اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان

سابقه‌و‌هدف: عنصر روی یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از اعمال حیاتی بدن از قبیل رشد، سنتز DNA، ساختمان هورمون‌ها و آنزیم‌ها نقش دارد. به‌همین دلیل وجود این عنصر در جیره غذایی حیوانات لازم و ضروری است. کمبود روی در جیره، سبب کاهش اشتها و اختلال در تخمیر شکمبه می‌شود. این پژوهش، به‌منظور بررسی ا...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: خلیل زابلی, مهبد مهرادکیا, حسن علی عربی
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2022-11-01
Series:پژوهش در نشخوارکنندگان
Subjects:
Online Access:https://ejrr.gau.ac.ir/article_6120_9d6c8610d81f88952d52123325b83199.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1846148304990109696
author خلیل زابلی
مهبد مهرادکیا
حسن علی عربی
author_facet خلیل زابلی
مهبد مهرادکیا
حسن علی عربی
author_sort خلیل زابلی
collection DOAJ
description سابقه‌و‌هدف: عنصر روی یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از اعمال حیاتی بدن از قبیل رشد، سنتز DNA، ساختمان هورمون‌ها و آنزیم‌ها نقش دارد. به‌همین دلیل وجود این عنصر در جیره غذایی حیوانات لازم و ضروری است. کمبود روی در جیره، سبب کاهش اشتها و اختلال در تخمیر شکمبه می‌شود. این پژوهش، به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی و فراسنجه‌های شکمبه‌ای در بره‌های نر مهربان انجام شد.مواد‌ و ‌روش‌ها: برای انجام این آزمایش از تعداد 18 رأس بره نر مهربان 4-3 ماهه با میانگین وزن 67/2± 62/33 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار و 6 تکرار استفاده شد. جیره پایه (حاوی 10/26 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره) به‌صورت کاملاً مخلوط شده در دو وعده صبح (08:00) و عصر (16:00) به مدت 60 روز در اختیار بره‌ها قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل 1) جیره پایه، بدون افزودن مکمل روی (شاهد)، 2) جیره پایه به‌همراه 40 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره به‌صورت سولفات روی و 3) جیره پایه به همراه 80 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره به‌صورت سولفات روی بود. در طول دوره آزمایش، مقدار خوراک مصرفی روزانه و افزایش وزن بره‌ها هر 15 روز یکبار اندازه‌گیری شد. به‌منظور بررسی مقدار pH، غلظت کل اسیدهای چرب فرار، آمونیاک و نیز جمعیت پروتوزواهای شکمبه، در روز آخر آزمایش و 3 ساعت بعد از خوراک‌دهی صبح، با استفاده از لوله مری از بره‌ها مایع شکمبه استحصال شد. نمونه‌های مربوط به تعیین غلظت کل اسیدهای چرب فرار و آمونیاک با استفاده از پارچه متقال چهار لایه صاف و پس از اسیدی شدن، در دمای 20- درجه سانتی‌گراد نگهداری شد. نمونه‌های در نظر گرفته شده برای تعیین پروتوزوآها (بدون صاف شدن)، به نسبت 1 به 1 با فرمآلدئید 5/18% مخلوط و در دمای اتاق و به دور از تابش نور نگهداری شد. در پایان روز 60 آزمایش، از هر تیمار تعداد 4 رأس بره به‌صورت تصادفی انتخاب و به مدت 10 روز (5 روز دوره سازش‌پذیری و 5 روز دوره نمونه‌برداری) به داخل قفس‌های متابولیک منتقل شدند و آزمایش تعیین قابلیت هضم و ابقاء نیتروژن بر روی آنها انجام شد. در مرحله نمونه‌برداری، مقدار خوراک خورده شده، پسماند احتمالی، ادرار و مدفوع دفع شده طی 24 ساعت به‌طور روزانه ثبت و از آنها نمونه-برداری صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد استفاده از سطوح مختلف عنصر روی، اثر معنی‌داری بر مصرف ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام نداشت. قابلیت هضم ماده خشک و قابلیت هضم اجزای جیره با مصرف مکمل روی تغییر نکرد. ارزش غذایی جیره‌ها (پروتئین خام قابل هضم و مجموع مواد مغذی قابل هضم) نیز در تیمارهای مختلف تفاوت معنی‌داری نشان نداد. همچنین، افزودن عنصر روی به جیره پایه، اثر معنی‌داری بر فراسنجه‌های شکمبه‌ای (مقدار pH، غلظت کل اسیدهای چرب فرار و آمونیاک)، تعداد کل پروتوزوآهای شکمبه و جنس‌های مشاهده شده آنها نداشت. بیشترین تعداد پروتوزوآی مشاهده شده، مربوط به جنس انتودینیوم و کمترین تعداد نیز مربوط به جنس داسی‌تریش بود. افزودن مکمل روی به جیره پایه اثر معنی‌داری بر نیتروژن ابقاء شده نداشت. میزان نیتروژن ابقاء شده در تیمارهای شاهد، 2 و 3 به ترتیب 95/8، 55/8 و 61/8 گرم در روز بود که تحت تأثیر مصرف عنصر روی قرار نگرفت.نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که اضافه کردن مقدار 40 و 80 میلی‌گرم عنصر روی به هرکیلوگرم از ماده خشک جیره پایه (حاوی 10/26 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک)، تأثیر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده نداشت. به‌نظر می-رسد مقدار عنصر روی موجود در جیره پایه، نیاز حیوان را از این نظر تأمین کرده و نیازی به افزودن عنصر روی نیست.
