Reşîd Rızâ’nın Nesh Anlayışı

Nesih konusu İslam tarihinin ilk döneminden itibaren âlimlerin ele aldığı ve üzerinde durduğu önemli konulardan birisi olmuştur. Nesh konusu Kur’ân âyetleriyle ilgili olmasından dolayı doğrudan usûl kitapları olmak üzere tefsir ve fıkıh ilminin konularından birisi olmuş ve â...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: İbrahim Şimşek
Format: Article
Language:Arabic
Published: Çankırı Karatekin University 2024-12-01
Series:Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.61216/darulhadisdergisi.1517044
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Nesih konusu İslam tarihinin ilk döneminden itibaren âlimlerin ele aldığı ve üzerinde durduğu önemli konulardan birisi olmuştur. Nesh konusu Kur’ân âyetleriyle ilgili olmasından dolayı doğrudan usûl kitapları olmak üzere tefsir ve fıkıh ilminin konularından birisi olmuş ve âlimler aracılığıyla Kur’ân’ın ve hükümlerinin anlaşılmasını sağlamaya çalışmışlardır. İslam âlimleri Kur’ân’ın anlaşılmasını ve hükümlerinin tatbik edilmesini sağlamak için nesh konusuna önem vermişlerdir. İslâm dininde Kur’ân ve sünnette yer alan bazı hükümlerin çelişkili gibi görünmesi, bu çelişkili durumlardan hangisinin tercih edileceği nesh konusunun iyi bilinmesiyle sağlanacağından üzerinde önemle durulmuştur. Nesh konusu tefsir ilmi açısından mühim bir konu olmasından dolayı hemen hemen tüm tefsir âlimleri tarafından ele alınmıştır. Hatta bazı âlimlerin nesh âyetlerini tespit etmesi ayrıcalık sayılmıştır. Nesh âyetleri hakkında ittifak edilemeyen konulardan birisi olagelmiştir. Nesh konusuna tefsir kitaplarında yer verilmesinin yanında, üzerinde müstakil çalışmalar yapılmaktadır. Bu mühim konuyu ele alan âlimlerden birisi çağdaş dönemin tefsir âlimlerinden Reşîd Rızâ’dır. Bu çalışmada, Reşîd Rızâ’nın nesh konusuna yaklaşımı ve nesh anlayışı ele alınmıştır. Reşîd Rızâ’nın tefsirinde neshle alakalı görüşlerine, hocası Abduh’un nesh konusundaki fikirleri, nesh konusundaki âyetlere yaptığı yorumlara ve genel değerlendirmesine yer verilecektir. Bu çalışmada, dönemin tefsircilerinden olması, Müslümanları bilinçlendirme gayesi olması ve yeni fikirleri savunmasından kaynaklı ayrı bir perspektif kazandıracağını düşünmekteyiz. Sözlükte tahvil, ortadan kaldırmak, izâle etmek, tebdil, iptal etmek, bir yerden farklı bir yere taşıma gibi anlamlara anlama gelen nesh, terim olarak; şer’î bir hükmün kendisinden sonra gelen yeni bir şer’î hükümle değiştirilmesi ya da iptal edilmesine denmektedir. Kur’ân’da konulan hükümler bir maslahata göre belirlenmektedir. Bu maslahat zaman ve mekâna göre değişmektedir. Bu nedenle Kur’an’ın bazı hükümleri neshedilmiştir. Nesh konusunun İslam tarihinde her zaman gündemde olması, Kur’ân’ı anlama ve yorumlama amacı olması, müsteşriklerin bu konuyu sürekli gündemde tutup Kur’ân’a dair algı yaratmaları, bazı âlimlerin nesh konusunda farklı biçimlerin olduğunu söylemesi, neshin tartışmalarının devam etmesi neshin kendisini açıklaması için bu çalışmayı gerekli kılmaktadır. Çalışmanın yönteminde Reşîd Rızâ’nın nesh hakkındaki fikirleri ve pratik olarak uygulaması incelenmiştir. Bu çalışmanın amacı, Rızâ’nın nesh konusuna yaklaşımı ve neshin varlığına delil gösterilen âyetler hakkındaki yorumunun tespit edilmesidir. Çalışmada, nitel araştırma metoduyla Reşîd Rızâ’nın tefsiri incelenmiştir. Elde edilen bilgilerle Tefsîrü’l-Menâr eserinden faydalanarak, Rızâ’nın nesh konusunda görüşleri ve neshle ilgili âyetlere yaklaşımı ele alınacaktır.
ISSN:2792-0755