MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA
Varlıklarıntemelde kadîm-hâdis şeklinde iki kısımda ele alındığı kelam düşüncesinde, mevcudlarınidrâkine ilişkin çerçeve zat, sıfat ve fiil ayrımı ekseninde şekillenmiştir.Bunu Tanrı’ya da taşıyan kelamcılar için söz konusu çerçeve, hem hâdis hem dekadîm olanı içerecek şekilde bu metafizik ayrıma da...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
2017-06-01
|
| Series: | İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/337581 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846099463590903808 |
|---|---|
| author | Murat Kaş |
| author_facet | Murat Kaş |
| author_sort | Murat Kaş |
| collection | DOAJ |
| description | Varlıklarıntemelde kadîm-hâdis şeklinde iki kısımda ele alındığı kelam düşüncesinde, mevcudlarınidrâkine ilişkin çerçeve zat, sıfat ve fiil ayrımı ekseninde şekillenmiştir.Bunu Tanrı’ya da taşıyan kelamcılar için söz konusu çerçeve, hem hâdis hem dekadîm olanı içerecek şekilde bu metafizik ayrıma dayanmaktadır. Fakat bir yandavarlığın zatın aynı kabul edilmesi, diğer taraftan zat olmak bakımından zatınvarlık anlamını içermemesi, kelamcılar açısından ‘vücud’un bu çerçevedekiyerini tartışmaya açmıştır. Bu hususun incelenmesi, vücudun şey ve zatkavramlarıyla irtibatlı olarak tahlil edilmesini gerekli kılmaktadır. Özellikletartışmaların daha belirgin hale geldiği Kâdî (ö. 415/1025) ve Cüveynî (ö.478/1085) esas alınarak yapılan bu çalışmada, mevcudların idrâkine ilişkin kavramsalbir çerçeve sunulduktan sonra, mütekaddimîn kelamcıları açısından varlığınTanrı’ya ve hâdis varlıklara yüklem oluşunun niteliği, varlığın tek ve biroluşunun ne anlama geldiği soruşturulacak, vücud ve zat kavramları analizedilerek zat olmak bakımından zatın varlık anlamını içermeyecek şekilde nasılkullanıldığı ortaya konulacak ve bunun neden mahiyet fikrine yol açmadığısorusuna cevap aranacaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-0ba1ae929d894d49a348e6aa7cceb078 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2149-0872 |
| language | English |
| publishDate | 2017-06-01 |
| publisher | Kütahya Dumlupınar Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj-art-0ba1ae929d894d49a348e6aa7cceb0782024-12-31T12:54:09ZengKütahya Dumlupınar Üniversitesiİslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi2149-08722017-06-012225729310.20486/imad.32106796MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMAMurat Kaş0DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ, İSLAMİ İLİMLER FAKÜLTESİ, TEMEL İSLAM BİLİMLERİ BÖLÜMÜVarlıklarıntemelde kadîm-hâdis şeklinde iki kısımda ele alındığı kelam düşüncesinde, mevcudlarınidrâkine ilişkin çerçeve zat, sıfat ve fiil ayrımı ekseninde şekillenmiştir.Bunu Tanrı’ya da taşıyan kelamcılar için söz konusu çerçeve, hem hâdis hem dekadîm olanı içerecek şekilde bu metafizik ayrıma dayanmaktadır. Fakat bir yandavarlığın zatın aynı kabul edilmesi, diğer taraftan zat olmak bakımından zatınvarlık anlamını içermemesi, kelamcılar açısından ‘vücud’un bu çerçevedekiyerini tartışmaya açmıştır. Bu hususun incelenmesi, vücudun şey ve zatkavramlarıyla irtibatlı olarak tahlil edilmesini gerekli kılmaktadır. Özellikletartışmaların daha belirgin hale geldiği Kâdî (ö. 415/1025) ve Cüveynî (ö.478/1085) esas alınarak yapılan bu çalışmada, mevcudların idrâkine ilişkin kavramsalbir çerçeve sunulduktan sonra, mütekaddimîn kelamcıları açısından varlığınTanrı’ya ve hâdis varlıklara yüklem oluşunun niteliği, varlığın tek ve biroluşunun ne anlama geldiği soruşturulacak, vücud ve zat kavramları analizedilerek zat olmak bakımından zatın varlık anlamını içermeyecek şekilde nasılkullanıldığı ortaya konulacak ve bunun neden mahiyet fikrine yol açmadığısorusuna cevap aranacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/337581varlıkzatsıfatcüveynîkâdî abdülcebbârexistenceessencecharasteristical-juwayniqadi abd al-jabbar |
| spellingShingle | Murat Kaş MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi varlık zat sıfat cüveynî kâdî abdülcebbâr existence essence charasteristic al-juwayni qadi abd al-jabbar |
| title | MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA |
| title_full | MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA |
| title_fullStr | MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA |
| title_full_unstemmed | MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA |
| title_short | MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA |
| title_sort | mutekaddimin donemi kelam dusuncesinde varlik ve zat kadi abdulcebbar ve cuveyni eksenli bir okuma |
| topic | varlık zat sıfat cüveynî kâdî abdülcebbâr existence essence charasteristic al-juwayni qadi abd al-jabbar |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/337581 |
| work_keys_str_mv | AT muratkas mutekaddimindonemikelamdusuncesindevarlikvezatkadiabdulcebbarvecuveynieksenlibirokuma |