |
| title |
Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller
|
| title_full |
Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller
|
| title_fullStr |
Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller
|
| title_full_unstemmed |
Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller
|
| title_short |
Harîrî'nin Makâmât'ında Müzikal Görseller
|
| title_sort | hariri nin makamat inda muzikal gorseller |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.30622/tarr.1176915 |
| work_keys_str_mv | AT ibrahimodabası haririninmakamatındamuzikalgorseller |