واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی
سابقه و هدف: گونه‌های وحشی گلرنگ دارای درجات مختلفی از خواب فیزیولوژیکی غیر عمیق هستند که این موضوع بر قابلیت جوانه‌زنی بذرها تحت شرایط محیطی مختلف اثرگذار است. پس‌رسی (ذخیره‌سازی خشک) بذرهای دارای خواب فیزیولوژیک غیر عمیق می‌تواند از طریق رفع خواب بذر، قابلیت جوانه‌زنی آن‌ها را افزایش دهد. همچنین،...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-09-01
|
| Series: | تولید گیاهان زراعی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://ejcp.gau.ac.ir/article_6720_b35a90ff58283344f231ae9ba8227055.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846144582527483904 |
|---|---|
| author | عبدالحسین رضائی فرشید قادری فر حمیدرضا صادقی پور |
| author_facet | عبدالحسین رضائی فرشید قادری فر حمیدرضا صادقی پور |
| author_sort | عبدالحسین رضائی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: گونه‌های وحشی گلرنگ دارای درجات مختلفی از خواب فیزیولوژیکی غیر عمیق هستند که این موضوع بر قابلیت جوانه‌زنی بذرها تحت شرایط محیطی مختلف اثرگذار است. پس‌رسی (ذخیره‌سازی خشک) بذرهای دارای خواب فیزیولوژیک غیر عمیق می‌تواند از طریق رفع خواب بذر، قابلیت جوانه‌زنی آن‌ها را افزایش دهد. همچنین، مشخص شده است که با توجه به طول دوره پس‌رسی، پاسخ جوانه‌زنی برخی گونه‌ها به دما و پتانسیل آب تغییر می‌کند. گونه‌های وحشی گیاهان به واسطه کاربرد آن‌ها به عنوان منابع ژنتیکی در برنامه‌های به‌نژادی از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشند. از طرفی، شناخت خصوصیات و نیازهای جوانه‌زنی آن‌ها تحت شرایط محیطی مختلف منجر به تسهیل در تکثیر و حفظ این منابع ژنتیکی ارزشمند می‌شود. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور بررسی پاسخ جوانه‌زنی بذرهای گونه‌های وحشی گلرنگ به دما و پتانسیل آب در طی زمان‌های مختلف پس‌رسی انجام شد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه بذرهای دو گونه وحشی Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus به مدت 0، 2، 4، 6 و 12 ماه در دمای 25 درجه سانتی‌گراد پس‌رسی شدند. پس از هر دوره پس‌رسی، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرها در دماهای 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد بررسی و دماهای کاردینال جوانه‌زنی محاسبه شد. همچنین، پاسخ جوانه‌زنی به سطوح مختلف پتانسیل آب شامل صفر، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال بررسی شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که پس‌رسی بذرها به مدت 6-2 ماه باعث افزایش درصد جوانه‌زنی بذرها در مقایسه با شاهد شد، درحالی که در تیمار 12 ماه پس‌رسی درصد جوانه‌زنی کاهش یافت. به‌علاوه، بذرهای دو گونه C. oxycanthus و C. glaucus به نور و کاربرد جیبرلیک اسید حساس بودند و در حضور این تیمارها، درصد جوانه‌زنی افزایش یافت. این یافته‌ها نشان داد که هر دو گونه دارای درجات مختلفی از خواب فیزیولوژیک غیر عمیق هستند. با این حال گونه C. glaucus از خواب بالاتری برخوردار بود. همچنین، دوره‌های مختلف پس‌رسی منجر به افزایش دماهای پایه، مطلوب و سقف جوانه‌زنی در مقایسه با بذرهای تازه شدند. بررسی پاسخ جوانه‌زنی بذرهای دو گونه مورد بررسی نشان داد که در هر دو گونه با افزایش طول دوره پس‌رسی پتانسیل آب پایه برای 50 درصد جوانه‌زنی (ψb50) منفی‌تر شد و از این‌رو، تحمل به تنش خشکی در طی پس‌رسی افزایش پیدا کرد. نتیجه گیری: به طور خلاصه، پس‌رسی بذرها در گونه‌های وحشی گلرنگ در طی یک بازه زمانی مناسب (6-2 ماه) می‌تواند منجر به بهبود خصوصیات جوانه‌زنی آن‌ها تحت شرایط مختلف دمایی و رطوبتی شود. به‌علاوه، باید توجه داشت که انبارداری طولانی مدت بذرها می‌تواند منجر به کاهش کیفیت بذرها شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-7bdf6aec568e4bb7a7adf79dc0c344f0 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2008-739X 2008-7403 |
| language | fas |
| publishDate | 2023-09-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | تولید گیاهان زراعی |
