Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiska

Głównym celem badania była próba opracowania i przedstawienia charakterystyk zgwałceń, które miały miejsce w rodzinie, z uwzględnieniem sposobu działania sprawców w zależności od stopnia pokrewieństwa, ich tła motywacyjnego, okoliczności popełnie...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Author: Anna Więcek-Durańska
Format: Article
Language:English
Published: Polish Society of Forensic Medicine and Criminology (PTMSiK) 2024-12-01
Series:Archives of Forensic Medicine and Criminology
Online Access: https://ejournals.eu/czasopismo/amsik/artykul/intra-familial-rape-characteristics-of-the-phenomenon-zgwalcenie-w-rodzinie-charakterystyka-zjawiska
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
_version_ 1841554755927670784
author Anna Więcek-Durańska
author_facet Anna Więcek-Durańska
author_sort Anna Więcek-Durańska
collection DOAJ
description Głównym celem badania była próba opracowania i przedstawienia charakterystyk zgwałceń, które miały miejsce w rodzinie, z uwzględnieniem sposobu działania sprawców w zależności od stopnia pokrewieństwa, ich tła motywacyjnego, okoliczności popełnienia czynów oraz profilu psychospołecznego sprawcy i ofiary. Ponadto podjęto próbę wyodrębnienia czynników ryzyka zgwałceń rodzinnych, z możliwością ich wykorzystania w działaniach prewencyjnych. Badanie przeprowadzono, opierając się na materiale empirycznym pochodzącym ze spraw sądowych, w których sprawcami zgwałceń były osoby spokrewnione z pokrzywdzonymi. Materiał badawczy stanowiły akta spraw karnych zakończonych prawomocnym wyrokiem w latach 2015-2020. Na prośbę badacza z wydziałów karnych sądów udostępniono sprawy karne spełniające przyjęte kryteria, gdzie sprawcą lub sprawczynią zgwałcenia była osoba spokrewniona z ofiarą lub partner. W przedstawionym badaniu analizom poddano łącznie 46 spraw zgwałceń rodzinnych, z czego 38 dotyczy zgwałceń kazirodczych, a 8 zgwałceń partnerskich. Niezależnie od rodzaju nadużycia i pokrewieństwa sprawcy charakteryzowali się dosyć niskim statusem psychospołecznym (niski poziom edukacji, niski status zawodowy), uzależnieniem lub nadużywaniem alkoholu, zaburzeniami osobowości, problemami z uczuciowością wyższą. Większość czynów na szkodę małoletnich miała charakter zastępczy, sprawcy nie wykazywali zaburzeń preferencji seksualnych pod postacią pedofilii. Czynnik ryzyka niezależnie od spraw stanowi nadużywanie alkoholu oraz zaburzenia osobowości. Deficyty w zakresie kontroli impulsów i emocji, deficyty w zakresie rozumienia emocji i uczuć, niski poziom samooceny oraz brak utrwalonych prawidłowych wzorców męskich. Czynnikiem ryzyka jest obniżony intelekt sprawców oraz związane z tym zaburzone funkcjonowanie społeczne: obniżony krytycyzm, brak zinternalizowanych norm społecznych, podwyższony poziom popędu seksualnego i ograniczenia w sferze kontroli impulsów i odraczania gratyfikacji.
format Article
id doaj-art-11fee1c020804f0fa2abea62e896262a
institution Kabale University
issn 0324-8267
1689-1716
language English
publishDate 2024-12-01
publisher Polish Society of Forensic Medicine and Criminology (PTMSiK)
record_format Article
series Archives of Forensic Medicine and Criminology
spelling doaj-art-11fee1c020804f0fa2abea62e896262a2025-01-08T09:50:40ZengPolish Society of Forensic Medicine and Criminology (PTMSiK)Archives of Forensic Medicine and Criminology0324-82671689-17162024-12-012024124426410.4467/16891716AMSIK.24.019.20817Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiskaAnna Więcek-Durańska0https://orcid.org/0000-0001-5566-8313 Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej Głównym celem badania była próba opracowania i przedstawienia charakterystyk zgwałceń, które miały miejsce w rodzinie, z uwzględnieniem sposobu działania sprawców w zależności od stopnia pokrewieństwa, ich tła motywacyjnego, okoliczności popełnienia czynów oraz profilu psychospołecznego sprawcy i ofiary. Ponadto podjęto próbę wyodrębnienia czynników ryzyka zgwałceń rodzinnych, z możliwością ich wykorzystania w działaniach prewencyjnych. Badanie przeprowadzono, opierając się na materiale empirycznym pochodzącym ze spraw sądowych, w których sprawcami zgwałceń były osoby spokrewnione z pokrzywdzonymi. Materiał badawczy stanowiły akta spraw karnych zakończonych prawomocnym wyrokiem w latach 2015-2020. Na prośbę badacza z wydziałów karnych sądów udostępniono sprawy karne spełniające przyjęte kryteria, gdzie sprawcą lub sprawczynią zgwałcenia była osoba spokrewniona z ofiarą lub partner. W przedstawionym badaniu analizom poddano łącznie 46 spraw zgwałceń rodzinnych, z czego 38 dotyczy zgwałceń kazirodczych, a 8 zgwałceń partnerskich. Niezależnie od rodzaju nadużycia i pokrewieństwa sprawcy charakteryzowali się dosyć niskim statusem psychospołecznym (niski poziom edukacji, niski status zawodowy), uzależnieniem lub nadużywaniem alkoholu, zaburzeniami osobowości, problemami z uczuciowością wyższą. Większość czynów na szkodę małoletnich miała charakter zastępczy, sprawcy nie wykazywali zaburzeń preferencji seksualnych pod postacią pedofilii. Czynnik ryzyka niezależnie od spraw stanowi nadużywanie alkoholu oraz zaburzenia osobowości. Deficyty w zakresie kontroli impulsów i emocji, deficyty w zakresie rozumienia emocji i uczuć, niski poziom samooceny oraz brak utrwalonych prawidłowych wzorców męskich. Czynnikiem ryzyka jest obniżony intelekt sprawców oraz związane z tym zaburzone funkcjonowanie społeczne: obniżony krytycyzm, brak zinternalizowanych norm społecznych, podwyższony poziom popędu seksualnego i ograniczenia w sferze kontroli impulsów i odraczania gratyfikacji. https://ejournals.eu/czasopismo/amsik/artykul/intra-familial-rape-characteristics-of-the-phenomenon-zgwalcenie-w-rodzinie-charakterystyka-zjawiska
spellingShingle Anna Więcek-Durańska
Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiska
Archives of Forensic Medicine and Criminology
title Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiska
title_full Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiska
title_fullStr Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiska
title_full_unstemmed Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiska
title_short Intra-familial rape – characteristics of the phenomenon = Zgwałcenie w rodzinie – charakterystyka zjawiska
title_sort intra familial rape characteristics of the phenomenon zgwalcenie w rodzinie charakterystyka zjawiska
url https://ejournals.eu/czasopismo/amsik/artykul/intra-familial-rape-characteristics-of-the-phenomenon-zgwalcenie-w-rodzinie-charakterystyka-zjawiska
work_keys_str_mv AT annawiecekduranska intrafamilialrapecharacteristicsofthephenomenonzgwałceniewrodziniecharakterystykazjawiska