برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندم

سابقه و هدف: مدل QUEFTS برای بهینه‏سازی مدیریت کود در گیاهان زراعی استفاده می‏شود، ولی تاکنون در ایران از این مدل استفاده نشده است. این مدل اثرات متقابل NPK روی کارایی درونی جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم را در نظر می‏گیرد و امکان تفکیک سطوح مختلف عملکرد هدف در شرایط مختلف کودی را می‏دهد. پیش از ک...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: الیاس سلطانی, افشین سلطانی, نادر محمدی, بنیامین ترابی, ابراهیم زینلی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2015-11-01
Series:تولید گیاهان زراعی
Subjects:
Online Access:https://ejcp.gau.ac.ir/article_2589_485cfe03aaad825282b120ec1cdd7805.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846144714469801984
author الیاس سلطانی
افشین سلطانی
نادر محمدی
بنیامین ترابی
ابراهیم زینلی
author_facet الیاس سلطانی
افشین سلطانی
نادر محمدی
بنیامین ترابی
ابراهیم زینلی
author_sort الیاس سلطانی
collection DOAJ
description سابقه و هدف: مدل QUEFTS برای بهینه‏سازی مدیریت کود در گیاهان زراعی استفاده می‏شود، ولی تاکنون در ایران از این مدل استفاده نشده است. این مدل اثرات متقابل NPK روی کارایی درونی جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم را در نظر می‏گیرد و امکان تفکیک سطوح مختلف عملکرد هدف در شرایط مختلف کودی را می‏دهد. پیش از کاربرد این مدل نیاز است که پارامترهای گیاهی برای منطقه مورد مطالعه تعیین شوند. اولین مرحله از مدل نیاز به تخمین ظرفیت خاک برای تامین عناصر یا پتانسیل عرضه خاک برای عناصر NPK در هر مزرعه یا منطقه دارد. در مرحله دوم، میزان جذب واقعی یک عنصر (UN، UP و UK) براساس پتانسیل عرضه عنصر محاسبه می‏شود (SN، SP و SK). در مرحله سوم، دو دامنه عملکرد به دست آمده برای هر عنصر (YND, YNA, YPD, YPA, YKD, YKA) از مقادیر جدب NPK در مرحله دوم محاسبه می‏شود. مواد و روش‏ها: برای این منظور دو آزمایش 1) آزمایش پیمایشی در 45 مزرعه زیرکشت گندم، 2) آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 36 ترکیب تیمار کودی صورت گرفت. قبل از انجام هر دو آزمایش از خاک مزارع نمونه‏گیری شد و آنالیز خاک برای تعیین مقدار عناصر موجود در خاک صورت گرفت. در این دو آزمایش عملکرد دانه و بیولوژیک، میزان جذب عناصر NPK، کارایی درونی استفاده از عناصر و حداکثر تجمع و رقیق‏سازی عناصر محاسبه شدند. یافنه‏ها: نتایج نشان داد که مقادیر حداکثر و حداقل کارایی درونی استفاده از نیتروژن در آزمایش اول به‎ترتیب حدود 48 و 25 کیلوگرم بر کیلوگرم و در آزمایش دوم 46 و 17 کیلوگرم بر کیلوگرم به‏دست آمد. آزمایش اول نشان داد که کارایی درونی استفاده از فسفر در مزارع کشاورزان بین 194 تا 442 کیلوگرم بر کیلوگرم تغییر داشت. همین مقادیر در آزمایش دوم بین 97 تا 264 کیلوگرم بر کیلوگرم بود. با محاسبه مقادیر کارایی درونی استفاده از پتاسیم در آزمایش اول مشاهده شد که مقادیر آن بین 32 تا 68 کیلوگرم بر کیلوگرم تغییر داشت. در آزمایش دوم بیشترین و کمترین مقادیر کارایی درونی استفاده از پتاسیم ‎25 و 9 کیلوگرم بر کیلوگرم بود. حداکثر رقیق‎سازی