نقد و تحلیل توتالیتاریسم در کتب بایسته‌‏های حقوق اساسی و حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی

یکی از مباحث مهم حقوق اساسی مقولۀ «رژیم‏های سیاسی» است. در تقسیم‏بندی رژیم‏های سیاسی نیز همواره توتالیتاریسم موردتوجه ویژه‏ای است. با‌وجوداین، منبع الهام حقوق‌دانان برای بحث از رژیم‏های سیاسی آرا و آثار اندیشمندان سیاسی است، چراکه این موضوع اصولاً ماهیت سیاسی دارد. با مطالعۀ آثار سیاسی مرتبط، درمی‏ی...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: آزاد رضائی
Format: Article
Language:fas
Published: Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS) 2022-09-01
Series:پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی
Subjects:
Online Access:https://criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_8170_90493d0e958591e9b4fabb2451e55698.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:یکی از مباحث مهم حقوق اساسی مقولۀ «رژیم‏های سیاسی» است. در تقسیم‏بندی رژیم‏های سیاسی نیز همواره توتالیتاریسم موردتوجه ویژه‏ای است. با‌وجوداین، منبع الهام حقوق‌دانان برای بحث از رژیم‏های سیاسی آرا و آثار اندیشمندان سیاسی است، چراکه این موضوع اصولاً ماهیت سیاسی دارد. با مطالعۀ آثار سیاسی مرتبط، درمی‏یابیم که نظریات اندیشمندان سیاسی و آرای برخی حقوق‌دانان، چون ابوالفضل قاضی و سیدمحمد هاشمی، در زمینۀ توتالیتاریسم تفاوت دارند. بدیهی است ملاک بحث و گفت‌وگو در این‌جا باید آثار اندیشمندانی مانند هانا آرنت باشد که خود در چهارچوب رژیم‏های توتالیتر نشو و نما یافته و مطالعۀ خود را به‌طور ویژه بر این حوزه متمرکز کرده‏اند. بررسی آثار این گروه آشکار می‏کند که توتالیتاریسم به‌مثابۀ مصداق نوین نظام سلطه در دو قرن اخیر ویژگی‏هایی چون داشتن پایگاه اجتماعی، وجود حزب واحد، و... است و ماهیتاً با مونوکراسی‏های توده‏ای یک‌سان است. به‌علاوه، توتالیتاریسم با رژیم‏های دیکتاتوری تفاوت‏های بنیادینی از منظر نحوۀ به‌قدرت‌رسیدن حاکمان، لزوم یا عدم لزوم کسب حمایت مردمی، نوع رابطۀ حاکم با سایر مقامات، و ... دارد. حال‌آن‏که در کتب بایسته‏های حقوق اساسی و حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی توتالیتاریسم به‌عنوان یکی از ویژگی‏های مونوکراسی توده‏ای مدنظر قرار گرفته و ازسویی نیز، در اثر دوم، توتالیتاریسم با دیکتاتوری یک‌سان پنداشته شده است.
ISSN:2383-1650