Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme Yasağı
Sürpriz karar verme yasağı, hukukî dinlenilme hakkının önemli bir unsurudur. Bu yasak kapsamında hâkim, kararını tarafların açıkça gözden kaçırdıkları ya da önemsiz addettikleri bir hususa veya taraflardan farklı değerlendirdiği bir hususa dayandıramaz. Buna ek olarak bir mahkemenin içtihadını gerek...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Sakarya University, Sakarya
2024-12-01
|
| Series: | Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3938702 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841556416077234176 |
|---|---|
| author | Merve Uysal Doğukan Algan |
| author_facet | Merve Uysal Doğukan Algan |
| author_sort | Merve Uysal |
| collection | DOAJ |
| description | Sürpriz karar verme yasağı, hukukî dinlenilme hakkının önemli bir unsurudur. Bu yasak kapsamında hâkim, kararını tarafların açıkça gözden kaçırdıkları ya da önemsiz addettikleri bir hususa veya taraflardan farklı değerlendirdiği bir hususa dayandıramaz. Buna ek olarak bir mahkemenin içtihadını gerekçe sunmaksızın değiştirmesi de sürpriz karar verme yasağı kapsamında kabul edilmektedir. Sürpriz karar verme yasağı, âdil yargılanma hakkının eyleme geçirilerek güvence altına alınmasını sağlar. Yasak, davanın tarafları, fer’i müdahiller, ilgililer, geçici hukukî koruma taleplerinin tarafları başta olmak üzere çok sayıda kişiyi kapsamına alır. Yasağın konu bakımından kapsamını ise “husus” ifadesi oluşturur. Husus ifadesi ile, sınırlayıcı olmaması kaydıyla, vakıalar, maddî hukuka ilişkin düzenlemeler, usûl hukukuna ilişkin düzenlemeler, örf ve âdet, sözleşme hükümleri, öğreti görüşleri ve yargı kararları kastedilir. Sürpriz karar verme yasağı çerçevesinde vakıaya ilişkin hususlar ile hukukî hususları ayrıştırmak güç olsa da Alman hukukunda sürpriz karar verme yasağına ilişkin düzenlemeler ayrım yapılmasını kolaylaştırmaktadır. Bu bağlamda, Alman yargı kararları temel alınarak sürpriz karar verme yasağına konu olan medeni usul hukukuna ilişkin hukukî hususlar somutlaştırılmıştır. Çalışmada çevirisi yapılan kararlarda parantez içinde belirtilen ifadeler, okuma kolaylığı sağlaması açısından dipnotlarda gösterilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-5171ad624bf14201a7b875edef53b142 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2147-768X |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Sakarya University, Sakarya |
| record_format | Article |
| series | Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi |
| spelling | doaj-art-5171ad624bf14201a7b875edef53b1422025-01-07T09:03:20ZengSakarya University, SakaryaSakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi2147-768X2024-12-0112260964210.56701/shd.148600328Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme YasağıMerve Uysal0https://orcid.org/0000-0002-6487-2903Doğukan Algan1https://orcid.org/0009-0003-4000-4030MARMARA ÜNİVERSİTESİ, HUKUK FAKÜLTESİDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, ÖZEL HUKUK (DR)Sürpriz karar verme yasağı, hukukî dinlenilme hakkının önemli bir unsurudur. Bu yasak kapsamında hâkim, kararını tarafların açıkça gözden kaçırdıkları ya da önemsiz addettikleri bir hususa veya taraflardan farklı değerlendirdiği bir hususa dayandıramaz. Buna ek olarak bir mahkemenin içtihadını gerekçe sunmaksızın değiştirmesi de sürpriz karar verme yasağı kapsamında kabul edilmektedir. Sürpriz karar verme yasağı, âdil yargılanma hakkının eyleme geçirilerek güvence altına alınmasını sağlar. Yasak, davanın tarafları, fer’i müdahiller, ilgililer, geçici hukukî koruma taleplerinin tarafları başta olmak üzere çok sayıda kişiyi kapsamına alır. Yasağın konu bakımından kapsamını ise “husus” ifadesi oluşturur. Husus ifadesi ile, sınırlayıcı olmaması kaydıyla, vakıalar, maddî hukuka ilişkin düzenlemeler, usûl hukukuna ilişkin düzenlemeler, örf ve âdet, sözleşme hükümleri, öğreti görüşleri ve yargı kararları kastedilir. Sürpriz karar verme yasağı çerçevesinde vakıaya ilişkin hususlar ile hukukî hususları ayrıştırmak güç olsa da Alman hukukunda sürpriz karar verme yasağına ilişkin düzenlemeler ayrım yapılmasını kolaylaştırmaktadır. Bu bağlamda, Alman yargı kararları temel alınarak sürpriz karar verme yasağına konu olan medeni usul hukukuna ilişkin hukukî hususlar somutlaştırılmıştır. Çalışmada çevirisi yapılan kararlarda parantez içinde belirtilen ifadeler, okuma kolaylığı sağlaması açısından dipnotlarda gösterilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3938702sürpriz kararsürpriz karar verme yasağıhukukî husushukukî dinlenilme hakkıi̇şaret ve müzakere etme ödevisurprise decisionsprohibition of surprise decisionslegal matterright to be heardduty of notification and disclosure |
| spellingShingle | Merve Uysal Doğukan Algan Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme Yasağı Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi/Sakarya Hukuk Dergisi sürpriz karar sürpriz karar verme yasağı hukukî husus hukukî dinlenilme hakkı i̇şaret ve müzakere etme ödevi surprise decisions prohibition of surprise decisions legal matter right to be heard duty of notification and disclosure |
| title | Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme Yasağı |
| title_full | Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme Yasağı |
| title_fullStr | Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme Yasağı |
| title_full_unstemmed | Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme Yasağı |
| title_short | Alman Hukuku Örneğinde Medeni Usul Hukukunda Sürpriz Karar Verme Yasağı |
| title_sort | alman hukuku orneginde medeni usul hukukunda surpriz karar verme yasagi |
| topic | sürpriz karar sürpriz karar verme yasağı hukukî husus hukukî dinlenilme hakkı i̇şaret ve müzakere etme ödevi surprise decisions prohibition of surprise decisions legal matter right to be heard duty of notification and disclosure |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3938702 |
| work_keys_str_mv | AT merveuysal almanhukukuornegindemedeniusulhukukundasurprizkararvermeyasagı AT dogukanalgan almanhukukuornegindemedeniusulhukukundasurprizkararvermeyasagı |