Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy

Przedmiotem opracowania jest prawnokarna problematyka wyłączenia bezprawności lub zawinienia zachowania w przypadku czynu zabronionego nielegalnego przekroczenia granicy, stypizowanego w art. 264 § 2 Kodeksu karnego oraz art. 49a Kodeksu wykroczeń przez odwołanie się do stany wyższej konieczności,...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Anna Demenko
Format: Article
Language:English
Published: Adam Mickiewicz University, Poznan 2024-12-01
Series:Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Subjects:
Online Access:https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42825
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841560980604059648
author Anna Demenko
author_facet Anna Demenko
author_sort Anna Demenko
collection DOAJ
description Przedmiotem opracowania jest prawnokarna problematyka wyłączenia bezprawności lub zawinienia zachowania w przypadku czynu zabronionego nielegalnego przekroczenia granicy, stypizowanego w art. 264 § 2 Kodeksu karnego oraz art. 49a Kodeksu wykroczeń przez odwołanie się do stany wyższej konieczności, analizowana w kontekście trwającego od 2021 r. kryzysu imigracyjnego na granicy polsko-białoruskiej. W pierwszej części ogólnie omówiono zastosowanie tej instytucji do sytuacji przekroczenia granicy mimo braku formalnych ku temu uprawnień, w szczególności z uwzględnieniem przedmiotu ochrony ww. regulacji oraz wagi dóbr – poświęcanego i ratowanego. Aprobatywnie oceniono przy tym prezentowany w literaturze pogląd, że w wybranych sytuacjach, w których dochodziło ostatnio do przekraczania granicy polskiej od strony białoruskiej, sprawcy działali właśnie w stanie wyższej konieczności, i to co do zasady w formie, w której wyłącza on bezprawność zachowania. Na tym tle w kolejnych częściach artykułu rozważono bardziej szczegółowe zagadnienia, a mianowicie problem ewentualnego przyczynienia się sprawców do powstania zagrożenia oraz legalizacji zagrożenia przez podjęcie przez Rząd Polski decyzji o wzmocnieniu urządzeń chroniących granicę polsko-białoruską w celu uniemożliwienia jej przekroczenia w miejscach do tego nieprzeznaczonych. W podsumowaniu wskazano, że problemy te nie stoją jednak na przeszkodzie zastosowaniu stanu wyższej konieczności do różnych form, w jakich do nielegalnego przekroczenia granicy dochodziło, niemniej weryfikacji poddać należy brak rozróżnienia między granicą wewnętrzną Unii Europejskiej i granicą zewnętrzną na poziomie ich karnoprawnej ochrony.
format Article
id doaj-art-948b694dfa444788ae5c23ed97155750
institution Kabale University
issn 0035-9629
2543-9170
language English
publishDate 2024-12-01
publisher Adam Mickiewicz University, Poznan
record_format Article
series Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
spelling doaj-art-948b694dfa444788ae5c23ed971557502025-01-03T08:30:29ZengAdam Mickiewicz University, PoznanRuch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny0035-96292543-91702024-12-0186410.14746/rpeis.2024.86.4.04Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicyAnna Demenko0https://orcid.org/0000-0002-6163-3739Adam Mickiewicz University in Poznań Przedmiotem opracowania jest prawnokarna problematyka wyłączenia bezprawności lub zawinienia zachowania w przypadku czynu zabronionego nielegalnego przekroczenia granicy, stypizowanego w art. 264 § 2 Kodeksu karnego oraz art. 49a Kodeksu wykroczeń przez odwołanie się do stany wyższej konieczności, analizowana w kontekście trwającego od 2021 r. kryzysu imigracyjnego na granicy polsko-białoruskiej. W pierwszej części ogólnie omówiono zastosowanie tej instytucji do sytuacji przekroczenia granicy mimo braku formalnych ku temu uprawnień, w szczególności z uwzględnieniem przedmiotu ochrony ww. regulacji oraz wagi dóbr – poświęcanego i ratowanego. Aprobatywnie oceniono przy tym prezentowany w literaturze pogląd, że w wybranych sytuacjach, w których dochodziło ostatnio do przekraczania granicy polskiej od strony białoruskiej, sprawcy działali właśnie w stanie wyższej konieczności, i to co do zasady w formie, w której wyłącza on bezprawność zachowania. Na tym tle w kolejnych częściach artykułu rozważono bardziej szczegółowe zagadnienia, a mianowicie problem ewentualnego przyczynienia się sprawców do powstania zagrożenia oraz legalizacji zagrożenia przez podjęcie przez Rząd Polski decyzji o wzmocnieniu urządzeń chroniących granicę polsko-białoruską w celu uniemożliwienia jej przekroczenia w miejscach do tego nieprzeznaczonych. W podsumowaniu wskazano, że problemy te nie stoją jednak na przeszkodzie zastosowaniu stanu wyższej konieczności do różnych form, w jakich do nielegalnego przekroczenia granicy dochodziło, niemniej weryfikacji poddać należy brak rozróżnienia między granicą wewnętrzną Unii Europejskiej i granicą zewnętrzną na poziomie ich karnoprawnej ochrony. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42825prawo karneochrona granicystan wyższej koniecznościimigracja
spellingShingle Anna Demenko
Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
prawo karne
ochrona granicy
stan wyższej konieczności
imigracja
title Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy
title_full Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy
title_fullStr Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy
title_full_unstemmed Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy
title_short Stan wyższej konieczności przy przekraczaniu polskiej granicy
title_sort stan wyzszej koniecznosci przy przekraczaniu polskiej granicy
topic prawo karne
ochrona granicy
stan wyższej konieczności
imigracja
url https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42825
work_keys_str_mv AT annademenko stanwyzszejkoniecznosciprzyprzekraczaniupolskiejgranicy