Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość Sabinianów
Prezentowany artykuł dotyczy słynnej kontrowersji między Sabinianami a Prokulianami dotyczącej przekroczenia granic zlecenia. Zleceniobiorca, który zapłacił za przedmiot, jaki polecono mu kupić, cenę wyższą, niż określona w zleceniu, zgodnie z poglądem Sabinianów nie mógł dochodzić od zleceniodawcy...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
2018-05-01
|
| Series: | Zeszyty Prawnicze |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/zp/article/view/2429 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846155041096859648 |
|---|---|
| author | Agnieszka Kacprzak |
| author_facet | Agnieszka Kacprzak |
| author_sort | Agnieszka Kacprzak |
| collection | DOAJ |
| description |
Prezentowany artykuł dotyczy słynnej kontrowersji między Sabinianami a Prokulianami dotyczącej przekroczenia granic zlecenia. Zleceniobiorca, który zapłacił za przedmiot, jaki polecono mu kupić, cenę wyższą, niż określona w zleceniu, zgodnie z poglądem Sabinianów nie mógł dochodzić od zleceniodawcy zwrotu jakichkolwiek kosztów, nawet do wysokości kwoty, wynikającej ze zlecenia. Zdecydowanie korzystniejsza dla zleceniobiorcy była opinia Prokulianów: jeśli był on gotów przekazać zleceniodawcy kupiony przedmiot po cenie, określonej w zleceniu, to zleceniodawca nie mógł odmówić jego przyjęcia. W takiej sytuacji miał on obowiązek zwrócić zleceniobiorcy część kosztów zakupu, tj. do wysokości kwoty, określonej w zleceniu.
W literaturze przedmiotu opinia Prokulianów traktowana jest jako oczywista i nie wymagająca szerszych wyjaśnień. Tym, co wciąż budzi ciekawość uczonych jest pogląd Sabinianów, na ogół postrzegany jako nadmiernie surowy dla zleceniobiorcy.
W prezentowanym artykule przedstawiam argumenty na rzecz tezy, że opinia Sabinianów jest w pełni zrozumiała zarówno z dogmatycznego, jak i z praktycznego punktu widzenia. To opinia Prokulianów, wbrew temu, co może się na pierwszy rzut oka wydawać, prowadzi do bardziej kłopotliwych konsekwencji.
Jedną z takich kłopotliwych konsekwencji jest nierówna pozycja prawna zleceniodawcy i zleceniobiorcy, a konkretnie uprzywilejowanie tego drugiego względem pierwszego. W sytuacji gdy cena przedmiotu, który zleceniodawca miał kupić, okazała się wyższa, niż określona w zleceniu, miał on prawo kupić go dla siebie (G.3,161). Zleceniodawca nie mógł w takiej sytuacji żądać od zleceniobiorcy wydania mu przedmiotu. Zleceniobiorca natomiast zgodnie z poglądem Prokulianów mógł podjąć decyzję, że odda przedmiot zleceniodawcy po kosztach, określonych w zleceniu. W takiej sytuacji zleceniodawca nie mógł odmówić. W efekcie, to czy zlecenie zostanie wykonane czy nie, zależało wyłącznie od woli zleceniobiorcy.
W artykule stawiam hipotezę, że jednym z głównych powodów rozwiązania, przyjętego przez Sabinianów, była chęć uniknięcia powyższej nierówność. Z tekstu Paulusa, przekazanego w D.17,1,3,2 wynika, że takie właśnie zastrzeżenie podnosili oni względem poglądu Prokulianów. Rozwiązanie Sabinianów zabezpieczało ponadto zleceniodawcę przed ewentualnymi nadużyciami ze strony zleceniobiorcy, który mógłby kupić przedmiot dla siebie a następnie, odkrywszy jego wady, chcieć się pozbyć kłopotu, odzyskując od zleceniodawcy przynajmniej tę część kosztów zakupu, jaka była określona w zleceniu.
