Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesu

Celem artykułu jest określenie roli umów i kontraktualizacji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) w kontekście globalnych łańcuchów wartości. Kluczowym problemem badawczym jest zrozumienie, jak umowy wpływają na funkcjonowanie łańcuchów i jak wykorzystuje się je do promowania CSR. Do przeprow...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Jakub Błażej Zwierzchowski
Format: Article
Language:English
Published: Adam Mickiewicz University, Poznan 2024-12-01
Series:Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Subjects:
Online Access:https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42412
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841560954550091776
author Jakub Błażej Zwierzchowski
author_facet Jakub Błażej Zwierzchowski
author_sort Jakub Błażej Zwierzchowski
collection DOAJ
description Celem artykułu jest określenie roli umów i kontraktualizacji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) w kontekście globalnych łańcuchów wartości. Kluczowym problemem badawczym jest zrozumienie, jak umowy wpływają na funkcjonowanie łańcuchów i jak wykorzystuje się je do promowania CSR. Do przeprowadzenia badań wykorzystano literaturę z zakresu nauk prawnych, politycznych i ekonomicznych. Dodatkowo wykorzystano źródła w postaci wzorów umów i polityk korporacyjnych przedsiębiorstw międzynarodowych. Pozwoliło to na przeanalizowanie struktury łańcucha, konsekwencji istnienia wiodących przedsiębiorstw i kształtu relacji umownej w łańcuchach. Ustalono, że umowy pełnią kilka ról. Przede wszystkim są narzędziem do organizacji i zarządzania łańcuchami; umowy regulują relacje biznesowe, optymalizują koszty i minimalizują ryzyko funkcjonowania łańcuchów. Jednocześnie tworzą one niezależne reżimy prawne, co pozwala na eliminowanie kwestii sprawiedliwości i równości oraz funkcji redystrybucyjnych prawa prywatnego w relacjach umownych. Wynika to zasadniczo z istnienia wiodących przedsiębiorstw i wykorzystywania przez nie zjawiska nierówności w łańcuchach. Jest to widoczne w kontraktualizacji CSR przez szczególne klauzule umowne. Klauzule CSR pozwalają na przenoszenie na podmioty słabsze kosztów i odpowiedzialności za negatywne efekty zewnętrzne. W artykule proponuje się analizę poszczególnych umów w kontekście całego łańcucha. Pozwalałoby to na lepsze zrozumienie relacji pośrednich i bezpośrednich oraz proporcjonalne rozkładanie kosztów i odpowiedzialności między podmiotami w łańcuchu. Na taką konstrukcję pozwala m.in. implementowanie samoregulacji przedsiębiorstw międzynarodowych do relacji umownej. Artykuł wypełnia lukę w polskim piśmiennictwie, koncentrując się na roli prawa prywatnego w łańcuchach, zwłaszcza w kontekście umów. Ustalenia tej pracy mają znaczenie dla zrozumienia funkcjonowania łańcuchów i roli umów w kształtowaniu relacji biznesowych i praktyk handlowych związanych z implementacją CSR.
format Article
id doaj-art-3e204a3df5eb4c4998176bba5444d32d
institution Kabale University
issn 0035-9629
2543-9170
language English
publishDate 2024-12-01
publisher Adam Mickiewicz University, Poznan
record_format Article
series Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
spelling doaj-art-3e204a3df5eb4c4998176bba5444d32d2025-01-03T08:30:30ZengAdam Mickiewicz University, PoznanRuch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny0035-96292543-91702024-12-0186410.14746/rpeis.2024.86.4.09Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesuJakub Błażej Zwierzchowski0https://orcid.org/0000-0002-9772-996XUniversity of Silesia in Katowice Celem artykułu jest określenie roli umów i kontraktualizacji społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) w kontekście globalnych łańcuchów wartości. Kluczowym problemem badawczym jest zrozumienie, jak umowy wpływają na funkcjonowanie łańcuchów i jak wykorzystuje się je do promowania CSR. Do przeprowadzenia badań wykorzystano literaturę z zakresu nauk prawnych, politycznych i ekonomicznych. Dodatkowo wykorzystano źródła w postaci wzorów umów i polityk korporacyjnych przedsiębiorstw międzynarodowych. Pozwoliło to na przeanalizowanie struktury łańcucha, konsekwencji istnienia wiodących przedsiębiorstw i kształtu relacji umownej w łańcuchach. Ustalono, że umowy pełnią kilka ról. Przede wszystkim są narzędziem do organizacji i zarządzania łańcuchami; umowy regulują relacje biznesowe, optymalizują koszty i minimalizują ryzyko funkcjonowania łańcuchów. Jednocześnie tworzą one niezależne reżimy prawne, co pozwala na eliminowanie kwestii sprawiedliwości i równości oraz funkcji redystrybucyjnych prawa prywatnego w relacjach umownych. Wynika to zasadniczo z istnienia wiodących przedsiębiorstw i wykorzystywania przez nie zjawiska nierówności w łańcuchach. Jest to widoczne w kontraktualizacji CSR przez szczególne klauzule umowne. Klauzule CSR pozwalają na przenoszenie na podmioty słabsze kosztów i odpowiedzialności za negatywne efekty zewnętrzne. W artykule proponuje się analizę poszczególnych umów w kontekście całego łańcucha. Pozwalałoby to na lepsze zrozumienie relacji pośrednich i bezpośrednich oraz proporcjonalne rozkładanie kosztów i odpowiedzialności między podmiotami w łańcuchu. Na taką konstrukcję pozwala m.in. implementowanie samoregulacji przedsiębiorstw międzynarodowych do relacji umownej. Artykuł wypełnia lukę w polskim piśmiennictwie, koncentrując się na roli prawa prywatnego w łańcuchach, zwłaszcza w kontekście umów. Ustalenia tej pracy mają znaczenie dla zrozumienia funkcjonowania łańcuchów i roli umów w kształtowaniu relacji biznesowych i praktyk handlowych związanych z implementacją CSR. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42412umowałańcuchprzedsiębiorstwa międzynarodowe prawo prywatne
spellingShingle Jakub Błażej Zwierzchowski
Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesu
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
umowa
łańcuch
przedsiębiorstwa międzynarodowe
prawo prywatne
title Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesu
title_full Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesu
title_fullStr Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesu
title_full_unstemmed Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesu
title_short Umowy w globalnych łańcuchach wartości w kontekście klauzul społecznej odpowiedzialności biznesu
title_sort umowy w globalnych lancuchach wartosci w kontekscie klauzul spolecznej odpowiedzialnosci biznesu
topic umowa
łańcuch
przedsiębiorstwa międzynarodowe
prawo prywatne
url https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42412
work_keys_str_mv AT jakubbłazejzwierzchowski umowywglobalnychłancuchachwartosciwkontekscieklauzulspołecznejodpowiedzialnoscibiznesu