واکاوی حکم فقهی تحمل و ادای گواهی در جرایم حق‌الله محض

جستار حاضر در پی دستیابی به پاسخ روشن و مستدل فقهی به این پرسشهاست که چه تکلیفی برعهدهٔ کسی است که از وقوع جرمی از جرایم حق‌اللهیِ محض، چون جرایم منافی عفت و شربِ خمر باخبر می‌شود؟ آیا باید به‌سمت مشاهدۀ واقعه برود و جزئیات حادثه را مضبوط سازد، یا لازم است چشم‌پوشی کند و وقوعِ جرم را نادیده گیرد؟  ن...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: محمدعلی محب الرحمان, علی مظهر قراملکی, محمدمهدی محب الرحمان
Format: Article
Language:fas
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-06-01
Series:فقه و اصول
Subjects:
Online Access:https://jfiqh.um.ac.ir/article_44958_31cc6bac8b61cc23b377cd333bff5c49.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:جستار حاضر در پی دستیابی به پاسخ روشن و مستدل فقهی به این پرسشهاست که چه تکلیفی برعهدهٔ کسی است که از وقوع جرمی از جرایم حق‌اللهیِ محض، چون جرایم منافی عفت و شربِ خمر باخبر می‌شود؟ آیا باید به‌سمت مشاهدۀ واقعه برود و جزئیات حادثه را مضبوط سازد، یا لازم است چشم‌پوشی کند و وقوعِ جرم را نادیده گیرد؟  نیز چنانچه به هر دلیل، چنین جرمی را مشاهده کرد، آیا باید در پی اثبات جرم برای مراجع قانونی برآید یا واجب است سکوت کند یا اینکه مخیر است؟ با تحلیل آیات و روایات مرتبط به مسئله و آرای فقها و نقد نظریه‌های محتمل، این نتیجه به دست آمد که در جرایمی که با حق اشخاص مربوط است به‌حکم عمومات و اطلاقات، تحمل و ادای شهادت واجب است، اما مواردی که حق‌الله محض نامیده می‌شود، تحمل شهادت نه تنها واجب نیست، بلکه مذموم است و ادای شهادت نیز چه‌بسا غیراخلاقی و برخلافِ آموزه‌های شریعت است؛ چراکه براساس آیات و روایات، بی‌آبروکردن افراد و تجسس که لازمهٔ چنین مواردی است، ممنوع و پوشاندن گناه، واجب شمرده شده است؛ افزون بر اینکه، ادای شهادت که سبب قراردادن خود در معرض تعزیر و یا مجازات قذف است، به‌حکم عقل و شرع، منهی و مذموم است.
ISSN:2008-9139
2538-3892