Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesi

Bu çalışmada tek makineortamında bulanık bozulma ve öğrenme etkileri altında ağırlıklı erken/geçtamamlanma maliyetlerinin en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. Probleme konuolan teslim tarihleri, işlem süreleri, öğrenme etkisi katsayıları ve bozulmaetkisi katsayıları belirsizlik altındadır ve belirsiz...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Oğuzhan Ahmet Arık, Mehmet Duran Toksarı
Format: Article
Language:English
Published: Sakarya University 2018-04-01
Series:Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/446945
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846111566884241408
author Oğuzhan Ahmet Arık
Mehmet Duran Toksarı
author_facet Oğuzhan Ahmet Arık
Mehmet Duran Toksarı
author_sort Oğuzhan Ahmet Arık
collection DOAJ
description Bu çalışmada tek makineortamında bulanık bozulma ve öğrenme etkileri altında ağırlıklı erken/geçtamamlanma maliyetlerinin en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. Probleme konuolan teslim tarihleri, işlem süreleri, öğrenme etkisi katsayıları ve bozulmaetkisi katsayıları belirsizlik altındadır ve belirsizliği modelleyebilmek içinüçgen bulanık sayılardan faydalanılmıştır. Belirsizlik parametrelere aitdeğerlerin rassal olarak ifade edilmesi değildir; iyi bilinmeyen, kesin olarakifade edilemeyen değerlerin kapalı bir aralık içerisinde tanımlanmasıdır. Öyleki, daha önce yapılmamış bir işe ait işlem süresinin ne kadar olacağınınbelirlenmesi bulanık sayılardan faydalanılarak, gerçekleşmesi beklenen işlemsüresinin karar verici için uygunluğu modellenebilir. Böylelikle,parametrelerdeki belirsizlik belirgin bir hale getirilerek modellenebilir.Öğrenme etkisi bir işin sürekli olarak yapılan tekrarları neticesinde, iş yapanbirimin işi her seferde kazandığı tecrübe ile daha kısa sürede yapmasını ifadeetmektedir. Yapılan iş tekrarı artıkça işlem iş tekrarlarındaki işlem süresigiderek azalacaktır. Bozulma etkisi ise iş parçasının işlem için kuyruktabeklerken veya işlenirken, çevre koşulları ya da sistem karakteristiklerigereği işlem süresinin giderek artmasıdır. Bu çalışmada işlem süreleri, teslimtarihleri, bozulma etkisi ve öğrenme etkisi bulanık sayılar ile ifadeedilmiştir. Bulanık sayılar ile ifade edilen bir parametreye ait bir değeringerçekleşme olayının şans değeri ise güvenilirlik fonksiyonu ile kurgulanmış vegüvenirlik temelli şans kısıtlı algoritma tekniği ile model oluşturulmuştur.Son olarak tam sayılı bulanık doğrusal olmayan matematiksel model sunulmuş veörnek veri seti ile problem çözülmüştür.
format Article
id doaj-art-b0bb6e7ffcde42ab87b033fe6e503cc0
institution Kabale University
issn 2147-835X
language English
publishDate 2018-04-01
publisher Sakarya University
record_format Article
series Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
spelling doaj-art-b0bb6e7ffcde42ab87b033fe6e503cc02024-12-23T07:57:58ZengSakarya UniversitySakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi2147-835X2018-04-0122265066010.16984/saufenbilder.29935428Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesiOğuzhan Ahmet Arık0https://orcid.org/0000-0002-7088-2104Mehmet Duran Toksarı1İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİERCİYES ÜNİVERSİTESİBu çalışmada tek makineortamında bulanık bozulma ve öğrenme etkileri altında ağırlıklı erken/geçtamamlanma maliyetlerinin en aza indirilmesi amaçlanmaktadır. Probleme konuolan teslim tarihleri, işlem süreleri, öğrenme etkisi katsayıları ve bozulmaetkisi katsayıları belirsizlik altındadır ve belirsizliği modelleyebilmek içinüçgen bulanık sayılardan faydalanılmıştır. Belirsizlik parametrelere aitdeğerlerin rassal olarak ifade edilmesi değildir; iyi bilinmeyen, kesin olarakifade edilemeyen değerlerin kapalı bir aralık içerisinde tanımlanmasıdır. Öyleki, daha önce yapılmamış bir işe ait işlem süresinin ne kadar olacağınınbelirlenmesi bulanık sayılardan faydalanılarak, gerçekleşmesi beklenen işlemsüresinin karar verici için uygunluğu modellenebilir. Böylelikle,parametrelerdeki belirsizlik belirgin bir hale getirilerek modellenebilir.Öğrenme etkisi bir işin sürekli olarak yapılan tekrarları neticesinde, iş yapanbirimin işi her seferde kazandığı tecrübe ile daha kısa sürede yapmasını ifadeetmektedir. Yapılan iş tekrarı artıkça işlem iş tekrarlarındaki işlem süresigiderek azalacaktır. Bozulma etkisi ise iş parçasının işlem için kuyruktabeklerken veya işlenirken, çevre koşulları ya da sistem karakteristiklerigereği işlem süresinin giderek artmasıdır. Bu çalışmada işlem süreleri, teslimtarihleri, bozulma etkisi ve öğrenme etkisi bulanık sayılar ile ifadeedilmiştir. Bulanık sayılar ile ifade edilen bir parametreye ait bir değeringerçekleşme olayının şans değeri ise güvenilirlik fonksiyonu ile kurgulanmış vegüvenirlik temelli şans kısıtlı algoritma tekniği ile model oluşturulmuştur.Son olarak tam sayılı bulanık doğrusal olmayan matematiksel model sunulmuş veörnek veri seti ile problem çözülmüştür.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/446945tek makineerken ve geç tamamlanmabulanık parametrelerşans kısıtlı programlamakarma tam sayılı doğrusal olmayan bulanık programlamasingle machineearliness and tardinessfuzzy parameterschance constrained programmingfuzzy mixed integer nonlinear programming
spellingShingle Oğuzhan Ahmet Arık
Mehmet Duran Toksarı
Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesi
Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
tek makine
erken ve geç tamamlanma
bulanık parametreler
şans kısıtlı programlama
karma tam sayılı doğrusal olmayan bulanık programlama
single machine
earliness and tardiness
fuzzy parameters
chance constrained programming
fuzzy mixed integer nonlinear programming
title Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesi
title_full Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesi
title_fullStr Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesi
title_full_unstemmed Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesi
title_short Bulanık Bozulma ve Öğrenme Etkileri Altında Tek Makine Erken/Geç Tamamlanma Probleminin Bulanık Şans Kısıtlı Programlama Tekniği ile İncelenmesi
title_sort bulanik bozulma ve ogrenme etkileri altinda tek makine erken gec tamamlanma probleminin bulanik sans kisitli programlama teknigi ile incelenmesi
topic tek makine
erken ve geç tamamlanma
bulanık parametreler
şans kısıtlı programlama
karma tam sayılı doğrusal olmayan bulanık programlama
single machine
earliness and tardiness
fuzzy parameters
chance constrained programming
fuzzy mixed integer nonlinear programming
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/446945
work_keys_str_mv AT oguzhanahmetarık bulanıkbozulmaveogrenmeetkilerialtındatekmakineerkengectamamlanmaproblemininbulanıksanskısıtlıprogramlamateknigiileincelenmesi
AT mehmetdurantoksarı bulanıkbozulmaveogrenmeetkilerialtındatekmakineerkengectamamlanmaproblemininbulanıksanskısıtlıprogramlamateknigiileincelenmesi