تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری
جامعهای که قانع مریوانی(1898ـ1965) و محمّد مهدی جواهری(1900ـ1997) در آن زندگی میکردند، جامعهای دوقطبی بود که رابطه‌ی دیالکتیکی ضعف و هژمونی و استثمارگر و استثمارشده در نتیجه‌ی تبعیض طبقاتیِ برآمده از سیطره‌ی فئودالها بر رعیت، بر فضای آن سایه افکنده بود. در چنین محیطی، دو شاعر بهمثابه‌ی شعرای مت...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tehran
2024-10-01
|
| Series: | پژوهش ادبیات معاصر جهان |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jor.ut.ac.ir/article_99274_000f911d394f3aaff9a06679d199cc1e.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1849311837151035392 |
|---|---|
| author | اسماعیل برواسی هادی نظری منظم |
| author_facet | اسماعیل برواسی هادی نظری منظم |
| author_sort | اسماعیل برواسی |
| collection | DOAJ |
| description | جامعهای که قانع مریوانی(1898ـ1965) و محمّد مهدی جواهری(1900ـ1997) در آن زندگی میکردند، جامعهای دوقطبی بود که رابطه‌ی دیالکتیکی ضعف و هژمونی و استثمارگر و استثمارشده در نتیجه‌ی تبعیض طبقاتیِ برآمده از سیطره‌ی فئودالها بر رعیت، بر فضای آن سایه افکنده بود. در چنین محیطی، دو شاعر بهمثابه‌ی شعرای متعهّد، سرودههای خود را به آینه‌ی تمامنمای رنجهای رعیت و ظلم و استثمار رواداشته شده بر آنان از سوی طبقه‌ی فئودال تبدیل کرده و روایتگر فقر و گرسنگی و دردهای دهقانان بیبهره از حقّ حیات در جامعه‌ی مبتلا به شکاف طبقاتی گشتهاند. با توجّه به معاصر بودن دوره‌ی زندگی دو شاعر و وجود قرابتها و مشابهتهای سیاسیـ اجتماعی در محیط زندگی و درونمایه‌ی سرودههایشان و نیز از آن روی که تاکنون جستار مستقلّی به بررسی تطبیقی شکاف طبقاتی در سرودههای قانع و جواهری نپرداخته است، نگارندگان در پژوهش حاضر بر آنند تا به تحلیل تطبیقی تبعیض طبقاتی در شعر دو شاعر بپردازند. مسئله‌‌ی بنیادین پژوهش حاضر این است که پدیده‌ی تبعیض طبقاتی، چگونه و در چه قالبهایی در سرودههای دو شاعر، نمود یافته و با چه مفاهیمی پیوند خورده است؟ جهت بررسی این مسئله، نگارندگان از روش توصیفیـ تحلیلی مبتنی بر بررسی جامعهشناختی بُنمایههای سرودههای دو شاعر بر اساس رویکرد مارکسیستی بهره گرفتهاند. دوگانگی فقر و ثروت، ظلم اجتماعی و استثمار از پُربسامدترین نمودهای تبعیض طبقاتی در جامعه‌ی ارباب و رعیتی است که در سرودههای قانع و جواهری بازنمایی شده و به تبع آن، تأثیرپذیری از محیط اجتماعی مبتنی بر تضادّ طبقاتی، دو شاعر را به سوی کُنش انقلابی بهعنوان گریزگاه رهایی از شکاف طبقاتی و سلطه‌ی فئودالها سوق داده است. رویکرد رئالیستی دو شاعر در تصویرسازی مؤلّفههای تبعیض طبقاتی و اعتقاد به کنش انقلابی بهمثابه‌ی گریزگاه برونرفت از جامعه‌ی طبقاتی، وجه اشتراک دو شاعر است لکن خلّاقیّت جواهری در تصویرسازی تبعیض طبقاتی و کاوش در رابطه‌ی دیالکتیکی بین دو قطب جامعه، در سطحی والاتر از سرودههای قانع قرار دارد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-14c8b548a4c24f9b9b8b2eb1da1a5afb |
| institution | Kabale University |
| issn | 2588-4131 2588-7092 |
| language | fas |
| publishDate | 2024-10-01 |
| publisher | University of Tehran |
| record_format | Article |
| series | پژوهش ادبیات معاصر جهان |
