تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)

سابقه و هدف: شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. کاربرد کودهای زیستی ‏عملکرد و مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مختلف از جمله شوری را افزایش می‌دهد. همچنین عنصر روی یک نقش مهمی را در ‏متابولیسم پروتئین،‌ فعالیت فتوسنتزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاه...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: زهرا محمدزاده, رئوف سیدشریفی, سلیم فرزانه, حامد نریمانی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2023-06-01
Series:تولید گیاهان زراعی
Subjects:
Online Access:https://ejcp.gau.ac.ir/article_6580_c4cbdc67c2d2539c7c6aae26dfeef4e6.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846144570751975424
author زهرا محمدزاده
رئوف سیدشریفی
سلیم فرزانه
حامد نریمانی
author_facet زهرا محمدزاده
رئوف سیدشریفی
سلیم فرزانه
حامد نریمانی
author_sort زهرا محمدزاده
collection DOAJ
description سابقه و هدف: شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. کاربرد کودهای زیستی ‏عملکرد و مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مختلف از جمله شوری را افزایش می‌دهد. همچنین عنصر روی یک نقش مهمی را در ‏متابولیسم پروتئین،‌ فعالیت فتوسنتزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاهان ایفا می‌کند. کمبود روی یک مشکل اساسی به‌خصوص در گیاهان ‏رشد کرده درخاک‌های با ‏pH‏ بالا است. در سال‌های اخیر محققان نشان داده‌اند که مقدار کمی از ریزمغذی‌هایی مانند روی به‌وسیله محلول‌‏پاشی می‌تواند توانایی گیاهان به تنش شوری را تحت تاثیر قرار دهد. سیلیکون نیز یک ریز مغذی مکمل برای سیستم‌های بیولوژیکی است و ‏نقش فیزیولوژیکی مهمی را در افزایش مقاومت در برابر تنش‌های مختلف محیطی دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی اثرات آزوسپریلیوم و ‏نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی تریتیکاله تحت تنش شوری بود.‏مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی ‏و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تنش شوری در سه سطح (عدم اعمال شوری به‌‏عنوان شاهد، اعمال شوری ‌60 و 120 میلی‌مولار) با استفاده از نمک کلرید سدیم، کاربرد باکتری محرک رشد در دو سطح (عدم تلقیح بذر ‏به‌عنوان شاهد و تلقیح بذر با باکتری آزوسپریلیوم)، محلول‌پاشی با نانو ذرات در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشی ‏‏8/0 گرم در لیتر نانواکسید روی، محلول‌پاشی 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون، محلول‌پاشی توام 4/0 میلی‌گرم در لیتر نانواکسید روی و 25 ‏میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون) بود. ‏یافته‌ها: نتایج نشان داد که کاربرد آزوسپریلیوم و محلول‌پاشی توام نانواکسید روی و سیلیکون تحت شرایط عدم اعمال شوری، شاخص ‏کلروفیل (24/49 درصد)، محتوای نسبی آب (82/59 درصد)، هدایت روزنه‌ای (6/57 درصد)، فلورسانس حداکثر (77/52 درصد)، فلورسانس ‏متغیر (09/136 درصد)، عملکرد کوانتومی (24/54 درصد) و عملکرد دانه (23/47 درصد) را نسبت به شرایط عدم کاربرد باکتری محرک رشد ‏و نانوذرات تحت شرایط شوری 120 میلی‌مولار افزایش داد. همچنین هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل به‌ترتیب 6/54 و 15/49 درصد ‏نسبت به شرایط عدم کاربرد باکتری محرک رشد و نانوذرات تحت همان سطح شوری، کاهش پیدا کرد. ‏نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد آزوسپریلیوم و محلول‌پاشی نانواکسید روی و سیلیکون می‌تواند عملکرد دانه تریتیکاله را در ‏شوری 120 میلی‌مولار به‌واسطه‌ی بهبود شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیکی همچون هدایت روزنه‌ای، شاخص ‏کلروفیل و محتوای نسبی آب افزایش دهد. از این رو می‌توان کاربرد باکتری‌های محرک رشد و نانوذرات (روی و سیلیکون) را به‌عنوان راه کار ‏مؤثر برای تعدیل اثرات تنش شوری پیشنهاد کرد.‏
format Article
id doaj-art-5d05e4811a624227add5072bb562fc0b
institution Kabale University
issn 2008-739X
2008-7403
language fas
publishDate 2023-06-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series تولید گیاهان زراعی
