Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi
Avrupa sanatında kullanılan çoğu motifin ikonografik bir karşılığı olduğu bilinmektedir. Anadolu’da karşımıza çıkan geometrik ve bitkisel karakterli motiflerin, dini imgelerle birleşerek bir anlam oluşturmasından ziyade “süsleme”, “tılsım”, “güç” ya da “kuvvet” gibi daha çok...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Motif Yayıncılık
2023-06-01
|
| Series: | Dini Araştırmalar |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.15745/da.1246076 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545259940577280 |
|---|---|
| author | Akın Tercanlı |
| author_facet | Akın Tercanlı |
| author_sort | Akın Tercanlı |
| collection | DOAJ |
| description |
Avrupa sanatında kullanılan çoğu motifin ikonografik bir karşılığı olduğu bilinmektedir. Anadolu’da karşımıza çıkan geometrik ve bitkisel karakterli motiflerin, dini imgelerle birleşerek bir anlam oluşturmasından ziyade “süsleme”, “tılsım”, “güç” ya da “kuvvet” gibi daha çok halk inançlarında geniş bir yer tutan anlam dünyasından beslendiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Türk-İslam Sanatlarında mimari yüzeylerden, duvar resimlerine yazmalardan cam altı resimlere kadar birbirinden farklı pek çok yüzeyde kullanım alanı bulan Kilis’teki Mühr-i Süleyman motifli İbrahim Efendi Cami minaresine odaklanılmıştır. Tarihi kaynakların verdiği bilgilere göre günümüze ulaşamayan ilk eser, Kızılcalı sakinlerinden Hacı Mustafa oğlu Hacı İbrahim tarafından yaptırılmıştır. Bilinmeyen bir sebeple büyük bir kısmı yıkılan yapının yerine zaman içerisinde ikinci bir yapı topluluğu inşa edilmiştir. Kitabeye göre ikinci yapı grubu, Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın (1769-1849) Halep Valisi olan oğlu Mehmet Paşa tarafından 1831 yılında eski yapıların olduğu alanda yeniden yaptırılan ve “Yeni Cami” adıyla geçen bir yapı grubunu işaret etmektedir. Zaman içerisinde yıkılan, medrese-cami birleşimden meydana gelen ikinci yapı topluluğundan günümüze sadece minare kaldığı için halk arasında tek kalan bu esere “öksüz minare” de denilmektedir. Çalışmada Mühr-i Süleyman motifi ile yapının özellikle şerefe kısmında yoğunlaşan bezemelerine odaklanılmıştır. Kaide kısmına işlenen altı kollu yıldız motifinin, Türk motif geleneği içindeki genel görünümü ile farklı eserlerdeki kullanım alanları üzerinde durulmuş ve bu motifin Magen David olarak da Yahudi inancında simgesel bağlama kavuşan altı kollu yıldızdan farkı belirlenmeye çalışılmıştır. Bahsi geçen yapının yüzey araştırmasında elde edilen görsel verileri, yapıya ilişkin arşiv kaynakları ve literatür çalışması dokümantasyon yöntemi temel alınarak oluşturulmuştur. |
| format | Article |
| id | doaj-art-2df54c73a96444ed94aa6c080879910d |
| institution | Kabale University |
| issn | 1301-966X |
| language | Arabic |
| publishDate | 2023-06-01 |
| publisher | Motif Yayıncılık |
| record_format | Article |
| series | Dini Araştırmalar |
| spelling | doaj-art-2df54c73a96444ed94aa6c080879910d2025-01-12T07:45:42ZaraMotif YayıncılıkDini Araştırmalar1301-966X2023-06-01266418320610.15745/da.1246076 Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi Akın Tercanlı0https://orcid.org/0000-0002-8736-0126KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİ Avrupa sanatında kullanılan çoğu motifin ikonografik bir karşılığı olduğu bilinmektedir. Anadolu’da karşımıza çıkan geometrik ve bitkisel karakterli motiflerin, dini imgelerle birleşerek bir anlam oluşturmasından ziyade “süsleme”, “tılsım”, “güç” ya da “kuvvet” gibi daha çok halk inançlarında geniş bir yer tutan anlam dünyasından beslendiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Türk-İslam Sanatlarında mimari yüzeylerden, duvar resimlerine yazmalardan cam altı resimlere kadar birbirinden farklı pek çok yüzeyde kullanım alanı bulan Kilis’teki Mühr-i Süleyman motifli İbrahim Efendi Cami minaresine odaklanılmıştır. Tarihi kaynakların verdiği bilgilere göre günümüze ulaşamayan ilk eser, Kızılcalı sakinlerinden Hacı Mustafa oğlu Hacı İbrahim tarafından yaptırılmıştır. Bilinmeyen bir sebeple büyük bir kısmı yıkılan yapının yerine zaman içerisinde ikinci bir yapı topluluğu inşa edilmiştir. Kitabeye göre ikinci yapı grubu, Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın (1769-1849) Halep Valisi olan oğlu Mehmet Paşa tarafından 1831 yılında eski yapıların olduğu alanda yeniden yaptırılan ve “Yeni Cami” adıyla geçen bir yapı grubunu işaret etmektedir. Zaman içerisinde yıkılan, medrese-cami birleşimden meydana gelen ikinci yapı topluluğundan günümüze sadece minare kaldığı için halk arasında tek kalan bu esere “öksüz minare” de denilmektedir. Çalışmada Mühr-i Süleyman motifi ile yapının özellikle şerefe kısmında yoğunlaşan bezemelerine odaklanılmıştır. Kaide kısmına işlenen altı kollu yıldız motifinin, Türk motif geleneği içindeki genel görünümü ile farklı eserlerdeki kullanım alanları üzerinde durulmuş ve bu motifin Magen David olarak da Yahudi inancında simgesel bağlama kavuşan altı kollu yıldızdan farkı belirlenmeye çalışılmıştır. Bahsi geçen yapının yüzey araştırmasında elde edilen görsel verileri, yapıya ilişkin arşiv kaynakları ve literatür çalışması dokümantasyon yöntemi temel alınarak oluşturulmuştur.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.15745/da.1246076 |
| spellingShingle | Akın Tercanlı Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi Dini Araştırmalar |
| title |
Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi
|
| title_full |
Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi
|
| title_fullStr |
Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi
|
| title_full_unstemmed |
Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi
|
| title_short |
Mühr-i Süleyman Motifli Bir Kaide: Kilis İbrahim Efendi Cami Minaresi
|
| title_sort | muhr i suleyman motifli bir kaide kilis ibrahim efendi cami minaresi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.15745/da.1246076 |
| work_keys_str_mv | AT akıntercanlı muhrisuleymanmotiflibirkaidekilisibrahimefendicamiminaresi |