|
| format | Article |
| id | doaj-art-21ed27556ec0437f9350cba1779e9754 |
| institution | Kabale University |
| issn | 1643-8183 2353-8139 |
| language | English |
| publishDate | 2018-05-01 |
| publisher | Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie |
| record_format | Article |
| series | Zeszyty Prawnicze |
| spelling | doaj-art-21ed27556ec0437f9350cba1779e97542024-11-26T17:00:29ZengUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w WarszawieZeszyty Prawnicze1643-81832353-81392018-05-0117410.21697/zp.2017.17.4.08Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość SabinianówAgnieszka Kacprzak0Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu Prezentowany artykuł dotyczy słynnej kontrowersji między Sabinianami a Prokulianami dotyczącej przekroczenia granic zlecenia. Zleceniobiorca, który zapłacił za przedmiot, jaki polecono mu kupić, cenę wyższą, niż określona w zleceniu, zgodnie z poglądem Sabinianów nie mógł dochodzić od zleceniodawcy zwrotu jakichkolwiek kosztów, nawet do wysokości kwoty, wynikającej ze zlecenia. Zdecydowanie korzystniejsza dla zleceniobiorcy była opinia Prokulianów: jeśli był on gotów przekazać zleceniodawcy kupiony przedmiot po cenie, określonej w zleceniu, to zleceniodawca nie mógł odmówić jego przyjęcia. W takiej sytuacji miał on obowiązek zwrócić zleceniobiorcy część kosztów zakupu, tj. do wysokości kwoty, określonej w zleceniu. W literaturze przedmiotu opinia Prokulianów traktowana jest jako oczywista i nie wymagająca szerszych wyjaśnień. Tym, co wciąż budzi ciekawość uczonych jest pogląd Sabinianów, na ogół postrzegany jako nadmiernie surowy dla zleceniobiorcy. W prezentowanym artykule przedstawiam argumenty na rzecz tezy, że opinia Sabinianów jest w pełni zrozumiała zarówno z dogmatycznego, jak i z praktycznego punktu widzenia. To opinia Prokulianów, wbrew temu, co może się na pierwszy rzut oka wydawać, prowadzi do bardziej kłopotliwych konsekwencji. Jedną z takich kłopotliwych konsekwencji jest nierówna pozycja prawna zleceniodawcy i zleceniobiorcy, a konkretnie uprzywilejowanie tego drugiego względem pierwszego. W sytuacji gdy cena przedmiotu, który zleceniodawca miał kupić, okazała się wyższa, niż określona w zleceniu, miał on prawo kupić go dla siebie (G.3,161). Zleceniodawca nie mógł w takiej sytuacji żądać od zleceniobiorcy wydania mu przedmiotu. Zleceniobiorca natomiast zgodnie z poglądem Prokulianów mógł podjąć decyzję, że odda przedmiot zleceniodawcy po kosztach, określonych w zleceniu. W takiej sytuacji zleceniodawca nie mógł odmówić. W efekcie, to czy zlecenie zostanie wykonane czy nie, zależało wyłącznie od woli zleceniobiorcy. W artykule stawiam hipotezę, że jednym z głównych powodów rozwiązania, przyjętego przez Sabinianów, była chęć uniknięcia powyższej nierówność. Z tekstu Paulusa, przekazanego w D.17,1,3,2 wynika, że takie właśnie zastrzeżenie podnosili oni względem poglądu Prokulianów. Rozwiązanie Sabinianów zabezpieczało ponadto zleceniodawcę przed ewentualnymi nadużyciami ze strony zleceniobiorcy, który mógłby kupić przedmiot dla siebie a następnie, odkrywszy jego wady, chcieć się pozbyć kłopotu, odzyskując od zleceniodawcy przynajmniej tę część kosztów zakupu, jaka była określona w zleceniu. https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/zp/article/view/2429Prawo rzymskiezleceniezlecenie kupnaprzekroczenie granic zleceniaSabinianieProkulianie |
| spellingShingle | Agnieszka Kacprzak Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość Sabinianów Zeszyty Prawnicze Prawo rzymskie zlecenie zlecenie kupna przekroczenie granic zlecenia Sabinianie Prokulianie |
| title | Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość Sabinianów |
| title_full | Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość Sabinianów |
| title_fullStr | Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość Sabinianów |
| title_full_unstemmed | Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość Sabinianów |
| title_short | Przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowość Sabinianów |
| title_sort | przekroczenie granic zlecenia i rzekoma surowosc sabinianow |
| topic | Prawo rzymskie zlecenie zlecenie kupna przekroczenie granic zlecenia Sabinianie Prokulianie |
| url | https://czasopisma.uksw.edu.pl/index.php/zp/article/view/2429 |
| work_keys_str_mv | AT agnieszkakacprzak przekroczeniegraniczleceniairzekomasurowoscsabinianow |