Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 roku
Artykuł stanowi próbę analizy zagadnienia postrzegania przyszłości porewolucyjnej Rosji i perspektyw relacji polsko-rosyjskich przez elity polityczne odradzającego się państwa polskiego w ostatnich tygodniach 1918 r. Reasumując, należy stwierdzić, że polskie elity pod wieloma względami różniły się w...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Lodz University Press
2024-12-01
|
| Series: | Przegląd Nauk Historycznych |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/22749 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841526711767793664 |
|---|---|
| author | Grzegorz Zackiewicz |
| author_facet | Grzegorz Zackiewicz |
| author_sort | Grzegorz Zackiewicz |
| collection | DOAJ |
| description | Artykuł stanowi próbę analizy zagadnienia postrzegania przyszłości porewolucyjnej Rosji i perspektyw relacji polsko-rosyjskich przez elity polityczne odradzającego się państwa polskiego w ostatnich tygodniach 1918 r. Reasumując, należy stwierdzić, że polskie elity pod wieloma względami różniły się w ocenach dotyczących Rosji, a wspomniana problematyka niejednokrotnie była wówczas instrumentalizowana na użytek bieżącej walki politycznej w kraju. Nie zmienia to faktu, że w kilku przynajmniej fundamentalnych kwestiach dotyczących spraw rosyjskich panowała wtedy w Polsce daleko idąca zgodności opinii. U schyłku 1918 r. powszechny był zarówno pogląd o rychłym upadku bolszewizmu, jak i o tym, że zanim to nastąpi Rzeczpospolita będzie narażona na istotne zagrożenia związane z komunizmem i rewolucyjnymi wstrząsami nie tylko na rozległych obszarach dawnego imperium carskiego, ale być może także w Niemczech. Za wyjątkiem nielicznych działaczy socjalistycznych, ogół polskich elit odrzucał wówczas zarówno teorię, jak i praktykę rządów sowieckich. Nie wierzono też w tym czasie w demokratyzację Rosji i spodziewano się raczej ustanowienia w tym kraju reżimu, który bliższy będzie realiom przedrewolucyjnym aniżeli modelowi rządzenia, który symbolizował Aleksander Kiereński. Wbrew obiegowym opiniom, a także pomimo odmiennych w przypadku Dmowskiego i Piłsudskiego ocen długofalowych perspektyw relacji polsko-rosyjskich, terytorialne wizje obu tych wybitnych mężów stanu z końca 1918 r. trudno uznać za przeciwstawne. Niewątpliwie jednak odmiennie definiowali oni plan maksimum polskiej polityki wschodniej. |
| format | Article |
| id | doaj-art-b5a6c8b8b97e49c0b4f2a2a04e987e32 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1644-857X 2450-7660 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Lodz University Press |
| record_format | Article |
| series | Przegląd Nauk Historycznych |
| spelling | doaj-art-b5a6c8b8b97e49c0b4f2a2a04e987e322025-01-16T12:03:40ZengLodz University PressPrzegląd Nauk Historycznych1644-857X2450-76602024-12-0123222125110.18778/1644-857X.23.02.0923000Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 rokuGrzegorz Zackiewicz0https://orcid.org/0000-0001-9726-7163Uniwersytet w Białymstoku Artykuł stanowi próbę analizy zagadnienia postrzegania przyszłości porewolucyjnej Rosji i perspektyw relacji polsko-rosyjskich przez elity polityczne odradzającego się państwa polskiego w ostatnich tygodniach 1918 r. Reasumując, należy stwierdzić, że polskie elity pod wieloma względami różniły się w ocenach dotyczących Rosji, a wspomniana problematyka niejednokrotnie była wówczas instrumentalizowana na użytek bieżącej walki politycznej w kraju. Nie zmienia to faktu, że w kilku przynajmniej fundamentalnych kwestiach dotyczących spraw rosyjskich panowała wtedy w Polsce daleko idąca zgodności opinii. U schyłku 1918 r. powszechny był zarówno pogląd o rychłym upadku bolszewizmu, jak i o tym, że zanim to nastąpi Rzeczpospolita będzie narażona na istotne zagrożenia związane z komunizmem i rewolucyjnymi wstrząsami nie tylko na rozległych obszarach dawnego imperium carskiego, ale być może także w Niemczech. Za wyjątkiem nielicznych działaczy socjalistycznych, ogół polskich elit odrzucał wówczas zarówno teorię, jak i praktykę rządów sowieckich. Nie wierzono też w tym czasie w demokratyzację Rosji i spodziewano się raczej ustanowienia w tym kraju reżimu, który bliższy będzie realiom przedrewolucyjnym aniżeli modelowi rządzenia, który symbolizował Aleksander Kiereński. Wbrew obiegowym opiniom, a także pomimo odmiennych w przypadku Dmowskiego i Piłsudskiego ocen długofalowych perspektyw relacji polsko-rosyjskich, terytorialne wizje obu tych wybitnych mężów stanu z końca 1918 r. trudno uznać za przeciwstawne. Niewątpliwie jednak odmiennie definiowali oni plan maksimum polskiej polityki wschodniej.https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/22749polskie elity politycznerefleksja politycznarosjaostatnie tygodnie 1918 r. |
| spellingShingle | Grzegorz Zackiewicz Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 roku Przegląd Nauk Historycznych polskie elity polityczne refleksja polityczna rosja ostatnie tygodnie 1918 r. |
| title | Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 roku |
| title_full | Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 roku |
| title_fullStr | Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 roku |
| title_full_unstemmed | Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 roku |
| title_short | Rosja w oglądzie elit politycznych odradzającego się państwa polskiego pod koniec 1918 roku |
| title_sort | rosja w ogladzie elit politycznych odradzajacego sie panstwa polskiego pod koniec 1918 roku |
| topic | polskie elity polityczne refleksja polityczna rosja ostatnie tygodnie 1918 r. |
| url | https://czasopisma.uni.lodz.pl/pnh/article/view/22749 |
| work_keys_str_mv | AT grzegorzzackiewicz rosjawogladzieelitpolitycznychodradzajacegosiepanstwapolskiegopodkoniec1918roku |