برای عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به‎ترتیب 46، 415 و 56 (کیلو‌گرم دانه بر کیلو‌گرم عنصر جذب شده) به دست آمد. همچنین حداکثر تجمع برای عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به‎ترتیب 25، 120 و 14 (کیلو‌گرم دانه بر کیلو‏گرم عنصر جذب شده) بود. نتیجه‏گیری: در گذشته چنین تحقیقی در ایران صورت نگرفته بود و این اولین بار بود که پارامترهای مربوط به دامنه‫های عملکرد (حداکثر تجمع و رقیق‫سازی) برای یک گیاه زراعی در ایران و گرگان تعیین شد. این مدل نه تنها امکان تخمین نیاز کودی برای رسیدن به عملکرد هدف را می‏دهد بلکه ابزاری مفید برای شناسایی شرایط تغذیه‏ای مناسب برای رسیدن به عملکرد هدف را مهیا می‏سازد. کالیبراسیون مدل QUEFTS برای گندم نیاز به تعیین دو حدبالا و پایین حداکثر تجمع (a) و حداکثر رقیق‏سازی (d) عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاهان در رابطه به عملکرد دانه دارد.
format Article
id doaj-art-44c9178ec1d34bf08dc1c8051f4c0426
institution Kabale University
issn 2008-739X
2008-7403
language fas
publishDate 2015-11-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series تولید گیاهان زراعی
spelling doaj-art-44c9178ec1d34bf08dc1c8051f4c04262024-12-02T06:56:30ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesتولید گیاهان زراعی2008-739X2008-74032015-11-018341622589برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندمالیاس سلطانی0افشین سلطانی1نادر محمدی2بنیامین ترابی3ابراهیم زینلی4-دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان-عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ولیعصر رفسنجانعضو هیئت علمی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانسابقه و هدف: مدل QUEFTS برای بهینه‏سازی مدیریت کود در گیاهان زراعی استفاده می‏شود، ولی تاکنون در ایران از این مدل استفاده نشده است. این مدل اثرات متقابل NPK روی کارایی درونی جذب عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم را در نظر می‏گیرد و امکان تفکیک سطوح مختلف عملکرد هدف در شرایط مختلف کودی را می‏دهد. پیش از کاربرد این مدل نیاز است که پارامترهای گیاهی برای منطقه مورد مطالعه تعیین شوند. اولین مرحله از مدل نیاز به تخمین ظرفیت خاک برای تامین عناصر یا پتانسیل عرضه خاک برای عناصر NPK در هر مزرعه یا منطقه دارد. در مرحله دوم، میزان جذب واقعی یک عنصر (UN، UP و UK) براساس پتانسیل عرضه عنصر محاسبه می‏شود (SN، SP و SK). در مرحله سوم، دو دامنه عملکرد به دست آمده برای هر عنصر (YND, YNA, YPD, YPA, YKD, YKA) از مقادیر جدب NPK در مرحله دوم محاسبه می‏شود. مواد و روش‏ها: برای این منظور دو آزمایش 1) آزمایش پیمایشی در 45 مزرعه زیرکشت گندم، 2) آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 36 ترکیب تیمار کودی صورت گرفت. قبل از انجام هر دو آزمایش از خاک مزارع نمونه‏گیری شد و آنالیز خاک برای تعیین مقدار عناصر موجود در خاک صورت گرفت. در این دو آزمایش عملکرد دانه و بیولوژیک، میزان جذب عناصر NPK، کارایی درونی استفاده از عناصر و حداکثر تجمع و رقیق‏سازی عناصر محاسبه شدند. یافنه‏ها: نتایج نشان داد که