Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal Analizleri

Bu çalışmada, içeriği bilinmeyen ve yüzeyi farklı bir malzeme ile kaplanmış bir numunenin kaplama yüzeyine tahribatsız olarak EDS-SEM analizleri yapılarak kaplama ve altlık malzemelerde bulunan elementlerin belirlenmesi ve birbirinden ayırt edilmesi hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, EDS analizl...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Sinem Başkut, Servet Turan
Format: Article
Language:English
Published: Düzce University 2022-01-01
Series:Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1817192
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1849309976070193152
author Sinem Başkut
Servet Turan
author_facet Sinem Başkut
Servet Turan
author_sort Sinem Başkut
collection DOAJ
description Bu çalışmada, içeriği bilinmeyen ve yüzeyi farklı bir malzeme ile kaplanmış bir numunenin kaplama yüzeyine tahribatsız olarak EDS-SEM analizleri yapılarak kaplama ve altlık malzemelerde bulunan elementlerin belirlenmesi ve birbirinden ayırt edilmesi hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, EDS analizleri sırasında etkileşim hacmini etkileyerek farklı tanelerden karışık bir şekilde x-ışını sinyallerinin elde edilmesini engelleyebilen hızlandırma voltajı ile uygun değerlerde kullanılmaları kritik bir önem taşıyan işlem ve EDS programına girilen analiz süreleri gibi parametrelerden faydalanılmıştır. Yüksek pik çözünürlüğü ve doğru nicel sonuçlar elde edebilmek için ideal işlem süresinin 5 (hızlıdan yavaşa 1-6 arasında değer alır), EDS programına girilen analiz süresinin ise 80 sn (analizler 10, 20, 50, 80, 120 ve 180 sn sürelerinde gerçekleştirildi) olduğu belirlenmiştir. İdeal işlem ve analiz sürelerinde kaplama yüzeyine 30, 25, 20, 15 ve 10 kV hızlandırma voltaj değerlerinde yapılan EDS analizleri x-ışını sinyallerinin 30-15 kV aralığında kaplama ve ana malzemeden, 15 kV altında ise sadece kaplamadan geldiğini göstermiştir. EDS spektrumlarında karşılaşılan farklı elementlerin pik çakışması problemi EDS’e göre daha yüksek pik çözünürlüğüne sahip olan WDS-SEM tekniğiyle çözülmüştür. Yapılan analizler ile altlık malzemenin SiAlON, kaplama malzemesinin ise TiCN olduğu tayin edilmiştir.
format Article
id doaj-art-c1e67a824f354d2f8c5e18dac8f65b79
institution Kabale University
issn 2148-2446
language English
publishDate 2022-01-01
publisher Düzce University
record_format Article
series Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
spelling doaj-art-c1e67a824f354d2f8c5e18dac8f65b792025-08-20T03:53:52ZengDüzce UniversityDüzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi2148-24462022-01-0110144846410.29130/dubited.95058897Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal AnalizleriSinem Başkut0https://orcid.org/0000-0002-2584-0220Servet Turan1https://orcid.org/0000-0002-7322-3091Eskişehir Teknik ÜniversitesiESKİŞEHİR TEKNİK ÜNİVERSİTESİBu çalışmada, içeriği bilinmeyen ve yüzeyi farklı bir malzeme ile kaplanmış bir numunenin kaplama yüzeyine tahribatsız olarak EDS-SEM analizleri yapılarak kaplama ve altlık malzemelerde bulunan elementlerin belirlenmesi ve birbirinden ayırt edilmesi hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, EDS analizleri sırasında etkileşim hacmini etkileyerek farklı tanelerden karışık bir şekilde x-ışını sinyallerinin elde edilmesini engelleyebilen hızlandırma voltajı ile uygun değerlerde kullanılmaları kritik bir önem taşıyan işlem ve EDS programına girilen analiz süreleri gibi parametrelerden faydalanılmıştır. Yüksek pik çözünürlüğü ve doğru nicel sonuçlar elde edebilmek için ideal işlem süresinin 5 (hızlıdan yavaşa 1-6 arasında değer alır), EDS programına girilen analiz süresinin ise 80 sn (analizler 10, 20, 50, 80, 120 ve 180 sn sürelerinde gerçekleştirildi) olduğu belirlenmiştir. İdeal işlem ve analiz sürelerinde kaplama yüzeyine 30, 25, 20, 15 ve 10 kV hızlandırma voltaj değerlerinde yapılan EDS analizleri x-ışını sinyallerinin 30-15 kV aralığında kaplama ve ana malzemeden, 15 kV altında ise sadece kaplamadan geldiğini göstermiştir. EDS spektrumlarında karşılaşılan farklı elementlerin pik çakışması problemi EDS’e göre daha yüksek pik çözünürlüğüne sahip olan WDS-SEM tekniğiyle çözülmüştür. Yapılan analizler ile altlık malzemenin SiAlON, kaplama malzemesinin ise TiCN olduğu tayin edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1817192tahribatsız kimyasal analizedswdsnon-destructive chemical analysisedswds
spellingShingle Sinem Başkut
Servet Turan
Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal Analizleri
Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
tahribatsız kimyasal analiz
eds
wds
non-destructive chemical analysis
eds
wds
title Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal Analizleri
title_full Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal Analizleri
title_fullStr Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal Analizleri
title_full_unstemmed Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal Analizleri
title_short Kaplama Malzemelerin Taramalı Elektron Mikroskobunda Tahribatsız Kimyasal Analizleri
title_sort kaplama malzemelerin taramali elektron mikroskobunda tahribatsiz kimyasal analizleri
topic tahribatsız kimyasal analiz
eds
wds
non-destructive chemical analysis
eds
wds
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1817192
work_keys_str_mv AT sinembaskut kaplamamalzemelerintaramalıelektronmikroskobundatahribatsızkimyasalanalizleri
AT servetturan kaplamamalzemelerintaramalıelektronmikroskobundatahribatsızkimyasalanalizleri