ارزیابی شاخص S با استفاده از سه مدل منحنی مشخصه رطوبتی خاک در پنج کاربری مختلف در جنوب کرمان
چکیدهسابقه و هدف: یکی از راههای بیان رفتارهای فیزیکی خاک، توصیف ساختمان خاک میباشد. از آنجا که اندازه گیری کیفیت فیزیکی خاک بهطور مستقیم امکان پذیر نیست، به همین دلیل از خواص ویژهای که به عنوان شاخص تعریف می‌شوند، برای بیان کیفیت فیزیکی خاک استفاده میکنند. از شاخصهایی مختلفی از جمله شاخص S برای...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2019-02-01
|
| Series: | پژوهش‌های حفاظت آب و خاک |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwsc.gau.ac.ir/article_4464_0bcfb768346c3bc0514b155ba7ae6577.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | چکیدهسابقه و هدف: یکی از راههای بیان رفتارهای فیزیکی خاک، توصیف ساختمان خاک میباشد. از آنجا که اندازه گیری کیفیت فیزیکی خاک بهطور مستقیم امکان پذیر نیست، به همین دلیل از خواص ویژهای که به عنوان شاخص تعریف می‌شوند، برای بیان کیفیت فیزیکی خاک استفاده میکنند. از شاخصهایی مختلفی از جمله شاخص S برای بیان کیفیت فیزیکی خاک که شیب منحنی مشخصه رطوبتی خاک در نقطه عطف میباشد استفاده میشود. به نظر میرسد که تحقیقات چندانی در خصوص اثر کاربری بر شاخص S انجام نشده است، بنابراین هدف از این تحقیق، مقایسه نتایج شاخص S با سه مدل مختلف منحنی مشخصه رطوبتی خاک (شامل مدل ونگنوختن، مدل بروکس – کوری و مدل گرونولت– گرانت) در پنج کاربری مختلف در شهرستان جیرفت بود.مواد و روش‌ها: به همین منظور 350 نمونه دست خورده و 350 نمونه دست نخورده از کاربریهای مختلف (کاربری مرکبات، کاربری نخیلات، زراعی، جنگل و ترکیبی ) برداشت شد. برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، شامل درصد شن، درصد سیلت، درصد رس، قابلیت هدایت الکتریکی عصاره اشباع، چگالی ظاهری، درصد تخلخل کل و درصد مواد آلی اندازهگیری شدند. همچنین با استفاده از دستگاه صفحات فشاری، مقدار رطوبت خاک در مکش‌های 0، 30،10، 50، 100، 300، 500، 1000 و 1500 کیلوپاسکال تعیین شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که در منطقه مورد بررسی، بهترین کیفیت فیزیکی خاک در کاربری نخیلات دیده شد. همه کاربریها، به جز کاربری جنگل، دارای کیفیت فیزیکی مناسبی بودند. زیاد بودن مقدار شاخص S در کاربریهای مرکبات، نخیلات و زراعی میتواند بیانگر مدیریت بهتر خاک در شروع کشت و کار باشد. در کاربری ترکیبی، به دلیل کشت توامان یونجه و خرما، یونجه سبب برگشت مواد آلی بیشتر به خاک میشود و در نتیجه ساختمان خاک را بهبود میبخشد که در زیاد بودن مقدار شاخص نمایان میشود. در کاربریهایی که ساختمان خاک وضعیت بهتری داشت و یا عملیات مدیریتی مناسب اعمال شده بود، شاخص S زیادتر بود.نتیجه‌گیری: بهطور کلی، با وجود اختلاف ناچیز کاربریهای مرکبات، نخیلات و زراعی در مقدار شاخص S، کاربری نخیلات دارای میانگین شاخص S بالاتری بود. بهطوریکه مقدار آن در مدل ونگنوختن، بروکس-کوری و گرانت-گرونولت به ترتیب برابر با 06/0، 06/0و 04/0 بود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که دقت مدل ونگنوختن در برآورد و ارزیابی کیفیت خاک، به دلیل تمایز بیشتر بین خاکهای با کیفیت فیزیکی نزدیک بهتر بود زیرا برازش منحنی مشخصه رطوبتی دارای R2 بالاتر بود ( 92/0= R2). هرچند به دلیل اختلاف کم با دو مدل دیگر، به ویژه مدل بروکس و کوری (87/0= R2)، به نظر میرسد مدل مناسب برای ارزیابی کیفیت خاک در کاربریهای مختلف متفاوت میباشد. بنابراین ضروری است که این شاخص و سایر شاخصهای ارزیابی کیفیت فیزیکی خاک در اقلیمهای مختلف بیشتر بررسی گردد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2069 2322-2794 |