Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” Örneği

Geleneksel sanatlarımızın gelecek kuşaklara aktarılması, görsel kültürümüzün devamlılığınısağlamasıbakımından önem taşımaktadır. Bu nedenle bu tür çalışmalara görsel sanatlar eğitimi programlarında yer verilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmada, geleneksel sanatlarımızdan biri olan ebru ele alınmışt...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: A. Dilek Kıratlı
Format: Article
Language:English
Published: Selcuk University Press 2010-02-01
Series:Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1724387
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841562266640580608
author A. Dilek Kıratlı
author_facet A. Dilek Kıratlı
author_sort A. Dilek Kıratlı
collection DOAJ
description Geleneksel sanatlarımızın gelecek kuşaklara aktarılması, görsel kültürümüzün devamlılığınısağlamasıbakımından önem taşımaktadır. Bu nedenle bu tür çalışmalara görsel sanatlar eğitimi programlarında yer verilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmada, geleneksel sanatlarımızdan biri olan ebru ele alınmıştır. Eski kitapların kapaklarında ve yan kağıtlarında rastladığımız ebru, yoğunlaştırılmışsu üzerine toprak ve toz boyalarla resim yapma sanatıdır. Ebru bütün Osmanlısanatlarında olduğu gibi usta-çırak yöntemi ile öğrenilen ve sanatçının iradesi dışında birçok değişkenden etkilenen bir sanattır. Bazıkaynaklar ebrunun, yüz suyu anlamına gelen "ab-ıru" sözcüğünden, bazıkaynaklar ise Orta Asya dillerinden Çağatayca´da hareli görünüm, damarlıkumaşya da kağıt anlamına gelen "ebre"den geldiğini söylese de en yaygın kanı, kelimenin kökeninin Farsça; bulutumsu, bulut gibi anlamına gelen "ebri" den gelmekte olduğudur. Çalışmada, geleneksel Türk süsleme sanatlarından olan ebruyu ilköğretim öğrencilerine tanıtmak, gelenekselve estetik değerleri koruyarak farklıgünlük objelerde kullanılmasınısağlayarak görsel kültürümüze ilişkin farkındalık yaratmak amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden “yarıyapılandırılmışgörüşme” yöntemi kullanılmıştır. Çocuklarla çalışma sonrasıyapılan görüşmede, çalışmaya ilişkin yorumlarında hemen hepsi ebruyu bildiklerini ancak daha önce hiç yapmadıklarınıifade etmişlerdir. Çocukların tümü ebruyu çok severek, oyun gibi eğlenerek yaptıklarınıve suyun üzerindeki renk geçişlerinin çok şaşırtıcıolduğunu belirtmişler ve çalışmayıanlam ve amacına uygun bir biçimde gerçekleştirmişlerdir.
format Article
id doaj-art-b324410bebb9401f806a15021dff266a
institution Kabale University
issn 2667-4750
language English
publishDate 2010-02-01
publisher Selcuk University Press
record_format Article
series Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
spelling doaj-art-b324410bebb9401f806a15021dff266a2025-01-03T01:05:22ZengSelcuk University PressSelçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi2667-47502010-02-0123109114154Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” ÖrneğiA. Dilek Kıratlı0Anadolu ÜniversitesiGeleneksel sanatlarımızın gelecek kuşaklara aktarılması, görsel kültürümüzün devamlılığınısağlamasıbakımından önem taşımaktadır. Bu nedenle bu tür çalışmalara görsel sanatlar eğitimi programlarında yer verilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmada, geleneksel sanatlarımızdan biri olan ebru ele alınmıştır. Eski kitapların kapaklarında ve yan kağıtlarında rastladığımız ebru, yoğunlaştırılmışsu üzerine toprak ve toz boyalarla resim yapma sanatıdır. Ebru bütün Osmanlısanatlarında olduğu gibi usta-çırak yöntemi ile öğrenilen ve sanatçının iradesi dışında birçok değişkenden etkilenen bir sanattır. Bazıkaynaklar ebrunun, yüz suyu anlamına gelen "ab-ıru" sözcüğünden, bazıkaynaklar ise Orta Asya dillerinden Çağatayca´da hareli görünüm, damarlıkumaşya da kağıt anlamına gelen "ebre"den geldiğini söylese de en yaygın kanı, kelimenin kökeninin Farsça; bulutumsu, bulut gibi anlamına gelen "ebri" den gelmekte olduğudur. Çalışmada, geleneksel Türk süsleme sanatlarından olan ebruyu ilköğretim öğrencilerine tanıtmak, gelenekselve estetik değerleri koruyarak farklıgünlük objelerde kullanılmasınısağlayarak görsel kültürümüze ilişkin farkındalık yaratmak amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden “yarıyapılandırılmışgörüşme” yöntemi kullanılmıştır. Çocuklarla çalışma sonrasıyapılan görüşmede, çalışmaya ilişkin yorumlarında hemen hepsi ebruyu bildiklerini ancak daha önce hiç yapmadıklarınıifade etmişlerdir. Çocukların tümü ebruyu çok severek, oyun gibi eğlenerek yaptıklarınıve suyun üzerindeki renk geçişlerinin çok şaşırtıcıolduğunu belirtmişler ve çalışmayıanlam ve amacına uygun bir biçimde gerçekleştirmişlerdir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1724387i̇lköğretimde sanat eğitimiebrugeleneksel sanatlargörsel sanatlar dersisanatart education in primary schoolmarblingtraditional artsvisual arts courseart the type of research: proclamation
spellingShingle A. Dilek Kıratlı
Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” Örneği
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
i̇lköğretimde sanat eğitimi
ebru
geleneksel sanatlar
görsel sanatlar dersi
sanat
art education in primary school
marbling
traditional arts
visual arts course
art the type of research: proclamation
title Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” Örneği
title_full Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” Örneği
title_fullStr Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” Örneği
title_full_unstemmed Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” Örneği
title_short Geleneksel Türk Sanatlarının İlköğretim Görsel Sanatlar Eğitimi Dersinde Uygulanması: “Ebru” Örneği
title_sort geleneksel turk sanatlarinin ilkogretim gorsel sanatlar egitimi dersinde uygulanmasi ebru ornegi
topic i̇lköğretimde sanat eğitimi
ebru
geleneksel sanatlar
görsel sanatlar dersi
sanat
art education in primary school
marbling
traditional arts
visual arts course
art the type of research: proclamation
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1724387
work_keys_str_mv AT adilekkıratlı gelenekselturksanatlarınınilkogretimgorselsanatlaregitimidersindeuygulanmasıebruornegi