Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği
Bu çalışmada Arapça edebi metinlerde söz sanatlarının yoğunluğu bir üslup değişmi göstergesi olması yönüyle araştırılmıştır. Dil ve edebiyat çalışmlarında tartışmalı kavramlardan biri olan üslup, en genel haliyle, “içeriğin formu” olarak tanımlanır. Bu çalışma, dilsel formla...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Mardin Artuklu University
2024-11-01
|
| Series: | Mukaddime |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.19059/mukaddime.1515958 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545143512989696 |
|---|---|
| author | Nazife Nihal İnce Ömer Göktur |
| author_facet | Nazife Nihal İnce Ömer Göktur |
| author_sort | Nazife Nihal İnce |
| collection | DOAJ |
| description |
Bu çalışmada Arapça edebi metinlerde söz sanatlarının yoğunluğu bir üslup değişmi göstergesi olması yönüyle araştırılmıştır. Dil ve edebiyat çalışmlarında tartışmalı kavramlardan biri olan üslup, en genel haliyle, “içeriğin formu” olarak tanımlanır. Bu çalışma, dilsel formların başında gelen söz sanatlarını üslup göstergesi olarak ele almıştır. Farklı çağlarda yazılmış ve ortak teması bulunan iki kaside örneğinde söz sanatlarının yoğunluğu incelenmiştir. İncelenen kasideler: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde’dir. Beyân ilminin sanatlarıyla sınırlı tutulan araştırmada, araştırılan söz sanatları: teşbih, istiâre, mecâz-ı mürsel, mecâz-ı aklî ve kinâyedir. Diğer yandan kasidelerde kullanılan beyân sanatlarının tespitinde sübjektifliği minimize etmek için metin tahlili yapan üç eserden yararlanılmıştır. Çalışma, kasidelerde kullanılan beyân sanatlarının yoğunluğuna odaklandığı için tespit aşamasında birtakım tercih kriterleri belirlenmiştir. İnceleme neticesinde Bânet Su’âd kasidesinde kinâye sanatının yoğun olarak kullanıldığı, Kasîde-i Bürde’de ise İstiâre sanatının yoğun olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırmada dikkati çeken bir başka husus ise Kasîde-i Bürde’ beyitlerinin neredeyse beşte birinde herhangi bir beyân sanatının kullanılmamasıdır. Ayrıca Bânet Su’âd kasidesinde beyân sanatları yoğunluğu daha homojen bir yapı arz etmekteyken Kasîde-i Bürde’de bazı beyitler çok yoğun beyân sanatı içerirken bazılarında herhangşi bir beyân sanatı bulunmamaktadır. Söz konusu bulguların şâirlerin özel tercihlerini yansıtma ihtimali de bulunmaktadır. Bu nedenle bulguları bir üslup değişimi olarak yorumlamak için benzer çalışmalrla desteklenmesi gerekmektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-abcf380eb4b449f59adaecda2eaf6e99 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1309-6087 |
| language | Arabic |
| publishDate | 2024-11-01 |
| publisher | Mardin Artuklu University |
| record_format | Article |
| series | Mukaddime |
| spelling | doaj-art-abcf380eb4b449f59adaecda2eaf6e992025-01-12T09:46:52ZaraMardin Artuklu UniversityMukaddime1309-60872024-11-0115244345810.19059/mukaddime.1515958 Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği Nazife Nihal İnce0https://orcid.org/0000-0003-1766-5618Ömer Göktur1https://orcid.org/0000-0001-9304-9951AKDENİZ ÜNİVERSİTESİAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ Bu çalışmada Arapça edebi metinlerde söz sanatlarının yoğunluğu bir üslup değişmi göstergesi olması yönüyle araştırılmıştır. Dil ve edebiyat çalışmlarında tartışmalı kavramlardan biri olan üslup, en genel haliyle, “içeriğin formu” olarak tanımlanır. Bu çalışma, dilsel formların başında gelen söz sanatlarını üslup göstergesi olarak ele almıştır. Farklı çağlarda yazılmış ve ortak teması bulunan iki kaside örneğinde söz sanatlarının yoğunluğu incelenmiştir. İncelenen kasideler: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde’dir. Beyân ilminin sanatlarıyla sınırlı tutulan araştırmada, araştırılan söz sanatları: teşbih, istiâre, mecâz-ı mürsel, mecâz-ı aklî ve kinâyedir. Diğer yandan kasidelerde kullanılan beyân sanatlarının tespitinde sübjektifliği minimize etmek için metin tahlili yapan üç eserden yararlanılmıştır. Çalışma, kasidelerde kullanılan beyân sanatlarının yoğunluğuna odaklandığı için tespit aşamasında birtakım tercih kriterleri belirlenmiştir. İnceleme neticesinde Bânet Su’âd kasidesinde kinâye sanatının yoğun olarak kullanıldığı, Kasîde-i Bürde’de ise İstiâre sanatının yoğun olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırmada dikkati çeken bir başka husus ise Kasîde-i Bürde’ beyitlerinin neredeyse beşte birinde herhangi bir beyân sanatının kullanılmamasıdır. Ayrıca Bânet Su’âd kasidesinde beyân sanatları yoğunluğu daha homojen bir yapı arz etmekteyken Kasîde-i Bürde’de bazı beyitler çok yoğun beyân sanatı içerirken bazılarında herhangşi bir beyân sanatı bulunmamaktadır. Söz konusu bulguların şâirlerin özel tercihlerini yansıtma ihtimali de bulunmaktadır. Bu nedenle bulguları bir üslup değişimi olarak yorumlamak için benzer çalışmalrla desteklenmesi gerekmektedir.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.19059/mukaddime.1515958 |
| spellingShingle | Nazife Nihal İnce Ömer Göktur Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği Mukaddime |
| title |
Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği
|
| title_full |
Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği
|
| title_fullStr |
Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği
|
| title_full_unstemmed |
Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği
|
| title_short |
Arapça Edebi Metinlerde Üslup Değişimi Göstergesi Olarak Söz Sanatları Yoğunluğu: Bânet Su’âd ve Kasîde-i Bürde Örneği
|
| title_sort | arapca edebi metinlerde uslup degisimi gostergesi olarak soz sanatlari yogunlugu banet su ad ve kaside i burde ornegi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.19059/mukaddime.1515958 |
| work_keys_str_mv | AT nazifenihalince arapcaedebimetinlerdeuslupdegisimigostergesiolaraksozsanatlarıyogunlugubanetsuadvekasideiburdeornegi AT omergoktur arapcaedebimetinlerdeuslupdegisimigostergesiolaraksozsanatlarıyogunlugubanetsuadvekasideiburdeornegi |