| spelling | doaj-art-7bdf6aec568e4bb7a7adf79dc0c344f02024-12-02T07:08:00ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesتولید گیاهان زراعی2008-739X2008-74032023-09-0116315517810.22069/ejcp.2024.21198.25716720واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسیعبدالحسین رضائی0فرشید قادری فر1حمیدرضا صادقی پور2دانش آموخته دکتری زراعت، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران،استاد گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران،دانشیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه گلستان، ایران،سابقه و هدف: گونه‌های وحشی گلرنگ دارای درجات مختلفی از خواب فیزیولوژیکی غیر عمیق هستند که این موضوع بر قابلیت جوانه‌زنی بذرها تحت شرایط محیطی مختلف اثرگذار است. پس‌رسی (ذخیره‌سازی خشک) بذرهای دارای خواب فیزیولوژیک غیر عمیق می‌تواند از طریق رفع خواب بذر، قابلیت جوانه‌زنی آن‌ها را افزایش دهد. همچنین، مشخص شده است که با توجه به طول دوره پس‌رسی، پاسخ جوانه‌زنی برخی گونه‌ها به دما و پتانسیل آب تغییر می‌کند. گونه‌های وحشی گیاهان به واسطه کاربرد آن‌ها به عنوان منابع ژنتیکی در برنامه‌های به‌نژادی از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشند. از طرفی، شناخت خصوصیات و نیازهای جوانه‌زنی آن‌ها تحت شرایط محیطی مختلف منجر به تسهیل در تکثیر و حفظ این منابع ژنتیکی ارزشمند می‌شود. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور بررسی پاسخ جوانه‌زنی بذرهای گونه‌های وحشی گلرنگ به دما و پتانسیل آب در طی زمان‌های مختلف پس‌رسی انجام شد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه بذرهای دو گونه وحشی Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus به مدت 0، 2، 4، 6 و 12 ماه در دمای 25 درجه سانتی‌گراد پس‌رسی شدند. پس از هر دوره پس‌رسی، درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرها در دماهای 5، 10، 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی‌گراد بررسی و دماهای کاردینال جوانه‌زنی محاسبه شد. همچنین، پاسخ جوانه‌زنی به سطوح مختلف پتانسیل آب شامل صفر، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال بررسی شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که پس‌رسی بذرها به مدت 6-2 ماه باعث افزایش درصد جوانه‌زنی بذرها در مقایسه با شاهد شد، درحالی که در تیمار 12 ماه پس‌رسی درصد جوانه‌زنی کاهش یافت. به‌علاوه، بذرهای دو گونه C. oxycanthus و C. glaucus به نور و کاربرد جیبرلیک اسید حساس بودند و در حضور این تیمارها، درصد جوانه‌زنی افزایش یافت. این یافته‌ها نشان داد که هر دو گونه دارای درجات مختلفی از خواب فیزیولوژیک غیر عمیق هستند. با این حال گونه C. glaucus از خواب بالاتری برخوردار بود. همچنین، دوره‌های مختلف پس‌رسی منجر به افزایش دماهای پایه، مطلوب و سقف جوانه‌زنی در مقایسه با بذرهای تازه شدند. بررسی پاسخ جوانه‌زنی بذرهای دو گونه مورد بررسی نشان داد که در هر دو گونه با افزایش طول دوره پس‌رسی پتانسیل آب پایه برای 50 درصد جوانه‌زنی (ψb50) منفی‌تر شد و از این‌رو، تحمل به تنش خشکی در طی پس‌رسی افزایش پیدا کرد. نتیجه گیری: به طور خلاصه، پس‌رسی بذرها در گونه‌های وحشی گلرنگ در طی یک بازه زمانی مناسب (6-2 ماه) می‌تواند منجر به بهبود خصوصیات جوانه‌زنی آن‌ها تحت شرایط مختلف دمایی و رطوبتی شود. به‌علاوه، باید توجه داشت که انبارداری طولانی مدت بذرها می‌تواند منجر به کاهش کیفیت بذرها شود.https://ejcp.gau.ac.ir/article_6720_b35a90ff58283344f231ae9ba8227055.pdfپس‌رسیتنش خشکیتنش دماییخواب اولیهخواب ثانویه |
| spellingShingle | عبدالحسین رضائی فرشید قادری فر حمیدرضا صادقی پور واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی تولید گیاهان زراعی پس‌رسی تنش خشکی تنش دمایی خواب اولیه خواب ثانویه |
| title | واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی |
| title_full | واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی |
| title_fullStr | واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی |
| title_full_unstemmed | واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی |
| title_short | واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus و Carthamus glaucus) در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی |
| title_sort | واکنش جوانه‌زنی بذر دو گونه‌ی وحشی گلرنگ carthamus oxycanthus و carthamus glaucus در پاسخ به دما و پتانسیل آب در طی پس‌رسی |
| topic | پس‌رسی تنش خشکی تنش دمایی خواب اولیه خواب ثانویه |
| url | https://ejcp.gau.ac.ir/article_6720_b35a90ff58283344f231ae9ba8227055.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿbdạlḥsynrḍạỷy wạḵnsẖjwạnhznybdẖrdwgwnhywḥsẖyglrngcarthamusoxycanthuswcarthamusglaucusdrpạskẖbhdmạwptạnsylậbdrṭypsrsy AT frsẖydqạdryfr wạḵnsẖjwạnhznybdẖrdwgwnhywḥsẖyglrngcarthamusoxycanthuswcarthamusglaucusdrpạskẖbhdmạwptạnsylậbdrṭypsrsy AT ḥmydrḍạṣạdqypwr wạḵnsẖjwạnhznybdẖrdwgwnhywḥsẖyglrngcarthamusoxycanthuswcarthamusglaucusdrpạskẖbhdmạwptạnsylậbdrṭypsrsy |