Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil Anlayışı

Bilim insanları sadece teori ve yasalarla değil aynı zamanda modeller ile de fenomenler hakkında bilgi edinmeye çalışırlar. Günümüzde modeller bilim etkinliğinin merkezinde görünmektedir. Bilimin modellere olan ilgisini fark eden birçok düşünür onların dünyanın ilgili kısımlarını temsil ettiği görüş...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Onur Kabil
Format: Article
Language:English
Published: Sakarya University 2022-04-01
Series:Skad
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2267175
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841556415356862464
author Onur Kabil
author_facet Onur Kabil
author_sort Onur Kabil
collection DOAJ
description Bilim insanları sadece teori ve yasalarla değil aynı zamanda modeller ile de fenomenler hakkında bilgi edinmeye çalışırlar. Günümüzde modeller bilim etkinliğinin merkezinde görünmektedir. Bilimin modellere olan ilgisini fark eden birçok düşünür onların dünyanın ilgili kısımlarını temsil ettiği görüşünde hemfikirdirler. Öte yandan düşünürlerin “temsil” anlayışları birbirlerinden oldukça farklıdır. Teorilerin semantik görüşünü benimseyen bilim felsefecileri bilimsel modelleri dünyanın doğru temsilleri olarak kavrarlar. Semantik görüşe göre bilimsel modeller matematiksel yapıdadırlar ve temsilin imkânı da modeller ile fiziksel sistemler arasındaki yapısal eşleşmeden (izomorfizm) kaynaklanır. Bu makalede semantik görüşün en popüler öğretisi olan izomorfist temsil anlayışının bilimsel temsile ilişkin pratiklerimizi açıklamada başarısız olduğu savunulacaktır. İzomorfizm bilimsel temsili, model ile modelin ilgili olduğu fiziksel sistem arasındaki ilişkilere indirgeyerek faillerin bilimsel etkinlikteki rolünü dışarıda bırakmakta, modellerin biricikliğini ve kusurlu temsili izah edememekte ve ayrıca temsilin biçimsel özelliklerini karşılayamamaktadır. Son olarak semantik görüş temsil ile doğru temsil arasında bir ayrım yapmadığı için temsile ilişkin pratiklerimizi hakkıyla açıklayamamaktadır.
format Article
id doaj-art-4c32e92ad00d4c33a7fbb2801b5f230f
institution Kabale University
issn 2667-4718
language English
publishDate 2022-04-01
publisher Sakarya University
record_format Article
series Skad
spelling doaj-art-4c32e92ad00d4c33a7fbb2801b5f230f2025-01-07T08:52:02ZengSakarya UniversitySkad2667-47182022-04-0181611910.25306/skad.107701828Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil AnlayışıOnur Kabil0https://orcid.org/0000-0001-7545-7994SAKARYA ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, FELSEFE BÖLÜMÜBilim insanları sadece teori ve yasalarla değil aynı zamanda modeller ile de fenomenler hakkında bilgi edinmeye çalışırlar. Günümüzde modeller bilim etkinliğinin merkezinde görünmektedir. Bilimin modellere olan ilgisini fark eden birçok düşünür onların dünyanın ilgili kısımlarını temsil ettiği görüşünde hemfikirdirler. Öte yandan düşünürlerin “temsil” anlayışları birbirlerinden oldukça farklıdır. Teorilerin semantik görüşünü benimseyen bilim felsefecileri bilimsel modelleri dünyanın doğru temsilleri olarak kavrarlar. Semantik görüşe göre bilimsel modeller matematiksel yapıdadırlar ve temsilin imkânı da modeller ile fiziksel sistemler arasındaki yapısal eşleşmeden (izomorfizm) kaynaklanır. Bu makalede semantik görüşün en popüler öğretisi olan izomorfist temsil anlayışının bilimsel temsile ilişkin pratiklerimizi açıklamada başarısız olduğu savunulacaktır. İzomorfizm bilimsel temsili, model ile modelin ilgili olduğu fiziksel sistem arasındaki ilişkilere indirgeyerek faillerin bilimsel etkinlikteki rolünü dışarıda bırakmakta, modellerin biricikliğini ve kusurlu temsili izah edememekte ve ayrıca temsilin biçimsel özelliklerini karşılayamamaktadır. Son olarak semantik görüş temsil ile doğru temsil arasında bir ayrım yapmadığı için temsile ilişkin pratiklerimizi hakkıyla açıklayamamaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2267175scientific modelscientific representationisomorphismsemantic viewrepresentationbilimsel modelbilimsel temsili̇zomorfizmsemantik görüştemsil
spellingShingle Onur Kabil
Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil Anlayışı
Skad
scientific model
scientific representation
isomorphism
semantic view
representation
bilimsel model
bilimsel temsil
i̇zomorfizm
semantik görüş
temsil
title Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil Anlayışı
title_full Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil Anlayışı
title_fullStr Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil Anlayışı
title_full_unstemmed Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil Anlayışı
title_short Teorilere İlişkin Semantik Görüşün Bilimsel Temsil Anlayışı
title_sort teorilere iliskin semantik gorusun bilimsel temsil anlayisi
topic scientific model
scientific representation
isomorphism
semantic view
representation
bilimsel model
bilimsel temsil
i̇zomorfizm
semantik görüş
temsil
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2267175
work_keys_str_mv AT onurkabil teorilereiliskinsemantikgorusunbilimseltemsilanlayısı