Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları
Bu makalede Türkiye’deki çeşitli dini grupların Diyanet İşleri Başkanlığına (DİB) bakışları basılı medya araçları olan dergiler üzerinden incelenmektedir. Erenköy Cemaati’ne ait Altınoluk, Nurculuğun Yeni Asya koluna ait Köprü ve radikal İslamcı Ercümend Özkan’la özdeşleşen İktibas dergileri 1990–20...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Hakan AYDIN
2024-12-01
|
| Series: | Medya ve Din Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4300796 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841554285497679872 |
|---|---|
| author | Mahmut Bilal Uzun Ayşe Polat |
| author_facet | Mahmut Bilal Uzun Ayşe Polat |
| author_sort | Mahmut Bilal Uzun |
| collection | DOAJ |
| description | Bu makalede Türkiye’deki çeşitli dini grupların Diyanet İşleri Başkanlığına (DİB) bakışları basılı medya araçları olan dergiler üzerinden incelenmektedir. Erenköy Cemaati’ne ait Altınoluk, Nurculuğun Yeni Asya koluna ait Köprü ve radikal İslamcı Ercümend Özkan’la özdeşleşen İktibas dergileri 1990–2016 yıl aralığı ile sınırlandırılarak incelenmiştir. “Diyanet,” “Diyanet İşleri Başkanlığı,” “laiklik” anahtar kelimeleriyle dergilerin arşivinde tarama yapılarak DİB ile ilgili yazılar tespit edilmiştir. İçerik analizi yöntemi ile metinlerde açık ve örtülü anlamlar sistematik olarak incelenmiştir. Söz konusu dergilerde öne çıkan ortak özellik, DİB ile ilgili az sayıda yazı olması, konunun ağırlıklı olarak laiklik ve özellikle baskıcı laiklik politikaları çerçevesinde ele alınmış olmasıdır. Ayrıca her üç dergi kendi dini yaklaşım ve ekolünü DİB ile ilgili değerlendirmelerinde doğrudan yansıtmaktadır. Tasavvufi bir dini yaklaşımı benimseyen Altınoluk, bir yandan DİB’in Türkiye’de laiklik ve din-devlet-toplum ilişkileri açısından sorunlarına ve çelişkilerine değinirken diğer yandan cemaatler üstü kuşatıcı bir kurum olarak DİB’in gerekliliği ve özerkliğinin önemine dikkat çekmektedir. Radikal İslamcı çizgideki İktibas, DİB ve laikliği reddederken; Köprü, demokratik laiklik savunusuyla dinin devlet, devletin din üzerinden baskıcı olmadığı bir model ile DİB’in özerkliğini vurgulamaktadır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-caf341c995074cb5bd49893615b960bd |
| institution | Kabale University |
| issn | 2636-8811 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Hakan AYDIN |
| record_format | Article |
| series | Medya ve Din Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj-art-caf341c995074cb5bd49893615b960bd2025-01-08T15:32:40ZengHakan AYDINMedya ve Din Araştırmaları Dergisi2636-88112024-12-0172638110.47951/mediad.15703002403Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet TartışmalarıMahmut Bilal Uzunhttps://orcid.org/0000-0001-9251-9050Ayşe Polat0https://orcid.org/0000-0002-8739-6372BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİBu makalede Türkiye’deki çeşitli dini grupların Diyanet İşleri Başkanlığına (DİB) bakışları basılı medya araçları olan dergiler üzerinden incelenmektedir. Erenköy Cemaati’ne ait Altınoluk, Nurculuğun Yeni Asya koluna ait Köprü ve radikal İslamcı Ercümend Özkan’la özdeşleşen İktibas dergileri 1990–2016 yıl aralığı ile sınırlandırılarak incelenmiştir. “Diyanet,” “Diyanet İşleri Başkanlığı,” “laiklik” anahtar kelimeleriyle dergilerin arşivinde tarama yapılarak DİB ile ilgili yazılar tespit edilmiştir. İçerik analizi yöntemi ile metinlerde açık ve örtülü anlamlar sistematik olarak incelenmiştir. Söz konusu dergilerde öne çıkan ortak özellik, DİB ile ilgili az sayıda yazı olması, konunun ağırlıklı olarak laiklik ve özellikle baskıcı laiklik politikaları çerçevesinde ele alınmış olmasıdır. Ayrıca her üç dergi kendi dini yaklaşım ve ekolünü DİB ile ilgili değerlendirmelerinde doğrudan yansıtmaktadır. Tasavvufi bir dini yaklaşımı benimseyen Altınoluk, bir yandan DİB’in Türkiye’de laiklik ve din-devlet-toplum ilişkileri açısından sorunlarına ve çelişkilerine değinirken diğer yandan cemaatler üstü kuşatıcı bir kurum olarak DİB’in gerekliliği ve özerkliğinin önemine dikkat çekmektedir. Radikal İslamcı çizgideki İktibas, DİB ve laikliği reddederken; Köprü, demokratik laiklik savunusuyla dinin devlet, devletin din üzerinden baskıcı olmadığı bir model ile DİB’in özerkliğini vurgulamaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4300796sociology of religionpresidency of religious affairsreligious groupsislamist journalsdin sosyolojisidiyanet i̇şleri başkanlığıdini cemaatleri̇slamcı dergiler |
| spellingShingle | Mahmut Bilal Uzun Ayşe Polat Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları Medya ve Din Araştırmaları Dergisi sociology of religion presidency of religious affairs religious groups islamist journals din sosyolojisi diyanet i̇şleri başkanlığı dini cemaatler i̇slamcı dergiler |
| title | Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları |
| title_full | Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları |
| title_fullStr | Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları |
| title_full_unstemmed | Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları |
| title_short | Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları |
| title_sort | turkiye de dini gruplarin diyanet isleri baskanligina bakisi altinoluk kopru ve iktibas dergilerinde diyanet tartismalari |
| topic | sociology of religion presidency of religious affairs religious groups islamist journals din sosyolojisi diyanet i̇şleri başkanlığı dini cemaatler i̇slamcı dergiler |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4300796 |
| work_keys_str_mv | AT mahmutbilaluzun turkiyededinigruplarındiyanetisleribaskanlıgınabakısıaltınolukkopruveiktibasdergilerindediyanettartısmaları AT aysepolat turkiyededinigruplarındiyanetisleribaskanlıgınabakısıaltınolukkopruveiktibasdergilerindediyanettartısmaları |