| spelling | doaj-art-14c8b548a4c24f9b9b8b2eb1da1a5afb2025-08-20T03:53:17ZfasUniversity of Tehranپژوهش ادبیات معاصر جهان2588-41312588-70922024-10-0129243947110.22059/jor.2023.351807.236399274تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهریاسماعیل برواسی0هادی نظری منظم1گروه زبان و ادبیات عربی ، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانگروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرّس، تهران، ایرانجامعهای که قانع مریوانی(1898ـ1965) و محمّد مهدی جواهری(1900ـ1997) در آن زندگی میکردند، جامعهای دوقطبی بود که رابطه‌ی دیالکتیکی ضعف و هژمونی و استثمارگر و استثمارشده در نتیجه‌ی تبعیض طبقاتیِ برآمده از سیطره‌ی فئودالها بر رعیت، بر فضای آن سایه افکنده بود. در چنین محیطی، دو شاعر بهمثابه‌ی شعرای متعهّد، سرودههای خود را به آینه‌ی تمامنمای رنجهای رعیت و ظلم و استثمار رواداشته شده بر آنان از سوی طبقه‌ی فئودال تبدیل کرده و روایتگر فقر و گرسنگی و دردهای دهقانان بیبهره از حقّ حیات در جامعه‌ی مبتلا به شکاف طبقاتی گشتهاند. با توجّه به معاصر بودن دوره‌ی زندگی دو شاعر و وجود قرابتها و مشابهتهای سیاسیـ اجتماعی در محیط زندگی و درونمایه‌ی سرودههایشان و نیز از آن روی که تاکنون جستار مستقلّی به بررسی تطبیقی شکاف طبقاتی در سرودههای قانع و جواهری نپرداخته است، نگارندگان در پژوهش حاضر بر آنند تا به تحلیل تطبیقی تبعیض طبقاتی در شعر دو شاعر بپردازند. مسئله‌‌ی بنیادین پژوهش حاضر این است که پدیده‌ی تبعیض طبقاتی، چگونه و در چه قالبهایی در سرودههای دو شاعر، نمود یافته و با چه مفاهیمی پیوند خورده است؟ جهت بررسی این مسئله، نگارندگان از روش توصیفیـ تحلیلی مبتنی بر بررسی جامعهشناختی بُنمایههای سرودههای دو شاعر بر اساس رویکرد مارکسیستی بهره گرفتهاند. دوگانگی فقر و ثروت، ظلم اجتماعی و استثمار از پُربسامدترین نمودهای تبعیض طبقاتی در جامعه‌ی ارباب و رعیتی است که در سرودههای قانع و جواهری بازنمایی شده و به تبع آن، تأثیرپذیری از محیط اجتماعی مبتنی بر تضادّ طبقاتی، دو شاعر را به سوی کُنش انقلابی بهعنوان گریزگاه رهایی از شکاف طبقاتی و سلطه‌ی فئودالها سوق داده است. رویکرد رئالیستی دو شاعر در تصویرسازی مؤلّفههای تبعیض طبقاتی و اعتقاد به کنش انقلابی بهمثابه‌ی گریزگاه برونرفت از جامعه‌ی طبقاتی، وجه اشتراک دو شاعر است لکن خلّاقیّت جواهری در تصویرسازی تبعیض طبقاتی و کاوش در رابطه‌ی دیالکتیکی بین دو قطب جامعه، در سطحی والاتر از سرودههای قانع قرار دارد.https://jor.ut.ac.ir/article_99274_000f911d394f3aaff9a06679d199cc1e.pdfتبعیض طبقاتیمحرومیّتاستثمارظلم اجتماعیادبیات کُردی و عربیقانعجواهری |
| spellingShingle | اسماعیل برواسی هادی نظری منظم تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری پژوهش ادبیات معاصر جهان تبعیض طبقاتی محرومیّت استثمار ظلم اجتماعی ادبیات کُردی و عربی قانع جواهری |
| title | تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری |
| title_full | تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری |
| title_fullStr | تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری |
| title_full_unstemmed | تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری |
| title_short | تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری |
| title_sort | تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری |
| topic | تبعیض طبقاتی محرومیّت استثمار ظلم اجتماعی ادبیات کُردی و عربی قانع جواهری |
| url | https://jor.ut.ac.ir/article_99274_000f911d394f3aaff9a06679d199cc1e.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạsmạʿylbrwạsy tḥlyltṭbyqywjạmʿhsẖnạkẖtytbʿyḍṭbqạtydrsrwdhhạyqạnʿmrywạnywmḥmdmhdyạljwạhry AT hạdynẓrymnẓm tḥlyltṭbyqywjạmʿhsẖnạkẖtytbʿyḍṭbqạtydrsrwdhhạyqạnʿmrywạnywmḥmdmhdyạljwạhry |