format Article
id doaj-art-35ba36ec2f9c4946b4e33f7d2593ad5f
institution Kabale University
issn 2345-4253
2345-4261
language fas
publishDate 2022-11-01
publisher Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
record_format Article
series پژوهش در نشخوارکنندگان
spelling doaj-art-35ba36ec2f9c4946b4e33f7d2593ad5f2024-12-01T08:39:58ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesپژوهش در نشخوارکنندگان2345-42532345-42612022-11-0110312714210.22069/ejrr.2022.20309.18526120اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربانخلیل زابلی0مهبد مهرادکیا1حسن علی عربی2استادیار ، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایراندانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایراناستاد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایرانسابقه‌و‌هدف: عنصر روی یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از اعمال حیاتی بدن از قبیل رشد، سنتز DNA، ساختمان هورمون‌ها و آنزیم‌ها نقش دارد. به‌همین دلیل وجود این عنصر در جیره غذایی حیوانات لازم و ضروری است. کمبود روی در جیره، سبب کاهش اشتها و اختلال در تخمیر شکمبه می‌شود. این پژوهش، به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی و فراسنجه‌های شکمبه‌ای در بره‌های نر مهربان انجام شد.مواد‌ و ‌روش‌ها: برای انجام این آزمایش از تعداد 18 رأس بره نر مهربان 4-3 ماهه با میانگین وزن 67/2± 62/33 کیلوگرم در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار و 6 تکرار استفاده شد. جیره پایه (حاوی 10/26 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره) به‌صورت کاملاً مخلوط شده در دو وعده صبح (08:00) و عصر (16:00) به مدت 60 روز در اختیار بره‌ها قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل 1) جیره پایه، بدون افزودن مکمل روی (شاهد)، 2) جیره پایه به‌همراه 40 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره به‌صورت سولفات روی و 3) جیره پایه به همراه 80 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک جیره به‌صورت سولفات روی بود. در طول دوره آزمایش، مقدار خوراک مصرفی روزانه و افزایش وزن بره‌ها هر 15 روز یکبار اندازه‌گیری شد. به‌منظور بررسی مقدار pH، غلظت کل اسیدهای چرب فرار، آمونیاک و نیز جمعیت پروتوزواهای شکمبه، در روز آخر آزمایش و 3 ساعت بعد از خوراک‌دهی صبح، با استفاده از لوله مری از بره‌ها مایع شکمبه استحصال شد. نمونه‌های مربوط به تعیین غلظت کل اسیدهای چرب فرار و آمونیاک با استفاده از پارچه متقال چهار لایه صاف و پس از اسیدی شدن، در دمای 20- درجه سانتی‌گراد نگهداری شد. نمونه‌های در نظر گرفته شده برای تعیین پروتوزوآها (بدون صاف شدن)، به نسبت 1 به 1 با فرمآلدئید 5/18% مخلوط و در دمای اتاق و به دور از تابش نور نگهداری شد. در پایان روز 60 آزمایش، از هر تیمار تعداد 4 رأس بره به‌صورت تصادفی انتخاب و به مدت 10 روز (5 روز دوره سازش‌پذیری و 5 روز دوره نمونه‌برداری) به داخل قفس‌های متابولیک منتقل شدند و آزمایش تعیین قابلیت هضم و ابقاء نیتروژن بر روی آنها انجام شد. در مرحله