Uticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinama
Korišćenje biomase, kao regionalno dostupnog obnovljivog izvora energije je jedan od ključnih koraka ka dekarbonizaciji i ostvarivanju održivog razvoja zemalja koje su u razvoju. Biomasa koja se koristi na održiv način smatra se ugljenično neutralnim gorivom. Zahvaljujući svojim svojstvima predstavl...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Savez energetičara
2024-06-01
|
| Series: | Energija, Ekonomija, Ekologija |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://doi.ub.kg.ac.rs/doi/casopisi/energija-ekonomija-ekologija/10-46793-eee24-2-31v/ |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841554625560313856 |
|---|---|
| author | Vladimir Vukašinović Dusan Gordic Jelena Nikolić Mladen Josijević Davor Končalović |
| author_facet | Vladimir Vukašinović Dusan Gordic Jelena Nikolić Mladen Josijević Davor Končalović |
| author_sort | Vladimir Vukašinović |
| collection | DOAJ |
| description | Korišćenje biomase, kao regionalno dostupnog obnovljivog izvora energije je jedan od ključnih koraka ka dekarbonizaciji i ostvarivanju održivog razvoja zemalja koje su u razvoju. Biomasa koja se koristi na održiv način smatra se ugljenično neutralnim gorivom. Zahvaljujući svojim svojstvima predstavlja energent koji može doprineti ostvarivanju cilja ugljenične neutralnosti. Iako, za razliku od foslinih goriva, emituje niske emisije zagađujućih materija, kada se govori o kontrolisanom procesu potpunog sagorevanja, sve su češći problemi koji se javljaju usled neadekvatnog korišćenja biomase. U mnogim zemljama u razvoju, biomasa, posebno drvna, se često koristi na tradicionalan i neefikasan način za kuvanje i zagrevanje prostora u ložištima sa minimalnom mogućnošću kontrole procesa sagorevanja. Takav neefikasan način korišćenja biomase može izazvati ozbiljne ekološke probleme. Nepotpuno sagorevanje drvne biomase može rezultirati emisijom štetnih supstanci, uključujući čestice (mešavina dima, čađi i kiselina) i ugljen-monoksid (CO). Ove supstance su opasne po zdravlje ljudi i imaju negativne efekte na kvalitet vazduha. Pored toga, sagorevanje biomase na visokim temperaturama može generisati azotne okside (NOx), čime se dodatno pogoršava ekološki uticaj. U Srbiji, prema popisu iz 2022. godine svega 20% stambenih jedinica povezano na sisteme daljinskog grejanja dok 77% čine individualni sistemi grejanja. Kod individualnih sistema grejanja 31% čine stanovi koji imaju instalacije grejanja. Od ukupnog broja nastanjenih stanova u gradskim sredinama koji nisu povezani na sistem daljinskog grejanja, drvo kao energent koristi 47,60 %, ugalj 2,07%, prirodni gas 17,40%, a električnu energiju 29,00%. U radu je analizirano 15 gradskih sredina u Srbiji kod kojih je vazduh kategorisan u III kategoriju kao posledica emisija PM2,5 i P10 čestica. Sistemi daljinskog grejanja analiziranih gradova se zasnivaju na korišćenju prirodnog gasa (11 gradova), dok je ugalj preovlađujuće gorivo u tri grada i mazut u jednom gradu. U većini analiziranih gradovima individualni sistemi grejanja imaju udele najčešće preko 70% i zasnovani su najvećim delom na korišćenju čvrste biomase, iznad 60%. Dnevna prekoračenja emisija PM čestica, koja su višestruko iznad dozvoljene granice, su u preko 95% u toku grejne sezone. |
| format | Article |
| id | doaj-art-47558881ee504310ba925fead2dea58d |
| institution | Kabale University |
| issn | 0354-8651 2812-7528 |
| language | English |
| publishDate | 2024-06-01 |
| publisher | Savez energetičara |
| record_format | Article |
| series | Energija, Ekonomija, Ekologija |
