تحلیل تطبیقی و جامعهشناختی تبعیض طبقاتی در سرودههای قانع مریوانی و محمّد مهدی الجواهری
جامعهای که قانع مریوانی(1898ـ1965) و محمّد مهدی جواهری(1900ـ1997) در آن زندگی میکردند، جامعهای دوقطبی بود که رابطه‌ی دیالکتیکی ضعف و هژمونی و استثمارگر و استثمارشده در نتیجه‌ی تبعیض طبقاتیِ برآمده از سیطره‌ی فئودالها بر رعیت، بر فضای آن سایه افکنده بود. در چنین محیطی، دو شاعر بهمثابه‌ی شعرای مت...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tehran
2024-10-01
|
| Series: | پژوهش ادبیات معاصر جهان |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jor.ut.ac.ir/article_99274_000f911d394f3aaff9a06679d199cc1e.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | جامعهای که قانع مریوانی(1898ـ1965) و محمّد مهدی جواهری(1900ـ1997) در آن زندگی میکردند، جامعهای دوقطبی بود که رابطه‌ی دیالکتیکی ضعف و هژمونی و استثمارگر و استثمارشده در نتیجه‌ی تبعیض طبقاتیِ برآمده از سیطره‌ی فئودالها بر رعیت، بر فضای آن سایه افکنده بود. در چنین محیطی، دو شاعر بهمثابه‌ی شعرای متعهّد، سرودههای خود را به آینه‌ی تمامنمای رنجهای رعیت و ظلم و استثمار رواداشته شده بر آنان از سوی طبقه‌ی فئودال تبدیل کرده و روایتگر فقر و گرسنگی و دردهای دهقانان بیبهره از حقّ حیات در جامعه‌ی مبتلا به شکاف طبقاتی گشتهاند. با توجّه به معاصر بودن دوره‌ی زندگی دو شاعر و وجود قرابتها و مشابهتهای سیاسیـ اجتماعی در محیط زندگی و درونمایه‌ی سرودههایشان و نیز از آن روی که تاکنون جستار مستقلّی به بررسی تطبیقی شکاف طبقاتی در سرودههای قانع و جواهری نپرداخته است، نگارندگان در پژوهش حاضر بر آنند تا به تحلیل تطبیقی تبعیض طبقاتی در شعر دو شاعر بپردازند. مسئله‌‌ی بنیادین پژوهش حاضر این است که پدیده‌ی تبعیض طبقاتی، چگونه و در چه قالبهایی در سرودههای دو شاعر، نمود یافته و با چه مفاهیمی پیوند خورده است؟ جهت بررسی این مسئله، نگارندگان از روش توصیفیـ تحلیلی مبتنی بر بررسی جامعهشناختی بُنمایههای سرودههای دو شاعر بر اساس رویکرد مارکسیستی بهره گرفتهاند. دوگانگی فقر و ثروت، ظلم اجتماعی و استثمار از پُربسامدترین نمودهای تبعیض طبقاتی در جامعه‌ی ارباب و رعیتی است که در سرودههای قانع و جواهری بازنمایی شده و به تبع آن، تأثیرپذیری از محیط اجتماعی مبتنی بر تضادّ طبقاتی، دو شاعر را به سوی کُنش انقلابی بهعنوان گریزگاه رهایی از شکاف طبقاتی و سلطه‌ی فئودالها سوق داده است. رویکرد رئالیستی دو شاعر در تصویرسازی مؤلّفههای تبعیض طبقاتی و اعتقاد به کنش انقلابی بهمثابه‌ی گریزگاه برونرفت از جامعه‌ی طبقاتی، وجه اشتراک دو شاعر است لکن خلّاقیّت جواهری در تصویرسازی تبعیض طبقاتی و کاوش در رابطه‌ی دیالکتیکی بین دو قطب جامعه، در سطحی والاتر از سرودههای قانع قرار دارد. |
|---|---|
| ISSN: | 2588-4131 2588-7092 |