Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri
Toplum belleğine imge ve ritüellerle kazınan ölüm olgusunun en yaşlı göstergelerinden olan mezar ve kitabe taşları, insanın şuurlu bir varlık olmasının kefareti olan ölme bilincinin kadim tercümanlarıdır. Antik Çağ’da natürel bir tinsellik, Orta Çağ’da monoteist bir dinselli...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Motif Yayıncılık
2023-06-01
|
| Series: | Dini Araştırmalar |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.15745/da.1271331 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545271074357248 |
|---|---|
| author | Tarık Güvendi |
| author_facet | Tarık Güvendi |
| author_sort | Tarık Güvendi |
| collection | DOAJ |
| description |
Toplum belleğine imge ve ritüellerle kazınan ölüm olgusunun en yaşlı göstergelerinden olan mezar ve kitabe taşları, insanın şuurlu bir varlık olmasının kefareti olan ölme bilincinin kadim tercümanlarıdır. Antik Çağ’da natürel bir tinsellik, Orta Çağ’da monoteist bir dinsellik üzerinden evcilleştirilen ölüm olgusu ve ölme olayı; bugün için epistemolojik açıdan pozitivist paradigmanın, yaşam tarzı bakımından tüketim kültürünün elinde profanlaşarak tinselliğini yitirmekte, varoluştan koparılarak vahşileştirilmektedir. Çalışmamız, seküler ölüm algısını ve bu algının neden olduğu bireysel ve toplumsal krizleri gelenek ve modernite bağlamında ele almaktadır. Çalışmamızın amacı, ölüm algısındaki natüralist ve materyalist kabullerin yaygınlaşmasına ve yas seremonilerinde gözlemlenen profan unsurların güçlenmesine dikkat çekmek ve bu sürecin birey ve toplumda bıraktığı izleri anlamlandırmaktır. Nitekim çalışmamızda, öleni ve kayba uğrayan özneyi örtbas etme ve sindirme çabalarının varoluşsal krizlere, yabancılaşmaya ve kendisine veya ötekine yönelen şiddete yol açtığı görülmektedir. Öte yandan alternatif bir algı olarak taşraya konumlanan geleneksel ölüm algısının ölüm ile yaşam arasında inşa ettiği uzlaşı kültürünün izlerine rastlanılmasının tesadüf olmadığı anlaşılmaktadır. Çalışmamız nitel bir araştırma türü olan doküman analizi deseni yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda ölüm olgusuna yönelik yaklaşımlar, kronolojik bir akışla literatür okumasına tabi tutulmuş; ölüm algısının 21. yüzyıla özgü tutumlarının çocukluğuna inilerek varılan teşhisler, dokümanter veri olarak iki farklı paradigmayı temsilen seçilmiş Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak (2004) ve Paramparça (2021) filmlerinin tarihsel göstergebilimsel ve sosyolojik çözümlemeleriyle sınanmıştır. Çalışmamız, günümüzde değişen ölüm algısı ve yas kültürünü derinlemesine irdeleyerek güncel bir topografya çıkarması ve henüz genç bir alan olan ölüm sosyolojisi çalışmalarına katkıda bulunmasıyla önem arz etmektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-4e09ce1d62664376947d9c1acbe71b86 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-966X |
| language | Arabic |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Motif Yayıncılık |
| record_format | Article |
| series | Dini Araştırmalar |
| spelling | doaj-art-4e09ce1d62664376947d9c1acbe71b862025-01-12T07:45:42ZaraMotif YayıncılıkDini Araştırmalar1301-966X2023-06-01266420724010.15745/da.1271331 Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri Tarık Güvendi0https://orcid.org/0000-0002-5238-9551MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI Toplum belleğine imge ve ritüellerle kazınan ölüm olgusunun en yaşlı göstergelerinden olan mezar ve kitabe taşları, insanın şuurlu bir varlık olmasının kefareti olan ölme bilincinin kadim tercümanlarıdır. Antik Çağ’da natürel bir tinsellik, Orta Çağ’da monoteist bir dinsellik üzerinden evcilleştirilen ölüm olgusu ve ölme olayı; bugün için epistemolojik açıdan pozitivist paradigmanın, yaşam tarzı bakımından tüketim kültürünün elinde profanlaşarak tinselliğini yitirmekte, varoluştan koparılarak vahşileştirilmektedir. Çalışmamız, seküler ölüm algısını ve bu algının neden olduğu bireysel ve toplumsal krizleri gelenek ve modernite bağlamında ele almaktadır. Çalışmamızın amacı, ölüm algısındaki natüralist ve materyalist kabullerin yaygınlaşmasına ve yas seremonilerinde gözlemlenen profan unsurların güçlenmesine dikkat çekmek ve bu sürecin birey ve toplumda bıraktığı izleri anlamlandırmaktır. Nitekim çalışmamızda, öleni ve kayba uğrayan özneyi örtbas etme ve sindirme çabalarının varoluşsal krizlere, yabancılaşmaya ve kendisine veya ötekine yönelen şiddete yol açtığı görülmektedir. Öte yandan alternatif bir algı olarak taşraya konumlanan geleneksel ölüm algısının ölüm ile yaşam arasında inşa ettiği uzlaşı kültürünün izlerine rastlanılmasının tesadüf olmadığı anlaşılmaktadır. Çalışmamız nitel bir araştırma türü olan doküman analizi deseni yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda ölüm olgusuna yönelik yaklaşımlar, kronolojik bir akışla literatür okumasına tabi tutulmuş; ölüm algısının 21. yüzyıla özgü tutumlarının çocukluğuna inilerek varılan teşhisler, dokümanter veri olarak iki farklı paradigmayı temsilen seçilmiş Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak (2004) ve Paramparça (2021) filmlerinin tarihsel göstergebilimsel ve sosyolojik çözümlemeleriyle sınanmıştır. Çalışmamız, günümüzde değişen ölüm algısı ve yas kültürünü derinlemesine irdeleyerek güncel bir topografya çıkarması ve henüz genç bir alan olan ölüm sosyolojisi çalışmalarına katkıda bulunmasıyla önem arz etmektedir.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.15745/da.1271331 |
| spellingShingle | Tarık Güvendi Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri Dini Araştırmalar |
| title |
Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri
|
| title_full |
Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri
|
| title_fullStr |
Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri
|
| title_full_unstemmed |
Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri
|
| title_short |
Gelenek ve Modernite Bağlamında Tinsel ve Seküler Ölüm: “Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak” ve “Paramparça” Filmleri
|
| title_sort | gelenek ve modernite baglaminda tinsel ve sekuler olum karpuz kabugundan gemiler yapmak ve paramparca filmleri |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.15745/da.1271331 |
| work_keys_str_mv | AT tarıkguvendi gelenekvemodernitebaglamındatinselvesekulerolumkarpuzkabugundangemileryapmakveparamparcafilmleri |