مقادیر حداکثر و حداقل کارایی درونی استفاده از نیتروژن در آزمایش اول به‎ترتیب حدود 48 و 25 کیلوگرم بر کیلوگرم و در آزمایش دوم 46 و 17 کیلوگرم بر کیلوگرم به‏دست آمد. آزمایش اول نشان داد که کارایی درونی استفاده از فسفر در مزارع کشاورزان بین 194 تا 442 کیلوگرم بر کیلوگرم تغییر داشت. همین مقادیر در آزمایش دوم بین 97 تا 264 کیلوگرم بر کیلوگرم بود. با محاسبه مقادیر کارایی درونی استفاده از پتاسیم در آزمایش اول مشاهده شد که مقادیر آن بین 32 تا 68 کیلوگرم بر کیلوگرم تغییر داشت. در آزمایش دوم بیشترین و کمترین مقادیر کارایی درونی استفاده از پتاسیم ‎25 و 9 کیلوگرم بر کیلوگرم بود. حداکثر رقیق‎سازی برای عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به‎ترتیب 46، 415 و 56 (کیلو‌گرم دانه بر کیلو‌گرم عنصر جذب شده) به دست آمد. همچنین حداکثر تجمع برای عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به‎ترتیب 25، 120 و 14 (کیلو‌گرم دانه بر کیلو‏گرم عنصر جذب شده) بود. نتیجه‏گیری: در گذشته چنین تحقیقی در ایران صورت نگرفته بود و این اولین بار بود که پارامترهای مربوط به دامنه‫های عملکرد (حداکثر تجمع و رقیق‫سازی) برای یک گیاه زراعی در ایران و گرگان تعیین شد. این مدل نه تنها امکان تخمین نیاز کودی برای رسیدن به عملکرد هدف را می‏دهد بلکه ابزاری مفید برای شناسایی شرایط تغذیه‏ای مناسب برای رسیدن به عملکرد هدف را مهیا می‏سازد. کالیبراسیون مدل QUEFTS برای گندم نیاز به تعیین دو حدبالا و پایین حداکثر تجمع (a) و حداکثر رقیق‏سازی (d) عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاهان در رابطه به عملکرد دانه دارد.https://ejcp.gau.ac.ir/article_2589_485cfe03aaad825282b120ec1cdd7805.pdfجذب عناصرکارایی درونی عناصرعملکردحداکثر تجمع و رقیق‏سازی عناصر
spellingShingle الیاس سلطانی
افشین سلطانی
نادر محمدی
بنیامین ترابی
ابراهیم زینلی
برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندم
تولید گیاهان زراعی
جذب عناصر
کارایی درونی عناصر
عملکرد
حداکثر تجمع و رقیق‏سازی عناصر
title برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندم
title_full برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندم
title_fullStr برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندم
title_full_unstemmed برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندم
title_short برآورد پارامترهای گیاهی مدل QUEFTS برای بهینه سازی تغذیه NPK در گندم
title_sort برآورد پارامترهای گیاهی مدل quefts برای بهینه سازی تغذیه npk در گندم
topic جذب عناصر
کارایی درونی عناصر
عملکرد
حداکثر تجمع و رقیق‏سازی عناصر
url https://ejcp.gau.ac.ir/article_2589_485cfe03aaad825282b120ec1cdd7805.pdf
work_keys_str_mv AT ạlyạsslṭạny brậwrdpạrạmtrhạygyạhymdlqueftsbrạybhynhsạzytgẖdẖyhnpkdrgndm
AT ạfsẖynslṭạny brậwrdpạrạmtrhạygyạhymdlqueftsbrạybhynhsạzytgẖdẖyhnpkdrgndm
AT nạdrmḥmdy brậwrdpạrạmtrhạygyạhymdlqueftsbrạybhynhsạzytgẖdẖyhnpkdrgndm
AT bnyạmyntrạby brậwrdpạrạmtrhạygyạhymdlqueftsbrạybhynhsạzytgẖdẖyhnpkdrgndm
AT ạbrạhymzynly brậwrdpạrạmtrhạygyạhymdlqueftsbrạybhynhsạzytgẖdẖyhnpkdrgndm