Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer Zeminleri
Bu çalışmada toplumsal yaşamın akılcılaştırılmasından (rasyonalizasyon) kaynaklanan bir ikilemin Türkiye özelindeki izdüşümleri modern metinler bağlamında tartışılmaktadır. Akıldışılık (irrasyonalite), belirli bir tür akılcılaştırmaya aykırı gerçekleşen her türlü toplumsallığın niteliği olarak al...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ensar Neşriyat
2015-06-01
|
| Series: | Değerler Eğitimi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://ded.dem.org.tr/gorsel/pdf/ded-29-makale-6.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846093351184498688 |
|---|---|
| author | Muhammet ÖZDEMİR |
| author_facet | Muhammet ÖZDEMİR |
| author_sort | Muhammet ÖZDEMİR |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmada toplumsal yaşamın akılcılaştırılmasından (rasyonalizasyon) kaynaklanan
bir ikilemin Türkiye özelindeki izdüşümleri modern metinler bağlamında
tartışılmaktadır. Akıldışılık (irrasyonalite), belirli bir tür akılcılaştırmaya aykırı gerçekleşen
her türlü toplumsallığın niteliği olarak alınmaktadır. Tamamlanmamış bir modernlik
fikri yerine baştan beri yanlış olan bir modernlik fikrinden hareket edilmektedir.
Böylece aydınlanmadan beri Kıta Avrupası kültüründen dünyaya dayatılan bir ikileme
değinilmekte ve Türkiye özelindeki bir değerler bağlamında bu ikilemin neden olduğu
psikolojik ve toplumsal sorunlara yoğunlaşılmaktadır. Buna elverişli bir dolayım yaratmak
amacıyla tarih dışı bir konumlanmanın aranıldığı bu araştırmada, değerler eğitimi
özelinde olmak üzere, modern Türkiye’nin düşünsel tarihi ve hâlihazırdaki sorunlar tartışmaya
açılmaktadır. Bu noktada Türkiye’nin mevcut değer sorunları, şizofrenik bir
içerimle anlamlandırılmaya çalışılmaktadır. Çünkü bu sorun, metafiziksel bir sorundur
ve varlığın anlamlandırıldığı bilgi temelleriyle ilgilidir. Türkçede yapılan düşüncenin
içerisinde bulunduğu açmazlar, değerler için hem iletişimsel bir olanaksızlık yaratmakta,
hem de öznenin mümkün zihinsel dolayımlarını önceden bu topluma yabancı
kavramlara göreli kılmaktadır. Bu durum, metin içerisinde verilen birçok örnekle somutlaştırılmakta
ve daha sonra bu örnekler düşünsel uygulamalar için kullanılmaktadır.
Değerlerle ilgili akla uygunluğun, toplumsal ihtiyaçlara görelilikle anlamlandırıldığı bu çalışmada, gerekli kritiklerden sonra toplum metafiziği açısından olanaklı bir öneride
bulunulmaktadır. Çalışmanın temel savı şudur: Değerlerin aydınlanmacı bir akli temele
dayanması gerekmemektedir ve işte bu nedenle değerler konusunda doğal bilimlerin ve
aydınlanmanın sınırlarından kurtulmak gerekmektedir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-27fe0485b11f4516bd266b6bf5f1888b |
| institution | Kabale University |
| issn | 1303-880X 2667-7504 |
| language | English |
| publishDate | 2015-06-01 |
| publisher | Ensar Neşriyat |
| record_format | Article |
| series | Değerler Eğitimi Dergisi |
| spelling | doaj-art-27fe0485b11f4516bd266b6bf5f1888b2025-01-02T17:26:25ZengEnsar NeşriyatDeğerler Eğitimi Dergisi1303-880X2667-75042015-06-011329191214Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer ZeminleriMuhammet ÖZDEMİR0Yrd. Doç. Dr.Bu çalışmada toplumsal yaşamın akılcılaştırılmasından (rasyonalizasyon) kaynaklanan bir ikilemin Türkiye özelindeki izdüşümleri modern metinler bağlamında tartışılmaktadır. Akıldışılık (irrasyonalite), belirli bir tür akılcılaştırmaya aykırı gerçekleşen her türlü toplumsallığın niteliği olarak alınmaktadır. Tamamlanmamış bir modernlik fikri yerine baştan beri yanlış olan bir modernlik fikrinden hareket edilmektedir. Böylece aydınlanmadan beri Kıta Avrupası kültüründen dünyaya dayatılan bir ikileme değinilmekte ve Türkiye özelindeki bir değerler bağlamında bu ikilemin neden olduğu psikolojik ve toplumsal sorunlara yoğunlaşılmaktadır. Buna elverişli bir dolayım yaratmak amacıyla tarih dışı bir konumlanmanın aranıldığı bu araştırmada, değerler eğitimi özelinde olmak üzere, modern Türkiye’nin düşünsel tarihi ve hâlihazırdaki sorunlar tartışmaya açılmaktadır. Bu noktada Türkiye’nin mevcut değer sorunları, şizofrenik bir içerimle anlamlandırılmaya çalışılmaktadır. Çünkü bu sorun, metafiziksel bir sorundur ve varlığın anlamlandırıldığı bilgi temelleriyle ilgilidir. Türkçede yapılan düşüncenin içerisinde bulunduğu açmazlar, değerler için hem iletişimsel bir olanaksızlık yaratmakta, hem de öznenin mümkün zihinsel dolayımlarını önceden bu topluma yabancı kavramlara göreli kılmaktadır. Bu durum, metin içerisinde verilen birçok örnekle somutlaştırılmakta ve daha sonra bu örnekler düşünsel uygulamalar için kullanılmaktadır. Değerlerle ilgili akla uygunluğun, toplumsal ihtiyaçlara görelilikle anlamlandırıldığı bu çalışmada, gerekli kritiklerden sonra toplum metafiziği açısından olanaklı bir öneride bulunulmaktadır. Çalışmanın temel savı şudur: Değerlerin aydınlanmacı bir akli temele dayanması gerekmemektedir ve işte bu nedenle değerler konusunda doğal bilimlerin ve aydınlanmanın sınırlarından kurtulmak gerekmektedir.https://ded.dem.org.tr/gorsel/pdf/ded-29-makale-6.pdfdeğerlertürkiyediltarihtoplumgereksinimmetafizik |
| spellingShingle | Muhammet ÖZDEMİR Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer Zeminleri Değerler Eğitimi Dergisi değerler türkiye dil tarih toplum gereksinim metafizik |
| title | Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer Zeminleri |
| title_full | Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer Zeminleri |
| title_fullStr | Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer Zeminleri |
| title_full_unstemmed | Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer Zeminleri |
| title_short | Rasyonel-İrrasyonel Dikatomik İlişkilendirmelerinin Sorunlu Kıldığı Değer Zeminleri |
| title_sort | rasyonel irrasyonel dikatomik iliskilendirmelerinin sorunlu kildigi deger zeminleri |
| topic | değerler türkiye dil tarih toplum gereksinim metafizik |
| url | https://ded.dem.org.tr/gorsel/pdf/ded-29-makale-6.pdf |
| work_keys_str_mv | AT muhammetozdemir rasyonelirrasyoneldikatomikiliskilendirmelerininsorunlukıldıgıdegerzeminleri |