Inteligentne systemy wspomagania decyzji w procesie podejmowania decyzji prawnych – wybrane zagadnienia z perspektywy teoretycznoprawnej
Wzrost złożoności relacji społecznych oraz gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji skłaniają do ponownej refleksji nad rolą inteligentnych systemów wspomagania decyzji (intelligent decision support systems [IDSS]) w procesie wydawania decyzji prawnych. Celem artykułu jest ustaleniu, w jakim zakresie...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Adam Mickiewicz University, Poznan
2025-06-01
|
| Series: | Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42938 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Wzrost złożoności relacji społecznych oraz gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji skłaniają do ponownej refleksji nad rolą inteligentnych systemów wspomagania decyzji (intelligent decision support systems [IDSS]) w procesie wydawania decyzji prawnych. Celem artykułu jest ustaleniu, w jakim zakresie i pod jakimi warunkami IDSS mogą – jako narzędzia komplementarne – zwiększać efektywność i poprawność rozstrzygnięć, nie naruszając konstytutywnej roli człowieka w interpretacji prawa. W badaniach wykorzystano: analizę decyzyjną, pozwalającą uchwycić dynamikę zjawisk prawnych; metodę logiczno-językową do oceny poprawności argumentacji; oraz analizę porównawczą regulacji (m.in. AI Act) i rozwiązań praktycznych z Estonii i Chin. Systemy wspomagania decyzji już dziś mogą przejmować proste, powtarzalne sprawy, odciążając sądy i ograniczając przewlekłość postępowań. W sprawach złożonych wymagających ważenia dowodów systemy powinny pełnić jedynie funkcję doradczą z obowiązkową weryfikacją przez sędziego. Ze względu na ograniczoną przejrzystość algorytmów konieczne jest ścisłe monitorowanie jakości danych i wdrożenie mechanizmów odpowiedzialności. W sprawach nieskomplikowanych optymalny wydaje się hybrydowy model „maszyna w pierwszej instancji – człowiek w drugiej instancji”. Nadmienić należy, że efektywne wykorzystanie IDSS wymaga równoległego rozwoju kompetencji cyfrowych prawników oraz szczegółowych regulacji sektorowych.
|
|---|---|
| ISSN: | 0035-9629 2543-9170 |