O regułach prawnych w Egipcie rzymskim, albo jak rodzi się reguła?

Reguły prawne, ich treść, pochodzenie i zakres stosowania cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem badaczy. W ostatnich dekadach temat ten, tradycyjnie przedmiot uwagi największych przedstawicieli naszej dyscypliny, brany jest na warsztat jeszcze częściej niż niegdyś. To nowe wzmożenie badawcze wyn...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Jakub Urbanik
Format: Article
Language:English
Published: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie 2020-12-01
Series:Zeszyty Prawnicze
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/zp/article/view/7451
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Reguły prawne, ich treść, pochodzenie i zakres stosowania cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem badaczy. W ostatnich dekadach temat ten, tradycyjnie przedmiot uwagi największych przedstawicieli naszej dyscypliny, brany jest na warsztat jeszcze częściej niż niegdyś. To nowe wzmożenie badawcze wynika z odwiecznego poszukiwania sensu naszej dyscypliny: a reguły prawne, z ich atrakcyjną łacińską postacią (nawet jeśli w formie często samym Rzymianom nieznanej), zdają się przydawać nowe tchnienie użyteczności prawu rzymskiemu w XXI w. Jawi się ono współczesnym jako rezerwuar powszechnie obowiązujących, a jednocześnie zrozumiałych reguł – norm. Przy okazji, te chwytliwe cytaty, gotowe do użycia w codziennym dyskursie przez współczesnych prawników, dowodzić mają, jak użyteczni i istotni być możemy dla współczesności. W prezentowanym eseju zajmuję się próbą rekonstrukcji dróg powstawania takich reguł, które do naszych czasów dotarły najczęściej odarte ze swego oryginalnego kontekstu. W tym celu przedstawiam dokumenty procesowe z Egiptu rzymskiego (protokoły postępowań, wyroki oraz decyzje sędziów, a także petycje stron). Znajdujemy w nich cytowane często w lakonicznej, epigramatycznej formie prawa (nomoi) czy też wcześniejsze decyzje jurysdykcyjne. Takie kategoryczne stwierdzenia, poddane „regulalizacji” przepisy prawa strony przywołują, chcąc jakby związać władzę sądową, by wydała pomyślne im rozstrzygnięcie. W tekście przedstawiam zatem użycia i nadużycia tak rozumianych reguł, szczegółowo zajmując się P. Oxy. II 237, P. Oxy. XLII 3015 oraz SB XIV 12139.
ISSN:1643-8183
2353-8139