Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham
Bu makale, insanın delil ve kanıt aramaksızın bir görüşe ya da gruba bağlanması anlamıyla taklidin, bilgi ve inanç ile olan bağıntısı ve insanın düşünmesine imkân tanımadan zihninde hazır bulduğu bilgi olarak ilhamın Mu’tezilî yaklaşımla tetkikine odaklanmaktadır. Bu doğrult...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Siirt University
2024-06-01
|
| Series: | Marifetname |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.47425/marifetname.vi.1466417 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545731899392000 |
|---|---|
| author | Hüseyin Maraz |
| author_facet | Hüseyin Maraz |
| author_sort | Hüseyin Maraz |
| collection | DOAJ |
| description |
Bu makale, insanın delil ve kanıt aramaksızın bir görüşe ya da gruba bağlanması anlamıyla taklidin, bilgi ve inanç ile olan bağıntısı ve insanın düşünmesine imkân tanımadan zihninde hazır bulduğu bilgi olarak ilhamın Mu’tezilî yaklaşımla tetkikine odaklanmaktadır. Bu doğrultuda makalede öncelikle, Mu’tezile’nin taklit ve ilhama yaklaşımları tespit edilecek, sonrasında bilgi ediminde insanın düşünsel çabasıyla çelişen her iki eğilimin analizi yapılacaktır. Her iki kavramın bilgi kaynakları arasında yer almamasının mantıksal gerekçeleri ortaya konularak aynı zamanda bireysel ve sosyal bir soruna da işaret edilecektir. Makalenin esas hedefi ve özgünlüğü ise süregelen bir problemin eleştirisi bağlamında meseleye yaklaşması olacaktır. Bu itibarla makalede ana temayı oluşturan kavramların kısa lügavî tahlili yapıldıktan sonra tartışma konusu iki başlık altında ele alınacaktır. Makalenin planı gereği taklit ve ilhamın iman ile doğrudan bağıntısı kurulmayacak tamamıyla epistemik değeri üzerinden konu tartışılacaktır. Karşılaştırma türünde bir çalışma olmadığı için de konu Mu’tezile merkezinde değerlendirilecek, tematik bağlamın sınırları içerisinde tasvir edilmeye gayret edilecektir. Mu’tezilî bilginlere özgü klasik kaynakların yanında Zeydî-Mu’tezilî âlimlerin eserleri bununla birlikte günümüzde kaleme alınan benzeri çalışmalar makalenin bilimsel literatürünü oluşturacaktır. Genel hatlarıyla bir mezhebin yaklaşımı merkeze alındığından tasvirî bir yöntem üzerinden fikrî değerlendirmeler yapılacaktır. Sonuç olarak bilinçsiz itaatin ve özel bilgi arayışının bilgi değeri taşımadığı, doğru olan yöntemin akıl yürütme ve düşünme olduğu, gerçek itaatin bilgiye olması gerektiği vurgulanacaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-3f571b87d22d4286802c301e1a1cd7f4 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2757-752X |
| language | Arabic |
| publishDate | 2024-06-01 |
| publisher | Siirt University |
| record_format | Article |
| series | Marifetname |
| spelling | doaj-art-3f571b87d22d4286802c301e1a1cd7f42025-01-11T17:47:26ZaraSiirt UniversityMarifetname2757-752X2024-06-01111376410.47425/marifetname.vi.1466417 Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham Hüseyin Maraz0https://orcid.org/0000-0001-9751-7396ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİ Bu makale, insanın delil ve kanıt aramaksızın bir görüşe ya da gruba bağlanması anlamıyla taklidin, bilgi ve inanç ile olan bağıntısı ve insanın düşünmesine imkân tanımadan zihninde hazır bulduğu bilgi olarak ilhamın Mu’tezilî yaklaşımla tetkikine odaklanmaktadır. Bu doğrultuda makalede öncelikle, Mu’tezile’nin taklit ve ilhama yaklaşımları tespit edilecek, sonrasında bilgi ediminde insanın düşünsel çabasıyla çelişen her iki eğilimin analizi yapılacaktır. Her iki kavramın bilgi kaynakları arasında yer almamasının mantıksal gerekçeleri ortaya konularak aynı zamanda bireysel ve sosyal bir soruna da işaret edilecektir. Makalenin esas hedefi ve özgünlüğü ise süregelen bir problemin eleştirisi bağlamında meseleye yaklaşması olacaktır. Bu itibarla makalede ana temayı oluşturan kavramların kısa lügavî tahlili yapıldıktan sonra tartışma konusu iki başlık altında ele alınacaktır. Makalenin planı gereği taklit ve ilhamın iman ile doğrudan bağıntısı kurulmayacak tamamıyla epistemik değeri üzerinden konu tartışılacaktır. Karşılaştırma türünde bir çalışma olmadığı için de konu Mu’tezile merkezinde değerlendirilecek, tematik bağlamın sınırları içerisinde tasvir edilmeye gayret edilecektir. Mu’tezilî bilginlere özgü klasik kaynakların yanında Zeydî-Mu’tezilî âlimlerin eserleri bununla birlikte günümüzde kaleme alınan benzeri çalışmalar makalenin bilimsel literatürünü oluşturacaktır. Genel hatlarıyla bir mezhebin yaklaşımı merkeze alındığından tasvirî bir yöntem üzerinden fikrî değerlendirmeler yapılacaktır. Sonuç olarak bilinçsiz itaatin ve özel bilgi arayışının bilgi değeri taşımadığı, doğru olan yöntemin akıl yürütme ve düşünme olduğu, gerçek itaatin bilgiye olması gerektiği vurgulanacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.47425/marifetname.vi.1466417 |
| spellingShingle | Hüseyin Maraz Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham Marifetname |
| title |
Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham
|
| title_full |
Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham
|
| title_fullStr |
Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham
|
| title_full_unstemmed |
Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham
|
| title_short |
Mu’tezile’de Bilgi Kaynağı Görülmeyen İki Eğilim: Taklit ve İlham
|
| title_sort | mu tezile de bilgi kaynagi gorulmeyen iki egilim taklit ve ilham |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.47425/marifetname.vi.1466417 |
| work_keys_str_mv | AT huseyinmaraz muteziledebilgikaynagıgorulmeyenikiegilimtaklitveilham |