Co robić, gdy nadchodzą potwory? Wiedza i edukacja po hegemonii

Celem artykułu jest rekonstrukcja współczesnej polityki autorytarnej i próba wypracowania alternatywy wobec mających stanowić edukacyjne antidotum wobec niej projektów zakorzenionych w koncepcjach liberalnych i krytycznych. Współczesny autorytaryzm jest przedmiotem opisu jako przejaw rozkładu neoli...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: Łukasz Stankiewicz, Karolina Starego
Format: Article
Language:English
Published: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2024-11-01
Series:Ars Educandi
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/arseducandi/article/view/12347
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Celem artykułu jest rekonstrukcja współczesnej polityki autorytarnej i próba wypracowania alternatywy wobec mających stanowić edukacyjne antidotum wobec niej projektów zakorzenionych w koncepcjach liberalnych i krytycznych. Współczesny autorytaryzm jest przedmiotem opisu jako przejaw rozkładu neoliberalnego reżimu hegemonicznego. Efektem procesów de-hegemonizacji jest utrata przez liberalizm funkcji zdroworozsądkowego punktu odniesienia dla innych dyskursów ideologicznych, a także rozkład instytucjonalny i utrata dostępu do hegemonicznych źródeł politycznej legitymizacji. Jedną z konsekwencji tego stanu rzeczy jest pojawienie się fenomenu „post-prawdy” – definiowanej zazwyczaj jako przedkładanie własnych emocji nad fakty i argumentację. Postprawda jest, z perspektywy edukacyjnej, najważniejszym przejawem sytuacji post-hegemonicznej. Przeciwdziałaniu jej mają służyć strategie zakorzenione w koncepcjach liberalnej edukacji obywatelskiej, takie jak zwiększanie kompetencji poznawczych przyszłych obywateli. Celem strategii krytycznych, korzystających z myśli Laclau i Mouffe jest z kolei ustanowienie, za pomocą edukacji, podstaw dla nie-antagonistycznych relacji politycznych. Obie te ścieżki są przez autorów artykułu uznawane za problematyczne ze względu na ich zakorzenienie w postawach i instytucjach ulegającego rozkładu reżimu liberalnej hegemonii. Jako alternatywę autorzy proponują, jednocześnie czerpiącą i idącą wbrew myśli Freirego propozycję programowej edukacyjnej neutralności, wynikającej zarówno z epistemicznego dystansu wobec rozproszonej i przesiąkniętej antagonizmem sfery publicznej, jak i przekonaniu, że edukacja powinna wspierać zdolność uczniów do krytycznego „czytania świata” w oparciu o własne doświadczenie życiowe, a nie ułatwiać translację tych doświadczeń na skonfliktowane języki politycznych ideologii.
ISSN:2083-0947
2657-6058