بررسی الگوهای هجایی واژه‌های پنج هجایی زبان فارسی در چارچوب نظریه مورایی

این پژوهش با هدف بررسی ساختار و وزن هجا در واژه‌های پنج‌هجایی زبان فارسی، براساس نظریة مورایی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی‌- تحلیلی و گردآوری داده‌ها به شیوة کتابخانه‌ای بوده است. به این منظور، لغتنامة فارسی یک‌جلدی «فرهنگ روز سخن» (1383) مطالعه شده و پیکره‌ای متشکل از 1574 واژۀ پنج‌هجایی استخرا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا, رضا خیرآبادی, معصومه خیرآبادی
Format: Article
Language:fas
Published: Semnan University 2025-05-01
Series:مطالعات زبانی و بلاغی
Subjects:
Online Access:https://rhetorical.semnan.ac.ir/article_9741_9dd0d72968698b65c9f857c7bf286196.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:این پژوهش با هدف بررسی ساختار و وزن هجا در واژه‌های پنج‌هجایی زبان فارسی، براساس نظریة مورایی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی‌- تحلیلی و گردآوری داده‌ها به شیوة کتابخانه‌ای بوده است. به این منظور، لغتنامة فارسی یک‌جلدی «فرهنگ روز سخن» (1383) مطالعه شده و پیکره‌ای متشکل از 1574 واژۀ پنج‌هجایی استخراج شده است. داده‌ها به لحاظ الگوهای هجایی بررسی شده­اند؛ همچنین، تأثیر فرایند‌های واژه‌سازی و بازهجابندی بر نحوه واج‌آرایی و وزن هجاها مورد توجه قرارگرفته است. بر طبق نتایج، شصت و دو الگوی هجایی در ساختار واژه‌های مورد بررسی شناسایی شده که الگوی دارای پنج‌هجای باز با الگوی وزن مورایی 1-2-1-2-2 و تناوب L-H-L-H-H فراوانی بیشتری داشته است. محدودیت‌های اعمال­شده، در جهت افزایش تعداد هجای باز، سبک و کاهش خوشۀ همخوانی بوده است. بسامد هجای باز، به میزان زیادی از هجای بسته بیشتر بوده و فرایند واژه‌سازی اشتقاق و وندافزایی­ها در آن نقش داشته است. با وجود این، فراوانی هجاهای سنگین، دارای دو مورا بیشتر از هجاهای سبک یک‌مورایی بوده است. تبدیل هجای بسته به هجای باز در نتیجة اعمال فرایند اشتقاق، با کاهش وزن هجا و وجود هجاهای فوق سنگین با حضور خوشه‌های همخوانی در واژه‌ها ارتباط داشته است.
ISSN:2008-9570
2717-090X