| spelling | doaj-art-47558881ee504310ba925fead2dea58d2025-01-08T12:30:50ZengSavez energetičaraEnergija, Ekonomija, Ekologija0354-86512812-75282024-06-01262313710.46793/EEE24-2.31VUticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinamaVladimir Vukašinović0https://orcid.org/0000-0001-6489-2632Dusan Gordic1https://orcid.org/0000-0002-1058-5810Jelena Nikolić2https://orcid.org/0000-0002-8429-0652Mladen Josijević3https://orcid.org/0000-0001-9619-0897Davor Končalović4https://orcid.org/0000-0003-1207-2653Faculty of Engineering University of Kragujevac: Kragujevac, RSFaculty of Engineering University of Kragujevac: Kragujevac, RSFaculty of Engineering University of Kragujevac: Kragujevac, RSFaculty of Engineering University of Kragujevac: Kragujevac, RSFaculty of Engineering University of Kragujevac: Kragujevac, RSKorišćenje biomase, kao regionalno dostupnog obnovljivog izvora energije je jedan od ključnih koraka ka dekarbonizaciji i ostvarivanju održivog razvoja zemalja koje su u razvoju. Biomasa koja se koristi na održiv način smatra se ugljenično neutralnim gorivom. Zahvaljujući svojim svojstvima predstavlja energent koji može doprineti ostvarivanju cilja ugljenične neutralnosti. Iako, za razliku od foslinih goriva, emituje niske emisije zagađujućih materija, kada se govori o kontrolisanom procesu potpunog sagorevanja, sve su češći problemi koji se javljaju usled neadekvatnog korišćenja biomase. U mnogim zemljama u razvoju, biomasa, posebno drvna, se često koristi na tradicionalan i neefikasan način za kuvanje i zagrevanje prostora u ložištima sa minimalnom mogućnošću kontrole procesa sagorevanja. Takav neefikasan način korišćenja biomase može izazvati ozbiljne ekološke probleme. Nepotpuno sagorevanje drvne biomase može rezultirati emisijom štetnih supstanci, uključujući čestice (mešavina dima, čađi i kiselina) i ugljen-monoksid (CO). Ove supstance su opasne po zdravlje ljudi i imaju negativne efekte na kvalitet vazduha. Pored toga, sagorevanje biomase na visokim temperaturama može generisati azotne okside (NOx), čime se dodatno pogoršava ekološki uticaj. U Srbiji, prema popisu iz 2022. godine svega 20% stambenih jedinica povezano na sisteme daljinskog grejanja dok 77% čine individualni sistemi grejanja. Kod individualnih sistema grejanja 31% čine stanovi koji imaju instalacije grejanja. Od ukupnog broja nastanjenih stanova u gradskim sredinama koji nisu povezani na sistem daljinskog grejanja, drvo kao energent koristi 47,60 %, ugalj 2,07%, prirodni gas 17,40%, a električnu energiju 29,00%. U radu je analizirano 15 gradskih sredina u Srbiji kod kojih je vazduh kategorisan u III kategoriju kao posledica emisija PM2,5 i P10 čestica. Sistemi daljinskog grejanja analiziranih gradova se zasnivaju na korišćenju prirodnog gasa (11 gradova), dok je ugalj preovlađujuće gorivo u tri grada i mazut u jednom gradu. U većini analiziranih gradovima individualni sistemi grejanja imaju udele najčešće preko 70% i zasnovani su najvećim delom na korišćenju čvrste biomase, iznad 60%. Dnevna prekoračenja emisija PM čestica, koja su višestruko iznad dozvoljene granice, su u preko 95% u toku grejne sezone.https://doi.ub.kg.ac.rs/doi/casopisi/energija-ekonomija-ekologija/10-46793-eee24-2-31v/biomasakvalitet vazduhaemisijeindividualna ložišta |
| spellingShingle | Vladimir Vukašinović Dusan Gordic Jelena Nikolić Mladen Josijević Davor Končalović Uticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinama Energija, Ekonomija, Ekologija biomasa kvalitet vazduha emisije individualna ložišta |
| title | Uticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinama |
| title_full | Uticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinama |
| title_fullStr | Uticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinama |
| title_full_unstemmed | Uticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinama |
| title_short | Uticaj individualnih ložišta na biomasu na zagađenost vazduha u urbanim sredinama |
| title_sort | uticaj individualnih lozista na biomasu na zagadenost vazduha u urbanim sredinama |
| topic | biomasa kvalitet vazduha emisije individualna ložišta |
| url | https://doi.ub.kg.ac.rs/doi/casopisi/energija-ekonomija-ekologija/10-46793-eee24-2-31v/ |
| work_keys_str_mv | AT vladimirvukasinovic uticajindividualnihlozistanabiomasunazagađenostvazduhauurbanimsredinama AT dusangordic uticajindividualnihlozistanabiomasunazagađenostvazduhauurbanimsredinama AT jelenanikolic uticajindividualnihlozistanabiomasunazagađenostvazduhauurbanimsredinama AT mladenjosijevic uticajindividualnihlozistanabiomasunazagađenostvazduhauurbanimsredinama AT davorkoncalovic uticajindividualnihlozistanabiomasunazagađenostvazduhauurbanimsredinama |