نمونه‌برداری، مقدار خوراک خورده شده، پسماند احتمالی، ادرار و مدفوع دفع شده طی 24 ساعت به‌طور روزانه ثبت و از آنها نمونه-برداری صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد استفاده از سطوح مختلف عنصر روی، اثر معنی‌داری بر مصرف ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام نداشت. قابلیت هضم ماده خشک و قابلیت هضم اجزای جیره با مصرف مکمل روی تغییر نکرد. ارزش غذایی جیره‌ها (پروتئین خام قابل هضم و مجموع مواد مغذی قابل هضم) نیز در تیمارهای مختلف تفاوت معنی‌داری نشان نداد. همچنین، افزودن عنصر روی به جیره پایه، اثر معنی‌داری بر فراسنجه‌های شکمبه‌ای (مقدار pH، غلظت کل اسیدهای چرب فرار و آمونیاک)، تعداد کل پروتوزوآهای شکمبه و جنس‌های مشاهده شده آنها نداشت. بیشترین تعداد پروتوزوآی مشاهده شده، مربوط به جنس انتودینیوم و کمترین تعداد نیز مربوط به جنس داسی‌تریش بود. افزودن مکمل روی به جیره پایه اثر معنی‌داری بر نیتروژن ابقاء شده نداشت. میزان نیتروژن ابقاء شده در تیمارهای شاهد، 2 و 3 به ترتیب 95/8، 55/8 و 61/8 گرم در روز بود که تحت تأثیر مصرف عنصر روی قرار نگرفت.نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که اضافه کردن مقدار 40 و 80 میلی‌گرم عنصر روی به هرکیلوگرم از ماده خشک جیره پایه (حاوی 10/26 میلی‌گرم عنصر روی در هر کیلوگرم ماده خشک)، تأثیر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده نداشت. به‌نظر می-رسد مقدار عنصر روی موجود در جیره پایه، نیاز حیوان را از این نظر تأمین کرده و نیازی به افزودن عنصر روی نیست.https://ejrr.gau.ac.ir/article_6120_9d6c8610d81f88952d52123325b83199.pdfبره‌ نر مهربانعنصر رویفراسنجه‌های شکمبهقابلیت هضممتابولیسم نیتروژن
spellingShingle خلیل زابلی
مهبد مهرادکیا
حسن علی عربی
اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان
پژوهش در نشخوارکنندگان
بره‌ نر مهربان
عنصر روی
فراسنجه‌های شکمبه
قابلیت هضم
متابولیسم نیتروژن
title اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان
title_full اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان
title_fullStr اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان
title_full_unstemmed اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان
title_short اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان
title_sort اثر سطوح مختلف عنصر روی بر قابلیت هضم مواد مغذی، فراسنجه‌های شکمبه‌ای، ابقاء نیتروژون و پروتوزوای شکمبه‌ای بره‌های نر مهربان
topic بره‌ نر مهربان
عنصر روی
فراسنجه‌های شکمبه
قابلیت هضم
متابولیسم نیتروژن
url https://ejrr.gau.ac.ir/article_6120_9d6c8610d81f88952d52123325b83199.pdf
work_keys_str_mv AT kẖlylzạbly ạtẖrsṭwḥmkẖtlfʿnṣrrwybrqạblythḍmmwạdmgẖdẖyfrạsnjhhạysẖḵmbhạyạbqạʾnytrwzẖwnwprwtwzwạysẖḵmbhạybrhhạynrmhrbạn
AT mhbdmhrạdḵyạ ạtẖrsṭwḥmkẖtlfʿnṣrrwybrqạblythḍmmwạdmgẖdẖyfrạsnjhhạysẖḵmbhạyạbqạʾnytrwzẖwnwprwtwzwạysẖḵmbhạybrhhạynrmhrbạn
AT ḥsnʿlyʿrby ạtẖrsṭwḥmkẖtlfʿnṣrrwybrqạblythḍmmwạdmgẖdẖyfrạsnjhhạysẖḵmbhạyạbqạʾnytrwzẖwnwprwtwzwạysẖḵmbhạybrhhạynrmhrbạn