Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
Dillerin en büyük yapı taşlarından olan ve bölgeden bölgeye, şehirden şehre hatta köylere kadar, farklı ses ve şekil değişiklikleri gösteren ağızlar, ölçünlü (standart) dilin en önemli kaynakları ve alt kollarından biridir. Dillerin geleceği açısından da buradaki dil malzeme...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Van Yuzuncu Yıl University
2024-09-01
|
| Series: | Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.53568/yyusbed.1515505 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545355872698368 |
|---|---|
| author | Veysi Sevinçli |
| author_facet | Veysi Sevinçli |
| author_sort | Veysi Sevinçli |
| collection | DOAJ |
| description |
Dillerin en büyük yapı taşlarından olan ve bölgeden bölgeye, şehirden şehre hatta köylere kadar, farklı ses ve şekil değişiklikleri gösteren ağızlar, ölçünlü (standart) dilin en önemli kaynakları ve alt kollarından biridir. Dillerin geleceği açısından da buradaki dil malzemelerinin kaybolmadan derlenip toparlanması önem arz etmektedir. Bunun için de en etkili yol ve yöntem, derleme çalışmalarına hız kazanmasıdır. Derleme çalışmalarında asıl amaç, bir yörenin ses yapısını inceleyerek, dilde kaybolmuş, kaybolmaya yüz tutmuş kelimelerin yeniden tespiti ve ölçünlü dile kazandırmasıdır. Bunun bilicinde olan bilim âlemi, bu alanda çalışmaya XIX. yüzyılın ortalarında başlamış ve XX. yüzyılın ortalarında ise buna hız vermiştir. Bugün de üniversitelerde lehçelerle ilgili bölümler açılmış; yüksek lisans ve doktora düzeyinde pek çok çalışma yapılmış ve yapılmaya da devam etmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda yapılacak çalışmaların başında, gerek içinde barındırdığı kelime çeşitliliği ve gerekse onların telaffuzlarındaki ses farklılıkları hasebiyle, Adilcevaz ağzı tipik bir örnektir. Bu doğrultuda yapılan çalışmada amaç, bu alanda yapılan kelime ve metin derlemelerinde, Derleme sözlüğünde yer almayan kelimeleri, ya mevcut ya da yeniden yapılacak bir derleme sözlüğünde yer almasını sağlamak, yörenin dil ve kültür zenginliğine katkı sağlamaktır. Bundan dolayı, başlangıçta bu konuda yayımlanmış eserler taranıp derlemeler sözlüğünde bulunmayan kelimeler tespit edilecek ve bunların söz konusu sözlükte yer alması için gerekli adımlar atılacaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-6f0c46ca689d48dc8af6f82d63e0e7ae |
| institution | Kabale University |
| issn | 1302-6879 |
| language | English |
| publishDate | 2024-09-01 |
| publisher | Van Yuzuncu Yıl University |
| record_format | Article |
| series | Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| spelling | doaj-art-6f0c46ca689d48dc8af6f82d63e0e7ae2025-01-12T07:34:27ZengVan Yuzuncu Yıl UniversityYüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi1302-68792024-09-016521823010.53568/yyusbed.1515505 Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar Veysi Sevinçli0https://orcid.org/0000-0002-2069-7138IĞDIR ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ Dillerin en büyük yapı taşlarından olan ve bölgeden bölgeye, şehirden şehre hatta köylere kadar, farklı ses ve şekil değişiklikleri gösteren ağızlar, ölçünlü (standart) dilin en önemli kaynakları ve alt kollarından biridir. Dillerin geleceği açısından da buradaki dil malzemelerinin kaybolmadan derlenip toparlanması önem arz etmektedir. Bunun için de en etkili yol ve yöntem, derleme çalışmalarına hız kazanmasıdır. Derleme çalışmalarında asıl amaç, bir yörenin ses yapısını inceleyerek, dilde kaybolmuş, kaybolmaya yüz tutmuş kelimelerin yeniden tespiti ve ölçünlü dile kazandırmasıdır. Bunun bilicinde olan bilim âlemi, bu alanda çalışmaya XIX. yüzyılın ortalarında başlamış ve XX. yüzyılın ortalarında ise buna hız vermiştir. Bugün de üniversitelerde lehçelerle ilgili bölümler açılmış; yüksek lisans ve doktora düzeyinde pek çok çalışma yapılmış ve yapılmaya da devam etmektedir. Bu amaçlar doğrultusunda yapılacak çalışmaların başında, gerek içinde barındırdığı kelime çeşitliliği ve gerekse onların telaffuzlarındaki ses farklılıkları hasebiyle, Adilcevaz ağzı tipik bir örnektir. Bu doğrultuda yapılan çalışmada amaç, bu alanda yapılan kelime ve metin derlemelerinde, Derleme sözlüğünde yer almayan kelimeleri, ya mevcut ya da yeniden yapılacak bir derleme sözlüğünde yer almasını sağlamak, yörenin dil ve kültür zenginliğine katkı sağlamaktır. Bundan dolayı, başlangıçta bu konuda yayımlanmış eserler taranıp derlemeler sözlüğünde bulunmayan kelimeler tespit edilecek ve bunların söz konusu sözlükte yer alması için gerekli adımlar atılacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.53568/yyusbed.1515505 |
| spellingShingle | Veysi Sevinçli Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| title |
Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
|
| title_full |
Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
|
| title_fullStr |
Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
|
| title_full_unstemmed |
Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
|
| title_short |
Adilcevaz Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar
|
| title_sort | adilcevaz agzindan derleme sozlugu ne katkilar |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.53568/yyusbed.1515505 |
| work_keys_str_mv | AT veysisevincli adilcevazagzındanderlemesozlugunekatkılar |