O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji
Św. Teofan Rekluz (Gieorgij Goworow, zm. 1894) zapamiętany został przez teologów i badaczy dzięki swym oryginalnym, ale mieszczącym się w tradycji rosyjskiego hezychazmu, pismom ascetyczno-moralnym. Ten biskup i święty był także autorem monumentalnego, pięciotomowego rosyjskiego wydania Filokalii (D...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
University of Zielona Góra
2023-12-01
|
| Series: | Filologia Polska |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://www.rocznik.ifp.uz.zgora.pl/index.php/fprnuz/article/view/185 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846149772669353984 |
|---|---|
| author | Justyna Kroczak |
| author_facet | Justyna Kroczak |
| author_sort | Justyna Kroczak |
| collection | DOAJ |
| description | Św. Teofan Rekluz (Gieorgij Goworow, zm. 1894) zapamiętany został przez teologów i badaczy dzięki swym oryginalnym, ale mieszczącym się w tradycji rosyjskiego hezychazmu, pismom ascetyczno-moralnym. Ten biskup i święty był także autorem monumentalnego, pięciotomowego rosyjskiego wydania Filokalii (Dobrotolubija). Jego droga duchowa wiodła od pracy naukowej w Seminarium Duchowym, poprzez funkcję biskupa tambowskiego i szackiego aż do życia zamkniętego w Pustelni w Wyszy. Uważa się go zarówno za teoretyka, jak i praktyka życia ascetycznego opartego na wschodniej tradycji duchowej. Cała jego nauka i pouczenia związane były z modlitwą Jezusową, rolą serca w modlitwie i hezychazmem. W pracy Słowo o modlitwie twierdził, że „sprawa modlitwy w życiu chrześcijańskim jest najważniejsza”. Dążenie serca do Boga powinno być celem człowieka; nie zawsze jest to łatwe, ale dzięki wytrwałości każdy może cel ten osiągnąć. Święty Teofan uczył, jak wejść w dialog modlitewny z Bogiem. Jednym z najważniejszych ćwiczeń duchowych było, według niego, kształtowanie serca – środkiem do celu była tu pobożność i zwrócenie umysłu ku Bogu. Dzieło tego teologa jest znane w Polsce nie tylko w środowisku prawosławnym, ale także katolickim, gdzie powstała nawet monografia na jego temat (Jan Pryszmont). Mimo to czuje się pewien niedosyt – istnieją jedynie dwa przekłady jego pism oraz kilkanaście rozproszonych artykułów. W artykule przedstawiam twórczość św. Teofana w kontekście rosyjskiego hezychazmu, wskazuję także te jej aspekty, które najbardziej interesują polskich badaczy oraz kreślę perspektywy możliwego rozwoju badań nad myślą teologa. |
| format | Article |
| id | doaj-art-c9a631fa1fc94f12a156a24f3ed6fa62 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2450-3584 |
| language | English |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | University of Zielona Góra |
| record_format | Article |
| series | Filologia Polska |
| spelling | doaj-art-c9a631fa1fc94f12a156a24f3ed6fa622024-11-29T11:18:41ZengUniversity of Zielona GóraFilologia Polska2450-35842023-12-01914515810.34768/fp2023a7185O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksjiJustyna Kroczak0https://orcid.org/0000-0002-7332-989XUniwersytet ZielonogórskiŚw. Teofan Rekluz (Gieorgij Goworow, zm. 1894) zapamiętany został przez teologów i badaczy dzięki swym oryginalnym, ale mieszczącym się w tradycji rosyjskiego hezychazmu, pismom ascetyczno-moralnym. Ten biskup i święty był także autorem monumentalnego, pięciotomowego rosyjskiego wydania Filokalii (Dobrotolubija). Jego droga duchowa wiodła od pracy naukowej w Seminarium Duchowym, poprzez funkcję biskupa tambowskiego i szackiego aż do życia zamkniętego w Pustelni w Wyszy. Uważa się go zarówno za teoretyka, jak i praktyka życia ascetycznego opartego na wschodniej tradycji duchowej. Cała jego nauka i pouczenia związane były z modlitwą Jezusową, rolą serca w modlitwie i hezychazmem. W pracy Słowo o modlitwie twierdził, że „sprawa modlitwy w życiu chrześcijańskim jest najważniejsza”. Dążenie serca do Boga powinno być celem człowieka; nie zawsze jest to łatwe, ale dzięki wytrwałości każdy może cel ten osiągnąć. Święty Teofan uczył, jak wejść w dialog modlitewny z Bogiem. Jednym z najważniejszych ćwiczeń duchowych było, według niego, kształtowanie serca – środkiem do celu była tu pobożność i zwrócenie umysłu ku Bogu. Dzieło tego teologa jest znane w Polsce nie tylko w środowisku prawosławnym, ale także katolickim, gdzie powstała nawet monografia na jego temat (Jan Pryszmont). Mimo to czuje się pewien niedosyt – istnieją jedynie dwa przekłady jego pism oraz kilkanaście rozproszonych artykułów. W artykule przedstawiam twórczość św. Teofana w kontekście rosyjskiego hezychazmu, wskazuję także te jej aspekty, które najbardziej interesują polskich badaczy oraz kreślę perspektywy możliwego rozwoju badań nad myślą teologa.https://www.rocznik.ifp.uz.zgora.pl/index.php/fprnuz/article/view/185teofan rekluzświęty z wyszyfilokaliajan pryszmontpiotr nikolskiteologia prawosławna |
| spellingShingle | Justyna Kroczak O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji Filologia Polska teofan rekluz święty z wyszy filokalia jan pryszmont piotr nikolski teologia prawosławna |
| title | O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji |
| title_full | O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji |
| title_fullStr | O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji |
| title_full_unstemmed | O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji |
| title_short | O obecności dzieła św. Teofana Rekluza w polskiej refleksji |
| title_sort | o obecnosci dziela sw teofana rekluza w polskiej refleksji |
| topic | teofan rekluz święty z wyszy filokalia jan pryszmont piotr nikolski teologia prawosławna |
| url | https://www.rocznik.ifp.uz.zgora.pl/index.php/fprnuz/article/view/185 |
| work_keys_str_mv | AT justynakroczak oobecnoscidziełaswteofanarekluzawpolskiejrefleksji |