spelling doaj-art-5d05e4811a624227add5072bb562fc0b2024-12-02T07:07:47ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesتولید گیاهان زراعی2008-739X2008-74032023-06-011627910410.22069/ejcp.2023.20673.25396580تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)زهرا محمدزاده0رئوف سیدشریفی1سلیم فرزانه2حامد نریمانی3دانشجوی کارشناسی‌ارشد رشته علوم و تکنولوژی بذر، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران،استاد،گروه مهندسی تولیدو ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران،دانشیار، گروه مهندسی تولیدو ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران،دانشجوی دکتری رشته فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران،سابقه و هدف: شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. کاربرد کودهای زیستی ‏عملکرد و مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مختلف از جمله شوری را افزایش می‌دهد. همچنین عنصر روی یک نقش مهمی را در ‏متابولیسم پروتئین،‌ فعالیت فتوسنتزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاهان ایفا می‌کند. کمبود روی یک مشکل اساسی به‌خصوص در گیاهان ‏رشد کرده درخاک‌های با ‏pH‏ بالا است. در سال‌های اخیر محققان نشان داده‌اند که مقدار کمی از ریزمغذی‌هایی مانند روی به‌وسیله محلول‌‏پاشی می‌تواند توانایی گیاهان به تنش شوری را تحت تاثیر قرار دهد. سیلیکون نیز یک ریز مغذی مکمل برای سیستم‌های بیولوژیکی است و ‏نقش فیزیولوژیکی مهمی را در افزایش مقاومت در برابر تنش‌های مختلف محیطی دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی اثرات آزوسپریلیوم و ‏نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی تریتیکاله تحت تنش شوری بود.‏مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی ‏و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تنش شوری در سه سطح (عدم اعمال شوری به‌‏عنوان شاهد، اعمال شوری ‌60 و 120 میلی‌مولار) با استفاده از نمک کلرید سدیم، کاربرد باکتری محرک رشد در دو سطح (عدم تلقیح بذر ‏به‌عنوان شاهد و تلقیح بذر با باکتری آزوسپریلیوم)، محلول‌پاشی با نانو ذرات در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشی ‏‏8/0 گرم در لیتر نانواکسید روی، محلول‌پاشی 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون، محلول‌پاشی توام 4/0 میلی‌گرم در لیتر نانواکسید روی و 25 ‏میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون) بود. ‏یافته‌ها: نتایج نشان داد که کاربرد آزوسپریلیوم و محلول‌پاشی توام نانواکسید روی و سیلیکون تحت شرایط عدم اعمال شوری، شاخص ‏کلروفیل (24/49 درصد)، محتوای نسبی آب (82/59 درصد)، هدایت روزنه‌ای (6/57 درصد)، فلورسانس حداکثر (77/52 درصد)، فلورسانس ‏متغیر (09/136 درصد)، عملکرد کوانتومی (24/54 درصد) و عملکرد دانه (23/47 درصد) را نسبت به شرایط عدم کاربرد باکتری محرک رشد ‏و نانوذرات تحت شرایط شوری 120 میلی‌مولار افزایش داد. همچنین هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل به‌ترتیب 6/54 و 15/49 درصد ‏نسبت به شرایط عدم کاربرد باکتری محرک رشد و نانوذرات تحت همان سطح شوری، کاهش پیدا کرد. ‏نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد آزوسپریلیوم و محلول‌پاشی نانواکسید روی و سیلیکون می‌تواند عملکرد دانه تریتیکاله را در ‏شوری 120 میلی‌مولار به‌واسطه‌ی بهبود شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیکی همچون هدایت روزنه‌ای، شاخص ‏کلروفیل و محتوای نسبی آب افزایش دهد. از این رو می‌توان کاربرد باکتری‌های محرک رشد و نانوذرات (روی و سیلیکون) را به‌عنوان راه کار ‏مؤثر برای تعدیل اثرات تنش شوری پیشنهاد کرد.‏https://ejcp.gau.ac.ir/article_6580_c4cbdc67c2d2539c7c6aae26dfeef4e6.pdfتنششاخص کلروفیلعملکرد کوانتومیفلورسانس حداکثر
spellingShingle زهرا محمدزاده
رئوف سیدشریفی
سلیم فرزانه
حامد نریمانی
تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)
تولید گیاهان زراعی
تنش
شاخص کلروفیل
عملکرد کوانتومی
فلورسانس حداکثر
title تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)
title_full تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)
title_fullStr تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)
title_full_unstemmed تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)
title_short تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)
title_sort تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات روی و سیلیکون بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله triticosecale wittmak
topic تنش
شاخص کلروفیل
عملکرد کوانتومی
فلورسانس حداکثر
url https://ejcp.gau.ac.ir/article_6580_c4cbdc67c2d2539c7c6aae26dfeef4e6.pdf
work_keys_str_mv AT zhrạmḥmdzạdh tạtẖyrsẖwryậzwsprylywmwnạnwdẖrạtrwywsylyḵwnbrʿmlḵrdwbrkẖyṣfạtfyzywlwzẖyḵtrytyḵạlhtriticosecalewittmak
AT rỷwfsydsẖryfy tạtẖyrsẖwryậzwsprylywmwnạnwdẖrạtrwywsylyḵwnbrʿmlḵrdwbrkẖyṣfạtfyzywlwzẖyḵtrytyḵạlhtriticosecalewittmak
AT slymfrzạnh tạtẖyrsẖwryậzwsprylywmwnạnwdẖrạtrwywsylyḵwnbrʿmlḵrdwbrkẖyṣfạtfyzywlwzẖyḵtrytyḵạlhtriticosecalewittmak
AT ḥạmdnrymạny tạtẖyrsẖwryậzwsprylywmwnạnwdẖrạtrwywsylyḵwnbrʿmlḵrdwbrkẖyṣfạtfyzywlwzẖyḵtrytyḵạlhtriticosecalewittmak