ARAPLARDA PUTPERESTLİK VE HİCAZ PUTLARINDAN/ BEYTLERİNDEN BİRİ OLARAK “ZÜLHALESA”
Araplarda putperestlik yaygın olup, her kabilenin kendine ait putları veputlarına ait mekânları mevcuttu. Zülhalesa da, Araplarda veya diğercoğrafyalarda gördüğümüz mekân/hac yeri ilahlarından biridir. Hz. İbrahim’denberi bölgede saygınlığı devam eden Kâbe’ye nazîre veya benzeşmeolsun diye inşa...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Yakın Doğu Üniversitesi
2017-05-01
|
| Series: | Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/428723 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Araplarda putperestlik yaygın olup, her kabilenin kendine ait putları veputlarına ait mekânları mevcuttu. Zülhalesa da, Araplarda veya diğercoğrafyalarda gördüğümüz mekân/hac yeri ilahlarından biridir. Hz. İbrahim’denberi bölgede saygınlığı devam eden Kâbe’ye nazîre veya benzeşmeolsun diye inşa edilmiştir. Bölgede bulunan “el-Halasa” adlı bir putunüzerine Kâbe olarak bina edilmiş ve böylece “Zülhalesa” ismiyle şöhretyapmış ve “el-Ka’betü’l-Yemâniyye” diye de anılmıştır. Bu Beyt, bilhassaHas’am, Becîle, Devs ve Ezdü’s-Serât kabilelerince saygı gösterilen birmekân olmuştur.Zülhalesa’nın da hizmetçi ve koruyucuları vardır, onlar da, Benû Bâhileb. Âsûr’dan Benû Ümâme veya Hâris b. Ka’b, Cürm, Zebîd, Ğavs b. Mürrb. Üdd ve Benû Hilal b. Âmir olarak geçmektedir.Kâbe-i Şerif’e gösterilen saygı ve onun etrafında yapılan ibadet ve diğer ritüellerintamamımın, bu Beyt için de yapıldığını görmekteyiz: Tavaf etme,kurban kesme, adaklar adama, hediyeler sunma ve huzurunda fal oklarıçekilmesi gibi. Diğer birçok kabilenin ve tapınağın ibadetinde olduğu gibiZülhalesa için de hususi bir telbiye vardır. Huzurunda fal oklarının çekilmesive kadınların putun sâdinine/kâhinine giderek, doğurganlığınıkonuşması, Zülhalesa’nın toplum nezdindeki değerini göstermektedir.Tepesine bir çeşit taç işlenmiş beyaz kuvars kristal bir taş olup, üzerineasma şeklinde yapraklı, taneli ve kokulu bir sarmaşık bitki dolanmış,dikkat çeken veya gariplik uyandıran heybetli bir taş/heykeldir. Ne zamanyapıldığı bilinmemekle beraber, bu tarihi Amr b. Lühay’ın Mekkeve civarına putperestliği getirdiği zamana kadar götürmenin mümkünolduğu düşünülebilir.Zülhalesa, Mekke ile Yemen arasında Mekke’ye yaklaşık 200 km.lik birmesafede olup, Mekke’nin fethinden bir müddet sonra civardaki putlarve puthaneler kaldırılırken, Zülhalesa’nın da Hz. Peygamber’in Cerir b.Abdillah komutasında gönderdiği seriyye ile yıkılıp yakılmış ve yerle biredilmiş olduğunu görmekteyiz.Zülhalesa’yla ilgili rivayetler, onun dişi yani ilahe/tanrıça kabul edildiğinigöstermektedir. Huzurunda yapılan ritüeller ve ona gösterilen saygınınbiçimi, bunun en iyi göstergesi olup, bereket ve verimliliği sembolize ettiğianlaşılmaktadır. Aslında sürekli yeşil kalmayı başarabilen meyveli veyapraklı bir sarmaşıkla donanmış bir taşın, zaten taşın ve ağacın kutsandığıp.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 8.0px Helvetica}bir toplumda, tanrıça olarak görüldüğünü düşünebiliriz. |
|---|---|
| ISSN: | 2148-6026 |