Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme
Arkeoloji ile dinler tarihi artık birbirlerine daha yakınlaşan iki bilim dalıdır. Özellikle de ülkemizde Göbeklitepe ve çevresindeki diğer Neolitik Çağ yerleşmelerinde ortaya çıkarılan zengin ve karmaşık sembolik eserler, anıtsal kutsal yapılar, ölüm uygulamaları, topluluğa...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Milel ve Nihal: Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu Derneği
2024-12-01
|
| Series: | Milel ve Nihal |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.17131/milel.1575386 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1841545180831809536 |
|---|---|
| author | Serap Özdöl Kutlu |
| author_facet | Serap Özdöl Kutlu |
| author_sort | Serap Özdöl Kutlu |
| collection | DOAJ |
| description |
Arkeoloji ile dinler tarihi artık birbirlerine daha yakınlaşan iki bilim dalıdır. Özellikle de ülkemizde Göbeklitepe ve çevresindeki diğer Neolitik Çağ yerleşmelerinde ortaya çıkarılan zengin ve karmaşık sembolik eserler, anıtsal kutsal yapılar, ölüm uygulamaları, topluluğa ait standartlaşmış ayinsel düzenlemeler ve yerleştirmeler ile bu yakınlık adeta bir zorunluluk haline gelmiştir. Yaklaşık on iki bin yıl öncesinde başlayan Neolitik Çağ’da yerleşik yaşamı başlatan temel motivasyon kaynağının sosyal çevre, psiko-kültürel olgular, sembolik ve bilişsel dönüşümler ve dini ideolojiler olduğu ve bu çağda sistemli dinsel inançların varlığı çok sayıda arkeolojik bulgu ile anlaşılmıştır. Söz konusu keşifler arkeoloji ile dinler tarihi alanlarını birbirine daha fazla yaklaştırmaya başladıysa da, hala ilişkinin ve karşılıklı veri akışının istenilen düzeye geldiği söylenemez. Makale, arkeoloji ve dinler tarihi alanları arasındaki derin ilişkiye vurgu yapmak ve her iki cephe açısından bu yakınlığın inşasına engel olan bazı temel sorunsallardan bahsetmek istemektedir. Çalışma aynı zamanda, arkeolojik kanıtlar arasındaki mevcut dinsel unsurların sosyolojik ve antropolojik açıların yanı sıra doğrudan din bilimleri açısından da incelenmesi gerektiğine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan örneğin taş aletler veya bitki ve hayvan kalıntılarını incelemek için “jeoloji ve biyoloji” gibi bilim dallarıyla ilgili bazı temel ve spesifik bilgileri öğrenmek durumunda kaldığımız gibi, dinsel kanıtları tanımlamak ve yorumlamak için de “dinler tarihi”nin engin dünyasına girmek zorunda olduğumuz gerçeği yine bu çalışmanın savları arasındadır. Diğer taraftan, din bilimlerinin de insanı maddesel, kültürel ve fiziksel kalıntılarıyla inceleyen arkeoloji ve antropoloji gibi bilim dallarının verilerini takip etmek durumunda olduğu açıktır. Makale, bu amaçlarla yola çıkacak diğer bilimsel çalışmalara kuramsal ve eleştirel bir yaklaşımla bir çıkış noktası oluşturabilmeyi ummaktadır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-25099f9f8fe44cacb5ff8903377ebde1 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1304-5482 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Milel ve Nihal: Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu Derneği |
| record_format | Article |
| series | Milel ve Nihal |
| spelling | doaj-art-25099f9f8fe44cacb5ff8903377ebde12025-01-12T08:50:51ZengMilel ve Nihal: Eğitim, Kültür ve Düşünce Platformu DerneğiMilel ve Nihal1304-54822024-12-0121214115910.17131/milel.1575386 Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme Serap Özdöl Kutlu0https://orcid.org/0000-0002-2414-344XEGE ÜNİVERSİTESİ Arkeoloji ile dinler tarihi artık birbirlerine daha yakınlaşan iki bilim dalıdır. Özellikle de ülkemizde Göbeklitepe ve çevresindeki diğer Neolitik Çağ yerleşmelerinde ortaya çıkarılan zengin ve karmaşık sembolik eserler, anıtsal kutsal yapılar, ölüm uygulamaları, topluluğa ait standartlaşmış ayinsel düzenlemeler ve yerleştirmeler ile bu yakınlık adeta bir zorunluluk haline gelmiştir. Yaklaşık on iki bin yıl öncesinde başlayan Neolitik Çağ’da yerleşik yaşamı başlatan temel motivasyon kaynağının sosyal çevre, psiko-kültürel olgular, sembolik ve bilişsel dönüşümler ve dini ideolojiler olduğu ve bu çağda sistemli dinsel inançların varlığı çok sayıda arkeolojik bulgu ile anlaşılmıştır. Söz konusu keşifler arkeoloji ile dinler tarihi alanlarını birbirine daha fazla yaklaştırmaya başladıysa da, hala ilişkinin ve karşılıklı veri akışının istenilen düzeye geldiği söylenemez. Makale, arkeoloji ve dinler tarihi alanları arasındaki derin ilişkiye vurgu yapmak ve her iki cephe açısından bu yakınlığın inşasına engel olan bazı temel sorunsallardan bahsetmek istemektedir. Çalışma aynı zamanda, arkeolojik kanıtlar arasındaki mevcut dinsel unsurların sosyolojik ve antropolojik açıların yanı sıra doğrudan din bilimleri açısından da incelenmesi gerektiğine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan örneğin taş aletler veya bitki ve hayvan kalıntılarını incelemek için “jeoloji ve biyoloji” gibi bilim dallarıyla ilgili bazı temel ve spesifik bilgileri öğrenmek durumunda kaldığımız gibi, dinsel kanıtları tanımlamak ve yorumlamak için de “dinler tarihi”nin engin dünyasına girmek zorunda olduğumuz gerçeği yine bu çalışmanın savları arasındadır. Diğer taraftan, din bilimlerinin de insanı maddesel, kültürel ve fiziksel kalıntılarıyla inceleyen arkeoloji ve antropoloji gibi bilim dallarının verilerini takip etmek durumunda olduğu açıktır. Makale, bu amaçlarla yola çıkacak diğer bilimsel çalışmalara kuramsal ve eleştirel bir yaklaşımla bir çıkış noktası oluşturabilmeyi ummaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.17131/milel.1575386 |
| spellingShingle | Serap Özdöl Kutlu Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme Milel ve Nihal |
| title |
Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme
|
| title_full |
Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme
|
| title_fullStr |
Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme
|
| title_full_unstemmed |
Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme
|
| title_short |
Arkeoloji ve Dinler Tarihi İlişkisi Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme
|
| title_sort | arkeoloji ve dinler tarihi iliskisi uzerine elestirel bir degerlendirme |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.17131/milel.1575386 |
| work_keys_str_mv | AT serapozdolkutlu arkeolojivedinlertarihiiliskisiuzerineelestirelbirdegerlendirme |